Çocuk hakları: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Vietnamkrieg Bootsflüchtling 1980.jpg|thumb|right|[[Vietnam]]'da mülteci kampında bulunan bir çocuk (1980)]]

[[Dosya:Boy begging in Agra.jpg|thumb|right|[[Hindistan]]'da dilenci çocuk]]

[[Dosya:Iraqi boys giving peace sign.jpg|thumb|220px|right|[[Barış]] işaretini gösteren [[Irak]]lı çocuklar (2003)]]

[[Dosya:Chinesechildsoldier.jpg|220 px|thumb|right|10 yaşında bir [[Çin]]li çocuk asker (1944)]]

 

Çocuk hakları, [[insan hakları]] kavramının içinde ele alınması gereken bir konudur. Bugün, dünyanın birçok yerinde var olan insan hakları ihlalleri, çocuk boyutunda daha geniş kapsamlı ve büyüyerek, müdahale edilmesi daha zor bir şekilde yer almaktadır. [[Uluslararası Af Örgütü]]'nün belirttiğine göre; az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, emek sömürüsü, [[pornografi]], [[şiddet]], yasa dışılık gibi olumsuz etkenlerin dahilinde, çocuk hakları ihlalleri daha büyük boyutlarda olmaktadır.

 

 

== Tarihçe ==

Yirminci yüzyılın başlarında çocukların erişkinlerden farklı haklara sahip olduğu, dolayısıyla da bu hakların ayrıca tanınması gerektiği konusunda, değişik ülkelerde farklı hareketler ortaya çıkmaya başlamıştır. [[Leh]] eğitimci [[Janusz Korczak]]'ın [[1919]] yılında yayınlanan ''How to Love a Child'' (Bir Çocuğu Nasıl Sevmeli) adlı kitabında çocuk haklarından sözetmiştir. [[1917]] yılında, [[Ekim Devrimi]]nin ardından [[Proletkult]] örgütünün [[Moskova]] şubesi bir ''Çocuk Hakları Bildirgesi'' üretti.<ref>{{Kitap kaynağı

| son =Mally

}}</ref> Ancak çocuk haklarını savunma konusunda ilk etkili girişim [[1923]] yılında [[Eglantyne Jebb]] tarafından taslağı hazırlanan ve [[1924]] yılında [[Milletler Cemiyeti]] tarafından kabul edilen [[Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi]]dir. Bu bildirge [[Birleşmiş Milletler]] tarafından kuruluşunda kabul edilmiş, [[20 Kasım]] [[1959]] tarihinde [[Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi]] olarak güncellenmiş<ref>[http://www.un.org/depts/dhl/children_day/ "Universal Children's Day", Birleşmiş Milletler resmî web sitesi.] URL erişim tarihi: 21 Eylül 2007</ref> ve [[20 Kasım]] [[1989]] tarihinde daha geniş olan [[Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme]] ile değiştirilmiştir. Bu sözleşme, BM üyesi ülkelerin ikisi hariç tamamı yani 193 ülke tarafından kabul edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23a.html | başlık = Çocuk Haklarına Dair Sözleşme: Özet | erişimtarihi = 2007-09-22 | yayımcı = UNICEF | biçim = HTML | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160112110134/http://www.unicef.org:80/turkey/crc/_cr23a.html | arşivtarihi = 12 Ocak 2016}}</ref><ref>[http://www.ohchr.org/english/countries/ratification/11.htm Office of the UN High Commissioner for Human Rights] Erişim tarihi: 22 Eylül 2007 (İngilizce)</ref>[[Amerika Birleşik Devletleri]] ve [[Somali]] hariç en fazla sayıda ülke tarafından onaylanan insan hakları belgesidir.<ref>{{ing}} [http://www.crin.org/themes/ViewTheme.asp?id=2 Child Rights Information Network] Son erişim tarihi: 21 Eylül 2007</ref> [[Birleşmiş Milletler]]'in [[1945|1940]]'larda kuruluşundan bu yana çocuk hakları hareketi dünya üzerinde her zaman ilgi görmüştür. [[20 Kasım]] günü günümüzde [[Evrensel Çocuk Günü]] (''Universal Children's Day'') veya ''Çocuk Hakları Günü'' olarak kabul edilmiştir. Bunun dışında çeşitli ülkelerde farklı günlerde çocuk günü kutlanmaktadır.

[[Türkiye]]'de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ilk olarak Nisan 1929'da kutlanmaya başlandı ve bu tarihte örgütlenen 4 bin çocuk ilk kez [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'den haklarını talep etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=209992 | başlık = 78 yıl önce 4 bin çocuk Meclis'ten bir 'ricada' bulundu | erişimtarihi = | yayımcı = Radikal-çevrimiçi | tarih = 14/01/2007 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20131203005353/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=209992 | arşivtarihi = 3 Aralık 2013}}</ref>

 

== Temel çocuk hakları ==