İzomorfizma: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Ironman110 (mesaj | katkılar) k Kaynak belirtmek yerine ilgili otoriteye atıfta bulunuldu. Umarım bu değişiklik tarafınızdan kabul edilir. Şimdiden çok teşekkür ederim. İyi geceler, iyi çalışmalar. Etiketler: referans etiketleri kaldırıldı Görsel Düzenleyici |
|||
3. satır:
'''Eşyapı''' ya da '''izomorfizma''' (ya da '''izomorfi'''), aynı [[Kategori Teorisi|kategoride]](grupta) olan benzer iki matematiksel obje arasında bir gönderim olup ''matematiksel vücut tersi yapıda da muhafaza edilir.'' Aralarında bu şekilde eşyapı bulunan objelere '''eşyapısal''' ya da '''izomorf(ik)''' objeler denir. Örneğin iki [[küme]] arasında eşyapı, birebir, örten bir gönderimdir. Kümelerin üzerinde elemanlara sahip olma haricinde bir oluşum olmadığından, eşyapı gönderiminin koruyacağı başka bir yapı yoktur. [[Soyut cebirde]] iki [[öbek|grup]] arasında bir eşyapı, birebir, örten bir gönderimdir; dahası, iki gruptaki işleme ''saygı gösterir'', bu iki işlemin birbirleriyle etkileşim halinde olmasını sağlar.
Ludwig Von Bertalanffy'e göre genel sistem özelliklerinin varoluşunun bir sonucu, farklı alanlardaki (disiplinlerdeki) yapısal benzerlik yada izomorfizmlerin ortaya çıkışıdır. Özünde oldukça farklı olan bireylerin davranışını yöneten prensiplerde uyumlulukların olduğu tespit edilmiştir. Basit bir örneği ele alırsak, büyümenin üstsel bir kanunu belirli bakteriyel hücrelere, bakteri, hayvan ya da insan popülasyonlarına ve genel olarak bilimde veya genetik alanındaki yayınların sayısıyla ölçülen bilimsel araştırmanın gelişimine uygulanabilmektedir.
Ayrıca sistem izomorfizmleri sayısal analizlere direnen ama buna rağmen büyük içsel bir ilgiye sahip olan problemlerde de karşımıza çıkmaktadır. Örnek verilecek olursa; hayvan toplulukları ve insan toplumları gibi biyolojik sistemler ve kolonisel organizmalar arasında izomorfizmler bulunmaktadır. Bir çok durumda, izomorfik kanunlar varlıkların doğası gözönüne alınmaksızın sistemlerin belirli sınıf veya altsınıflarda geçerlidirler. Bu yüzden tartışılmakta olan "izomorfizm" kavramı, benzerlik anlamındaki "analoji"den çok daha fazla anlama sahiptir.
Aşağıdaki örneklere bakınız.
| |||