İslami köktendincilik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
|||
23. satır:
== Şii köktendincilik ==
1970'li yıllardan itibaren İran'lı ve Lübnan'lı Şiiler arasında askeri ve politik örgütlenmeler ortaya çıkmaya başladı.<ref>[http://sakarya-universitesi.dergipark.gov.tr/download/article-file/159449 Şiddet Eğilimli ve Dieniş Temelli Şii Aktivizmi: Hizbullah’ın Fikirsel ve Örgütsel Zemini], Mustafa Yetim, TÜRKİYE ORTADOĞU ÇALIŞMALARI DERGİSİ, Cilt: 2, Syı: 2, 2015, ss.59-88</ref> Hizbullah, 1973 yılında İran'ın [[Kum, İran|Kum]] kentinde Gaffari tarafından Şah rejimini devirme amaçlı kuruldu.<ref name=":2">[https://www.academia.edu/4570073/Ortado%C4%9Fuda_Ter%C3%B6r_%C3%96rg%C3%BCtleri Ortadoğu'da Terör Örgütleri], Oğuzhan Dilek, Uludağ Üniversitesi</ref> İran'da 1979'daki İslam devrimi Şii aktivizminin kurumsallaşmasını sağladı. Önceleri ılımlı ve laik bir örgütlenme olan [[Nebih Berri]]'nin Emel örgütü Lübnan'da Şiiler içinde güçlü iken, 1975'te başlayan [[Lübnan İç Savaşı|Lübnan iç savaşı]] ile Şiiler arasında radikalleşme eğilimleri artttı. Örneğin Emel'in daha radikal olmasını savunan Hasan Nasrallah, 500 kadar adamıyla birlikte Güney Lübnan'daki Hizbullah'a katıldı.<ref name=":2" />
== Sünni köktendincilik ==
[[Vahhabilik|Vahhabi]] hareketi 18. yüzyıla kadar uzanır, ancak 19. ve 20. yüzyılda güçlenip yayılmıştır.<ref>Cooper, William Wager; Yue, Piyu (2008), [https://books.google.ch/books?id=3qwuhK3BBH8C&redir_esc=y Challenges of teh Muslim World: Present, Future and Past,] Emerald Group Publishing</ref>
Mısır'da Müslüman kardeşler örgütünün 1920'lere giden bir geçmişi vardır. Köktendinci bir tabanı olan örgütün 1970'lerde silahlı mücadeleyi bırakması üzerine örgütten ayrılanlar tarafından 1979'da Mısır İslami Cihadı adlı örgüt kuruldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://cns.miis.edu/archive/wtc01/aljihad.htm | başlık = Al-Jihad al-Islami | yayımcı = [[Monterey Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü]] | dil = İngilizce | tarih = Şubat 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150202010850/http://cns.miis.edu:80/archive/wtc01/aljihad.htm | arşivtarihi = 2 Şubat 2015}}</ref>
32. satır:
Filistin'de ortaya çıkan HAMAS ise Mısır'daki müslüman kardeşler örgütünün Filistin kanadı olarak kuruldu. 2006'daki Filistin parlamento seçimlerinde yıllardır tek başına sahnede olan el-Fetih'i iktidardan uzaklaştırdı.<ref>[http://www.aljazeera.com.tr/dosya/islami-direnis-hareketi-hamas İslami direniş hareketi Hamas], Aljazeera Türk dosyası, 24.01.2017 tarihinde alındı.</ref>
1979 yılında Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgalinden sonra milyonlarca Afgan Pakistan'a kaçarken, dünyanın dört bir yanından gönüllüler Afganistan'a savaşmak için gitti. Pakistan'daki medreselerde eğitim gören öğrenciler Peştun mücahitlerle birlikte Taliban örgütünü kurdu. Taliban rejimi, savaş beyleri, farklı aşiret, boy ve etnik gruplar arasında bölünmüş olan Afganistan'da 1994'te ortaya çıktı ve 1996'da Kabil'i ele geçirdi.<ref>hesi 'FIS', Derya Sarı
Cezayir'deki gelişme ise bir savaş ortamında olmadı ama savaş ortamına dönüştü. Cezayir'in 1962'de bağımsızlığını kazanmasından sonra 1989'a kadar tek partili rejim kuruldu. 1989'daki referandumda çok partili hayata geçilmesi büyük çoğunlukla kabul edildi. Ancak Haziran 1990'daki yerel seçimlerde [[İslami Selamet Cephesi]] FIS yaklaşık 8,5 milyon seçmenin yüzde 54'ünün oyunu alarak beklenmedik bir başarı elde etti. Ardından yaşanan askeri darbe, seçimlerin iptali ve FIS'in kapatılması ülkeyi bir iç savaşa sürükledi.<ref>İslami Selamet Cephesi "FIS", Derya Sarı
== Dış destekler ==
41. satır:
== Kaynakça ==
[[Kategori:Radikal İslam]]
[[Kategori:Politik İslam]]
| |||