Liberalizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
46.154.42.101 tarafından yapılan 17412903 sayılı değişiklik geri alınıyor.
4. satır:
18. yüzyılda liberal fikirlerin [[Aydınlanma Çağı]] filozofları ve iktisatçıları arasında yayılmasıyla liberalizm ilk kez belirgin bir siyasi hareket olarak ortaya çıkar. Liberal düşünce; kalıtsal ayrıcalık, devlet dini, mutlak monarşi ve kralların ilahi haklarına karşı çıkmaktaydı.
 
17. yüzyıl düşünürü [[John Locke]] [[Siyasettin]] sıklıkla ayrı bir felsefe geleneği olarak liberalizmin kurucusu şeklinde yansıtılır. Locke, her insanın yaşam, özgürlük ve mülkiyet haklarına <ref>"All mankind...being all equal and independent, no one ought to harm another in his life, health, liberty, or possessions", John Locke, Second Treatise of Government</ref> sahip olduğunu savundu ve sosyal sözleşmeye göre de hükümetlerin bu hakları ihlal etmemesi gerektiğini belirtir. Dönemlerinin liberal felsefesine sahip devrimciler bu felsefeyi despot yönetimlerin devrilmesi için başlattıkları silahlı mücadeleleri meşru göstermek için kullandı. Şanlı Devrim, Amerikan Devrimi, Fransız Devrimi bunların arasındaydı. 19. yüzyılda Avrupa, İspanyol Amerika ve Kuzey Amerika'da <ref>http://www.amazon.com/New-Liberalism-Matthew-Kalkman/dp/1926991044/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1322719289&sr=8-1</ref> liberal devletlerin kurulduğu görüldü.
 
20. yüzyıla dek serbest ticaret, [[laissez faire]] ekonomiyi destekleyen hükümet, minimum müdahale ile vergilendirme ve dengeli bütçe liberallerin ekonomi görüşlerinin genel hatlarını yansıtmaktaydı. Liberaller bu dönemlerde bireycilik, özgürlük ve eşit haklara yoğunlaşmaktaydı. Ancak 19. yüzyılın sonunda yoksulluk, işsizlik ve modern sanayi kentleri içinde göreli yoksunluk gibi sebepler klasik liberal fikirlere eğilimleri değiştirdi. Sanayileşme ve laissez-faire ekonominin yarattığı sosyal dengedeki değişimlere karşı büyük politik tepkiler bu dönemde güçlenmeye başladı. 1929 yılında başlayan Büyük Bunalım liberal ekonomiye yönelik desteğin azalmasını hızlandırdı. Avrupa ve Kuzey Amerika'da sosyal liberal görüşler bu dönemde yükselişe geçti ve refah devletinin genişlemesinde önemli bir bileşene dönüştü.<ref>Often referred to simply as "liberalism" in the United States.</ref><ref>[http://www.writing.upenn.edu/~afilreis/50s/schleslib.html Liberalism in America: A Note for Europeans] by [[Arthur M. Schlesinger, Jr.|Arthur Schlesinger, Jr.]] (1956)
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Liberalizm" sayfasından alınmıştır