Madagaskar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
iç bağlantı düzeltme AWB ile
OrginalThinker (mesaj | katkılar)
k Yazım yanlışı düzeltildi.
243. satır:
[[II. Dünya Savaşı]]'nın başlarında [[Vichy Fransası|Vichy rejimine]] bağlı bir sömürge yönetimine sahip olan adaya [[Büyük Britanya]] Mayıs 1942'de [[Madagaskar Savaşı|Operation Ironclad]] adını verdiği işgal ile çıkartma yapmış son Fransız birliklerini de Kasım 1942'de adadan çıkartarak adanın sahibi olmuştur. [[Japonya]]'nın bu süreçte güneydoğu Asya'da elde ettiği kazanımlar ile [[müttefik]] devletlerin Avrupa ile Asya ve Afrika arasında ki tedarik yollarının tehlikeye soktuğu düşüncesi ile bu adım atılmış, savaşın bitmesinden sonra da ada [[Charles de Gaulle]] yönetiminde ki ''Özgür Fransa'' hükumetine devredilmiştir.
 
1896 ile 1960 yılları arasında süren Fransa sömürge düzeni boyunca askeri şiddet ile ada yönetilmiş, 1945 yılından itibaren de bağımsızlığı hedefleyen oluşumlar kurulmuştur. Bu doğrultuda ''Mouvement démocratique de la rénovation malgache / MDRM'', ''PANAMA'' ve ''JINA'' hareketleri ortaya çıkmıştır. Mart 1947 sonlarına doğru adanın kuzeyinde sömürge hükumetine karşı ortaya çıkan ayaklanma neticesinde isyancılar ilk iki hafta içerisinde 200 Fransız askerini öldürmüş, adanın yedineyedide birine denk gelen bir bölümü kontrolleri altına almışlardır. Bu gelişmeler üzerine Fransa 18.000 askerini adaya göndermiş, 1948 yılı sonunda da isyancıların yeterli düzeyde organize olamaması ve teçhizatlarının üst seviyede olmaması nedeniyle bastırmayı başarmıştır. Yaşanan bu çatışmalarda 90.000 Madagaskarlı'nın hayatını kaybettiğini belirten kaynakların haricinde 10.000 dolayında kişinin hayatını kaybettiğini belirten kaynaklar da ortaya çıkmıştır.<ref>Douglas Little: Cold War and Colonialism in Africa: The United States, France, and the Madagascar Revolt of 1947. In: The Pacific Historical Review. 59, Nr. 4, 1990, Sayfa 527</ref><ref>[http://etudescoloniales.canalblog.com/archives/2006/11/22/3246791.html Jean Fremigacci: 1947: L’insurrection à Madagascar]</ref> İsyanın bastırılması sonrasında MDRM'nin üst kadrosu tutuklanmış bazıları da infaz edilmiş, isyana katıldığı düşünülen birçok kişi de işkenceye maruz bırakılmış ve [[Nosy Lava]]'da bulunan kamplara gönderilmiştir.<ref>[http://horizon.documentation.ird.fr/exl-doc/pleins_textes/pleins_textes_5/b_fdi_02-03/01551.pdf Gérard Althabe Les luttes sociales à Tananarive en 1972]</ref>
 
Sömürge yönetimi isyanın planlayıcısı olarak MDRM'yi sorumlu tutmasına rağmen, isyan hareketleri diğer gizli organizasyonlar olan PANAMA ve JINA tarafından planlanmış, suçlanan konumda bulunan MDRM ise bu tür bir isyanın yapılmasını kabul etmemiştir. Adada hakim olan olağanüstü hal 1950 yılına kadar sürmüş, 1955 yılına kadar tüm siyasi aktiviteler yasaklanmış ve isyanın sorumlusu olarak görülen MDRM tamamen ortadan kaldırılmıştır. Sömürge yönetimi seçim hakkını 1956 yılında yeniden kabul ederek yürürlüğe almıştır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Madagaskar" sayfasından alınmıştır