Gayrisafi yurt içi hasıla: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Replace GDP (nominal) map to a new one with proportional symbols and 2014 data |
düzeltme AWB ile |
||
1. satır:
{{kaynaksız}}
[[Dosya:GDP-2014-symbol-en-01.svg|thumb|IMF 2014 yılı verilerine dayanarak SAGP ile karşılaştırmalı olarak GSYİH.]]
'''Gayrisafi yurt içi hasıla''' ('''GSYİH'''), bir ülkenin [[ekonomik]] büyüklüğünün birkaç [[Ulusal gelir ve giderlerin ölçütleri|ölçütünden]] biridir. GSYİH, [[GSMH]]'den farklı olarak, bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, [[üretim|üretilen]] tüm nihai [[mal]] ve [[
Bu tanımda belli bir zaman; bir ay, üç ay ya da bir yıl olabilir. GSYİH genellikle bir yıl için ele alınır. Nihai mal ve hizmetler ise, üretilen toplam mal ve hizmetlerden üretim için kullanılan ara mallar düşüldükten sonra geriye kalan değerdir. GSYİH verilerini bulmak için şu formül uygulanır:
17. satır:
Kişisel gelirden, kişisel gelir vergisi çıkarıldığında da [[harcanabilir kişisel gelir]] elde edilir.
Yukarıdaki eşitlikte, tüketim ve yatırım, nihai mal ve hizmetler için yapılan harcamalardır. Eşitliğin ihracat eksi ithalat kısmı ise harcamaların yurt içinde üretilmemiş kısmını (ithalat) düşüp yurt içi üretimin içeride tüketilmemiş kısmını (ihracat) eklemek suretiyle dengeler. İktisatçılar ([[Keynes]]’ten bu yana), genel tüketim kavramını, özel tüketim ve [[kamu sektörü]] tüketimi olmak üzere ikiye bölmeyi tercih etmişlerdir.
Bu nedenle GSYİH şu şekilde ifade edilir.
30. satır:
T, Y, D ve (X-M) değişkenleri:
* T özel tüketim ya da tüketici harcamaları olarak anılır. Ev halkının yemek, kira, ilaç gibi en kişisel harcamalarıdır.
* Y sermaye cinsinden işle ilgili yatırımlardır. Örneğin yeni bir fabrika binası inşaatı, bir yazılım alımı ya da makine, teçhizat alımları gibi harcamalar işle ilgili yatırım olarak anılır. GSYİH için ‘yatırım’ özellikle finansal olmayan ürünlerin alımıdır. [[makroekonomi]]de [[
* D nihai mal ve hizmetler için yapılmış devlet harcamalarının tamamıdır. [[Devlet memuru|devlet memurlarının]] ücretleri, askerî amaçlı silah alımları ve devlet tarafından yapılan her türlü benzeri yatırım harcamasını içerir. Sosyal sigorta ya da [[işsizlik yardımı]] gibi transfer ödemelerini içermez. GSYİH’nin bütünü içerisindeki devlet harcamalarının nispi büyüklüğü iktisadi açıdan oldukça önemlidir.
* (X-M) bir ekonomi içerisindeki net ihracattır (ihracat-ithalat). GSYİH, diğer ülkelerin tüketimi için üretilmiş mal ve hizmetleri de kapsar. Bu nedenle ihracatın tamamı GSYİH’ye eklenir. Buna karşın ithalat GSYİH’den çıkarılır çünkü yurt dışından alınan mal ve hizmetler hâlihazırda T, Y ve D’ye dahil edilmiştir. Yabancı ülkelerden yapılan tedariğin yurt içi olarak hesaplanmasını engellemek amacıyla çıkarılırlar.
42. satır:
=== GSYİH ve yaşam standardı ===
[[Kişi başına düşen millî gelir|Kişi başına GSYİH]], sıklıkla bir ekonomideki [[
Kişi başına GSYİH’nin bir yaşam standardı göstergesi olarak kullanılmasının en önemli nedeni, yaygın, düzenli ve sıkça ölçülüyor olmasıdır. Dünyanın bütün ülkeleri bu ölçümlemeyi hemen hemen aynı teknikle yapar, dolayısıyla her ülkede aynı şeyin ölçüldüğüne dair bir güven oluşmuştur.
| |||