Paralı Askerler (Birleşik Krallık filmi, 1970): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
38. satır:
'''''Paralı Askerler''''', [[1970]] [[İngiltere]] yapımı savaş macera filmidir. Özgün adı '''''You Can't Win 'Em All''''' (''Türkçe: Hepsini Kazanamazsın'') olan film bazı Türk oyuncuların da katkısıyla Türkiye'de çekilmiş olmasına rağmen sansür tarafından yasaklandığı için uzun süre Türkiye'de gösterilememiştir. Ancak devlet televizyonu [[TRT 1]], [[2011]] yılında, filmin oyuncularından birinin de katıldığı bir özel programda "Paralı Askerler"in bazı bölümlerini yayınlayarak yasağı delmiştir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/kultur/yasakli_film_trt_ekranlarinda-1035204 | başlık = Yasaklı film TRT ekranlarında! | erişimtarihi = 6 Ağustos 2013 | yayımcı = www.radikal.com.tr | yazar = | dil = Türkçe | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.samanyoluhaber.com/kultur/Yasakli-Ataturk-filmini-TRT-yayinladi/488672/ | başlık = 40 yıldır yasaklı olan 'Paralı Askerler'i (You Can’t Win ’Em All) TRT yayınladı | erişimtarihi = 6 Ağustos 2013 | yayımcı = www.samanyoluhaber.com | yazar = | dil = Türkçe | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304194859/http://www.samanyoluhaber.com/kultur/Yasakli-Ataturk-filmini-TRT-yayinladi/488672/ | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref>. Peter Collinson (1936-1980)'ın yönettiği filmin diğer adları ise '''''The Dubious Patriots''''' (''Türkçe: Kaypak Yurtseverler'') ve '''''Soldiers of Fortune''''' (''Türkçe: Paralı Askerler'')'dur.
 
Filmin senaryosunu, bir rolde de görünen [[Leo Gordon]] (1922-2000) yazmıştır. Film [[1922]] yılında, [[Türk Kurtuluş Savaşı]] sırasında Türkiye'de geçmektedir. Filmin başlıca rollerini [[Hollywood]]'un iki ünlü oyuncusu [[Tony Curtis]] ve [[Charles Bronson]]'un yanı sıra Fransız [[Michèle Mercier]] paylaşmışlardır. Türk oyunculardan [[Fikret Hakan]] filmde oldukça önemli bir rolde gözükürken [[Salih Güney]]'in nispeten daha küçük bir rolü vardır. Filmin diğer Türk oyuncuları arasında [[Erol Keskin (oyuncu)|Erol Keskin]], [[Yüksel Gözen]], [[Bülent Gültekin]], [[Mümtaz Alpaslan]], [[Suna Keskin]] ve [[Kayhan Yıldızoğlu]] sayılabilir. Filmin çekimleri tamamiyletamamıyla Türkiye'de gerçekleştirilmiştir.<ref>Filmin bitiş jeneriği, DVD'de 95.ci dakika'dakidakikadaki ibare</ref>
 
Filmde Josh ve Adam adında iki paralı askerin silah satmak amacıyla Anadolu'ya gelmesini daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'na Türklerin yanında katılmasını, milis güçler ve KuvvayıKuva-yi Milliye arasındaki ilişkileri anlatılıyor.
 
== Konusu ==
Filmin konusu, artık neredeyse çökmüş olan [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun son zamanlarında, [[1922]] yılında [[Anadolu]] topraklarında geçer. Batı Anadolu bölgesi hala [[Yunan]] ordusunun işgali altındadır. [[Kuva-yi Milliye]] bir kurtuluş savaşı sürdürürken, Padişah'a bağlı güçler Yunanlarla iş birliği yaparak bu Ulusalulusal Güçler'egüçlere karşı direnirler. AnadoludakiAnadolu'daki savaş ve kargaşa haliyle birçok fırsatçı maceraperesti de bu topraklara çekmektedir. [[Amerikan Ordusu]]nun eski askerleri olan Adam Dyer (Tony Curtis) ve Josh Corey (Charles Bronson) de bu maceraperestlerden ikisidir. İkilinin yolları [[Ege Denizi]]'nde silah taşıyan bir [[mavna]]da kesişir. Mavnada o devir için çok gelişkin silahlar olan [[Thompson M1A1|Thompson]] makineli tüfekleri vardır. Silahların kime gideceği çok da önemli değildir. Bu ikili sadece kişisel maddi çıkarlarını düşünürler. Zaten onları ve beraberlerindeki bir düzine kadar [[paralı asker]]i bir arada tutan da bu çıkar birliğidir. Çıkarları o an neyi gerektiriyoragerektiriyorsa onu yaparlar. İlk çıktıkları liman olan İzmir'de Yunan askerleriyle çatışırlar, daha sonra onlarla kısa bir süre işbirliği yapacaklar, aynı şekilde önce İstanbul hükümetine bağlı askerlerle, sonra da Ankara yanlısı güçlerle kader birliği edeceklerdir. Zaman zaman birbirlerine de kazık atmaktan geri kalmayacaklardır.
 
İzmir'den sonra atlarla yola devam eden paralı askerler kafilesi [[Kapadokya]] bölgesine ulaştığında burada onları daha önce Padişah'a bağlıyken şimdi kendi hesaplarına çalışan milis güçlerinin komutanlarından Albay Ahmet Elçi (Fikret Hakan) ve askerleri karşılar. Albay Elçi ve Yüzbaşı Enver (Salih Güney) Amerikalıları, emrinde oldukları bölge valisi Osman Bey (Gregoire Aslan)'e götürürler. Osman Bey silahlarla ilgilenir gibi gözükür ama asıl amacının başka olduğu anlaşılır. Osman Bey hem üç kızını (kızların dadısı Ayla'yı Michèle Mercier oynuyor) hem de yüklüce bir altın stoğunu trenle Batı Anadolu'ya taşımaya hazırlanmaktadır. Amerikalı maceraperestleri, Albay Elçi ve diğer Osmanlı askerleri ile birlikte bu trene muhafızlık etmeleri için tutmuştur. Nitekim tren yolda Kuva-yi Milliye askerlerinin saldırısına uğrar. Ancak trenin hem zırhlı oluşu hem de paralı askerlerin ağır silahlarla donatılmış olması sonucunda Kuva-yi Milliye askerleri geri püskürtülür. Tren tahrip olduğu için yola bu kez atlı olarak devam ederler. Mola verdikleri bir antik kentin yıkıntılarında Albay Elçi'nin başka bir art niyeti daha ortaya çıkar: Bu altınları zimmetine geçirip Roma'ya kaçmayı planlamaktadır. Çünkü Yunanların ve onların iş birlikçilerinin yenileceği günlerin çok yakın olduğunu hissetmiştir ve kendisini bu kargaşadan sıyırmanın en kârlı yolunun bu olduğunu düşünmektedir. Daha sonra mola verdikleri bir köy aynı taraftan oldukları halde Yunanlar tarafından topa tutulur. Yunanlarla ateşkes görüşmeleri sürerken Ayla Albay Elçi'yi bıçaklayarak öldürür. Bu sırada aniden ortaya çıkan Türk uçakları Yunan birliğini yerle bir ederken bunu fırsat bilen paralı askerler kızlarla birlikte bir Yunan kamyonuna atlayıp İzmir'e varırlar.
 
İzmir kargaşa içindedir. Büyük bir kalabalık, işgal kuvvetleriyle birlikte yakılıp yıkılmış şehri terk etmek için birbirlerini ezmektedir. Paralı askerler tam bir gemiye atlayıp kaçacaklarken Ulusal Güçler'in donanmasına ait bir gemi tarafından önleri kesilir. Tutuklanarak Kuva-yi Milliye karargahına getirilirler. Burada [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] olduğu varsayılan (ama açıkça belirtilmeyen) Türk General (Patrick Magee)'in huzuruna çıkartılırlar. Ayla da onun yanındadır. Aslında Ayla'nın General'in sağ kolu olduğu ve Anadolu'ya ayak bastıkları ilk andan itibaren paralı askerlerin attıkları bütün adımlardan karargahın haberi olduğu anlaşılır. Bir sürpriz daha olur, General aslında altınla veya silahla ilgilenmiyordur. Paralı askerlerin taşıdığı mücevher çantasının gizli bölümüne gizlenmiş, dünyada bir eşi daha bulunmayan tarihi bir [[Kur'an]]'ın peşindedir. Ona göre [[Halife Osman]]'dan kalan ve 13 yüzyıldır dini ve politik otoritenin bir sembolü olmuş bu kitap yanlış ellere geçerse Müslüman dünyasını olumsuz bir biçimde yönlendirebilecektir. Bu iki Amerikalıdan hoşlanmamasına rağmen General kitabı getirdikleri için onları bağışlar ve ülkeden ayrılmalarına izin verir.
 
== Filmdeki mekanlar ==
Muhtemelen turistik kaygılarla filmin kahramanlarının film boyunca katettiklerikat ettikleri mekânlar Anadolu'yu ve İstanbul'u bilenler için mantıklı bir sıra izlemez. Örneğin Ege Denizi'nden gelen mavna [[İzmir]] limanına varır, kısa bir süre sonra buradan ayrılan atlı kafile muhtemelen Akdeniz bölgesindeki bir koydan geçerek Yunan işgalinde olduğu varsayılan [[Kapadokya]] bölgesine ulaşır. Trenle [[Balıkesir]]'e doğru geri dönerlerken [[Efes]] antik kentinde mola verilir. Burada görüntüye [[Didim]] antik kentinin görüntüleri de karışır. Yolda başka bir mola yerinde tekrar Kapadokya manzaraları vardır. Sonunda İzmir'e gelinir. Burada yakılıp yıkılmış ve büyük bir göçe sahne olan İzmir'in görüntüleri olması gerekirken bunun yerine geri planda görülenler henüz harabe halinde olan [[Çırağan Sarayı]], [[İstanbul Üniversitesi]]'nin ana kapısı vb gibi yapılardır. Arada İstanbul'daki bazı büyük camilerin avluları da gözükür. Vali Osman Bey'in Anadolu'da bir yerde olduğu varsayılan konağının iç çekimleri ise İstanbul'daki [[Said Halim Paşa]] Konağı'nda yapılmıştır.
 
== Film hakkında bilgiler ==
80. satır:
|[[Salih Güney]] || Yüzbaşı Enver
|-
|[[Patrick Magee]] || General (Atatürk olduğu var sayılırvarsayılır)
|-
|[[Tony Bonner]] || Reese
90. satır:
|[[Leo Gordon]] || Bolek
|-
|[[Reed De Rouen]] || ABDAmerikan Denizdeniz Assubayıastsubayı
|-
|[[Paul Stassino]]|| Silah Subayısubayı
|-
|[[Henia Halil]] || Madam
102. satır:
|[[Kayhan Yıldızoğlu]] || Karargâhtaki Kuva-yi Milliyeci
|-
|[[Suna Keskin]] || Kafedeki Kızkız
|-
|[[Mümtaz Alpaslan]] ||
|-
|[[N. Bülent Gültekin]] || Türk yüzbaşı
|}
 
== Çekim notları ==
"Paralı Askerler" filminde görülen [[I. Dünya Savaşı]] uçakları, bundan dört yıl önce çekilen ''[[Öldürme Emri]]'' (''The Blue Max'') filminde de kullanılmıştı. Tıpkı yapım (replika) olan bu uçakları kullanan Akrobatik pilot ekibi de aynıydı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://en.wikipedia.org/wiki/You_Can%27t_Win_%27Em_All | başlık = You Can't Win 'Em All/Production notes for | erişimtarihi = 10 Mart 2010 | yayımcı = en.wikipedia.org | dil = İngilizce | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151126135239/https://en.wikipedia.org/wiki/You_Can%27t_Win_%27Em_All | arşivtarihi = 26 Kasım 2015}}</ref><ref>Benjamin, Lewis. "Turkish Delight!". ''[[Aeroplane Monthly]]''. October 2008, Vol 36, Issue 426, ISSN 0143-7240, pp. 32-37</ref>
 
== Film hataları ==
Filmde tavernada duvarda asılı duran Kanada bayrağı günümüzde kullanılan çağdaş Kanada bayrağıdır (15. dakika). Üzerinde akçaağaç yaprağının yer aldığı bu bayrak 1965 yılında kabul edilmiştir ve filmfilmin çekildiği tarihte bile sadece beş yıldır kullanılmaktaydı. Oysa filmde olaylar 1922 yılında geçmektedir ve o tarihte bu bayrak kullanılmıyordu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.imdb.com/title/tt0066593/goofs | başlık = You Can't Win 'Em All/goofs for | erişimtarihi = 3 Mart 2010 | yayımcı = IMDb | dil = İngilizce | arşivurl = http://web.archive.org/web/20070819085014/http://www.imdb.com:80/title/tt0066593/goofs | arşivtarihi = 19 Ağustos 2007}}</ref>
 
Filmde "2II. Dünya Savaşı" ifadesi kullanılmaktadır. 1922'de 2II. Dünya SavaşınınSavaşı'nın başlamasına daha 17 sene vardı ve kimse ikinci bir Dünyadünya savaşının çıkacağını 17 sene önceden bilemezdi.
 
Yolculuk sırasında Efes Antikantik kentine vardıklarında Fikret Hakan'ın canlandırdığı karakter "burası Mezopotamya'nın kalbi" ifadesini kullanır, oysa Efes antik kenti İzmir'dedir.
 
1922 yılında, henüz Soyadı Kanunu çıkmadan önce Fikret Hakan'ın oynadığı Albay Ahmet Elçi adında bir karakter vardır.
 
== Kaynakça ==