Enrico Dandolo: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
1. satır:
{{Çalışma var}}
{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim = '''Enrico Dandolo'''
Satır 4 ⟶ 6:
| resim_boyutu = 200px
| başlık = Enrico Dandolo büstü, Veneto Panteonu<br/> <small>Heykeltraş:Antonio Bianchi (1847) </small>
| veraset = Venedik Cumhuriyeti Doçesi (41.) <br/>'''Doge di Venezia'''
| hüküm_süresi = 1 Haziran [[1192]] – Mayıs [[1205]]<br/>12 yıl 11 ay 13 gün
Satır 20 ⟶ 21:
| doğum_yeri = [[Venedik]]
| ölüm_tarihi = Mayıs 1205 (yaş 97)
| ölüm_yeri = [[Konstantinopolis]] (modern [[Ìstanbul]])
| defin_tarihi =
| defin_yeri = [[Ayasofya]], Ìstanbul
Satır 28 ⟶ 29:
[[Dosya:Coat_of_arms_of_the_House_of_Dandolo.svg|150px|thumb|Dandolo Sülalesi arması]]
[[Dosya:Venezia, grosso da 26 denari (matapan) di enrico dandolo, 1192-1205.JPG |150px| thumb|Dandolo ile San Marco birlikte. Sikke]]
[[Dosya:Gustave dore crusades dandolo preaching the crusade.jpg|thumb|right|''Dandolo Haçlılara nasihatta bulunuyor'', Gravürcü:[[Gustave Doré]]]]
Satır 34 ⟶ 35:
Körlüğü, dindarlığı, uzun yaşamı ve açgözlü zekâsı ile hatırlanır. Ayrıca 90 yaşında [[Dördüncü Haçlı Seferi]]'nin [[Bizans İmparatorluğu]]'na yöneltilip [[Konstantinopolis]]'in Bizanslılardan alınarak Latinler tarafından yağmalanması ile sonuçlanan olaylar dizisi konusunda kötü bir ünü vardır.
== Yaşamı==
===Doçe olmadan hayatı===
Yaklasik 1107'de Venedik 'de Doce olarak [[Ordelafo Faliero]] hukum surmekte iken Venedik'te San Luca adasinda yasayan onemli bir patrisiyen zengin Venedikli sulalesinin mensubu olarak dogmustur.
<!--
Gencliginde Enrico Dandolo Vendik'in ilerigelen zengin patrisiyen sullalelerinden olan "Polani Sulalesi" ve "Badoer Sulalesi" mensuplari ile yakin iliskiler kurmus ve bu sulalelelr mensuplarai sonradan onun Venedik devleti yoneticilerinden olup onu desteklemislerdir. 1122 ile 1126 yillari donemndei Venedik ve Venedik'eki zengin patrisiyen sulaleler icin Bizans Imparorlugu ile askeri mucadeleyle ve Filistin'deki Kutsal Kudus Kralligi topaklarina mudahele etmekle gectigi kabul edilmektedir. Bu donemin sonunda Venedik'in dis ticareti, 1126'da Bizans Imparatoru [[II. İoannis Komnenos]]'un Venedik Cumhuriyetine bagli levant Dogu Akdeniz bolgesinde deniziasiri tuccarlarina Bizans Imparatorlugu icinde ozel ticaret imtiyazlari saglayan "Crisobola" adi verilen imtiyazlar fermani iceriklerinin uygulanmasi nedeni ile birdan hizla gelismeye basladi. Bu donemde Enrico'nun kariyerindee etkilerden bulunan en onemli gelismeler 1140 yilinda olmustur. Bu yil Enrico'nun amcasi Henri Grado'da en onemli yotim mevkii olan patriklik gorevone secildi. Yine o yil Dandolo'nun gencliginden beri yain oldugu Polani sulalesinden [[Pietro Polani]] Venedik Docesi secildi. Polani sulalelsi ile Dandolo sulalesi arasindaki iliskiler Enrico'nun Dominico adli buyukbabasinin bir yargis ve docenin vekliharci olarak atandi. Buna karsilik doce Polani'nin yakin bir akrabasi olan Giovanni Polani 1133'de Castello Baspiskoposu olarak tayin edildi.
Dikkat ediirse burada ifade edilen gelismeler sahsen Enrico Dandolo'nun yasam gelismelri degil de genel degisimler ve gelismelerdi. Bazi Italyan tarihcileri bu gercege dayanarak.elimize gecen o gunun belgeleri ne babasinin ismi ve ne de annasinin ismi ve annesinin aile ismi hakkinda hicbir bilgi saglamamaktadir ve ona ait belgesel bilgiler 1170e kadar hemen hemen bulunmamaktadir iddiasinda bulunmaktadirlar.<ref name="dizionario bio">Cracco, Giorgio (1986) "Dandolo, Enrico" ''Dizionario Biografico degli Italiani'', Cilt 32 Online: ([http://www.treccani.it/enciclopedia/enrico-dandolo_(Dizionario-Biografico}]) {{it}}</ref>
Enrico= Dandolo'nun sahsen doguda Bizans Impartorlugu baskentinde deniz asiri tuccar olarak yasadigi ve ticaret icin Bizans Dogu Akdenz, Ege Denizi ve Karadenz'de epeyce seyahat ettigi bilinmektedir. Bizans Imparatoru [[Manuel Komnenos]] Adriyatik Denizi kiyilarini tekrar Bizans eline gecirmesi ve Cenova ve Pisa ile anlasmalar yapmasi Venedik Cumhuriyeti ile Bizans arasinda bir catismayi baalatti. Bizans impartoru 12 Mart'ta Konstantinopolis'te yaşayan tum Venediklileri tutuklatti ve mallarıni müsadere ettirdi. Misilleme olarak Venedik Bizans'a ait Kios (Sakız) ve Lesbos (Midilli) adalarina saldirdi ve bu adalardaki yerleskeleri yakıp yıktı. Boylece Enrico Dandolo'nun denizasiri tuccarlik yapmasina imkan kalmadi ve Venedik'e 1171'den sonra geri donup yerlesti.
Enrico Dondalo'nun burada Venedik devlet gorevine basladigi kabul edilmektedir. Ismini tasiyan ilk resmi belge, Venedik'in dis ticaretinin ve ekonomisinin Bizans Imparator'u Manuel Komnenos ile olan catismalar ve anlasmazliklardan gayet buyuk zaralrar gormekte oldugunu ve eger bir baris yapilmazasa bu zararlarin buyuyecegini anlayan Venedik docesi [[Vitale II Michele]] tarafindan 1172'de Konstantinopolis'e Fillipo Greco baskanliginda gonderilen bir elcilik heyetinin azasi olarak bulundugunu gosteren belgedir. Bu elcilik heyeti Bizans ile bir ateskes anlasmasi yapti. Lakin cok gecmeden bunun Chios adasina kadar gelmis Doce komutasindaki Venedik donanmasini orada bekletmek icin Manuel Komnenos tarafindan kullanilan bir geciktirme staretejisi oldugu anlasildi. Chios onunde bekleyen Venedik donanmasi icinde bir veba salgini cikip bircok Venedikli denizcoi olup Veenedik deniz gucu tesirsiz hale eldi. Sonunda bu elcilik hicbir basari kazanmadan elibos Venedik'e dondu.
Daha sonra Dandolo'nin devlet gorevi yapmakta oldugu siralarda onun ismini ihtiva eden hazirlanana cok sayida belge bulunmaktadir:
* Enrico Dandolo Aralik 1172'de Siclya Krali [[II. Guglielmo (Sicilya)|II. Guglielmo "Iyi)]]'ye Palermo'ya gonderilen elcilik heyetine aza olarak atandi. Bu heyet daha yolda iken Doce Vitale II Michele'nin doguda Bizans'a karsi basarissizligi dolayisiyla cikan sehir halki isyaninda olduruldugu icin geri cagrildi.
* 1172'de [[Verona]]'da oldurulmus eski docenin oglu olan ve Bizans ve Akdeniz kiyilarinda taninmis bir Venedikli tuccar ve develet gorevlisi olan Leonardo Michiel hakkinda bir taniklik belgesinde ismi bulunmakatadir.
* Eylul 1174'de [[Iskenderiye]], Misir'da kardesi Andrea'nin dort yil once tuccar Romano Mairano'ya verdigi borcun geri odenmesi hakkinda actigi davada onun avukati olarak belgelenmistir.
* Nisan 1178'de Venedik'de olup doce olarak [[Orio Mastropiero]] secilmesinde kurulan 40 secmen uyeden olusan "Venedik Doce Secmenler Konseyi"'ne secmen uye oldugu belgelenmistir.
* 1178-1183 doneminde denizlerarasi ticaret islerinden ayrildigi bilinmektedir. Eylul 1183'de kardesi Andrea, onun esi Kontes ve San Toma semtinde oturan Filippo Falier her turlu ticaret ver diger hukuki ve resmi isler icin ganel vekalet vermesinin belgesi elimize gecmistir.
* Tarihciler 1178 ile 1183 doneminde gunumuzde bilinmeyen bir nedenle gorme duygusunu kaybedip gozlerinin kor oldugunu bildirirler.
.* 1184'de korlugune ragmen Konstantinopolis'e gonderilen Venedik elcisi yaninda o sehri ve imparatorluk idarecilerini iyi tanisyan Dandolo elicye danisman olarak Konstantinopolis'e gonderildi.
-->
=== Doçelik dönemi===
Mayıs 1205'de Konstantinopolis'de öldükten sonra [[Ayasofya]]'nın üst galerisine gömülmüştür. Osmanlıların İstanbul'u fethinden sonra mezar yıkılmış, ancak mezar taşı sonradan keşfedilmiştir.<ref>http://ayasofyamuzesi.gov.tr/tr/i%C3%A7mkomutan-henricus-dandolonun-mezar-ta%C5%9F%C4%B1</ref>
| |||