Vikipedi

Müslüman-Türk katliamları: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.278 değişiklik
k düzen, girişteki şu ifadeler altta kaynaklı zaten bir daha kaynak istemeye/eklemeye gerek yok
3. satır:
[[Dosya:A mansion in which Turks are being massacred.jpg|thumb|300px|1918'de, Erzurum'da Ermenilerin, Türkleri içine doldurarak yaktıkları konak.]]
'''Müslüman-Türk katliamları''',<ref name="Akçam1">{{Kitap kaynağı|son=Akçam| ilk=Taner |başlık=Türk ulusal kimliği ve Ermeni sorunu |yıl=1992 |yayımcı=İletişim Yayınları| url= http://books.google.com.tr/books?id=TjwaAAAAIAAJ&q=%22M%C3%BCsl%C3%BCman-T%C3%BCrk+Katliamlar%C4%B1%22&dq=%22M%C3%BCsl%C3%BCman-T%C3%BCrk+Katliamlar%C4%B1%22&hl=tr&ei=i_XSTJSaIsyE5AbBpsXPDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC8Q6AEwAA |sayfalar=sf. 76 }}</ref><ref>Murat Belge, Tanıl Bora, Murat Gültekingil. ''Milliyetçilik'' (2002), İletişim Yayınları, [http://books.google.com.tr/books?id=YBI_AQAAIAAJ&q=%22M%C3%BCsl%C3%BCman+-+T%C3%BCrk+katliamlar%C4%B1%22&dq=%22M%C3%BCsl%C3%BCman+-+T%C3%BCrk+katliamlar%C4%B1%22&hl=tr&ei=mPK3TbOsBcmQswagrcnqAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CC0Q6AEwAQ sf. 59]</ref> diğer bilinen adlarıyla '''Türk Katliamları''' (Katliamı/Mezalimi),<ref name=Kat2>Ural, Selçuk [http://74.125.155.132/scholar?q=cache:ZvjfRfFOU1AJ:scholar.google.com/+%22T%C3%BCrk+Katliamlar%C4%B1%22&hl=tr&as_sdt=2000 İzmir'in İşgali ve Yunan Soruşturma Heyetinin Faaliyetleri] (Atatürk Üniversitesi)</ref><ref name=Kat3>Duran, Tülay; "Milli Mücadele Yıllarında Yunan ve Türk Katliamları Karşısında Anadolu'dan İstanbul'daki Türklere Bir Çağrı", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, C. XIV, S.79-80-81, 1974, (ss. 9-16)</ref><ref>Muhittin Birgen, Zeki Arıkan. ''İttihat ve Terakki'de on sene, 1. cilt'' (2002), Kitap Yayınevi, [http://books.google.com.tr/books?id=JNZpAAAAMAAJ&q=%22T%C3%BCrk+katliamlar%C4%B1%22&dq=%22T%C3%BCrk+katliamlar%C4%B1%22&hl=tr&ei=mPO3TY3IGdPB8QPlpORJ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEEQ6AEwBg sf. 255]</ref><ref name=EDa>Dayı, Esin [http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/taed/article/viewFile/1459/1455 Elviye-i Selâse/Üç Sancak (Kars, Ardahan ve Batum)'da Ermenilerin Türklere Yaptıları Mezalim] (Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi)</ref> '''Türklere yapılan katliamlar'''<ref name=Munyar>Munyar, Hüseyin. ''Ermeni sorunu rehberi'' (2001), Kocaeli Üniversitesi, [http://books.google.com.tr/books?id=XlppAAAAMAAJ&q=%22T%C3%BCrklere+yap%C4%B1lan+katliamlar%22&dq=%22T%C3%BCrklere+yap%C4%B1lan+katliamlar%22&hl=tr&ei=7dl0TYLcJMes8gOI7JCvCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CCsQ6AEwAQ sf. 102]</ref><ref>''Third International Symposium on Atatürk'' (1998), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, [http://books.google.com.tr/books?id=eCJIAAAAMAAJ&q=%22T%C3%BCrklere+yap%C4%B1lan+katliamlar%22&dq=%22T%C3%BCrklere+yap%C4%B1lan+katliamlar%22&hl=tr&ei=7dl0TYLcJMes8gOI7JCvCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDAQ6AEwAg sf. 498]</ref> veya '''Türk Kırımı'''<ref name="Aydemir">{{Kitap kaynağı|son=Aydemir| ilk=Şevket Süreyya |başlık=Makedonyaʾdan Orta Asyaʾya Enver Paşa: cilt. 1914-1922 |yayımcı=Remzi Kitabevi| url= http://books.google.com.tr/books?id=zUcsAAAAMAAJ&q=%22T%C3%BCrk+K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1%22&dq=%22T%C3%BCrk+K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1%22&hl=tr&ei=UAPTTM_BEtSA4AaDwriPDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDoQ6AEwBA |sayfalar=sf. 489 }}</ref>, [[Osmanlı Devleti]] [[Osmanlı Devleti dağılma dönemi|dağılma dönemi]]nde [[Müslüman]] ve [[Türkler|Türk]] tebaalarına yönelik katliamlardır. Bu dönemde sürgünler de yaşanmıştır. Bazı kaynaklarda [[etnik temizlik]] olarak da nitelenir. [[Justin McCarthy]], olaylardan etkilenenlerin çoğunun [[Türkçe]] konuştuğunu belirtmiştir.<ref name="CarthyTrOl">McCarthy, Justin, ''[http://www.1001kitap.com/Tarih/Justin_McCarthy/olum_ve_surgun/olum110muslumanlar.html Ölüm ve Sürgün]''</ref>
{{TOCleft}}
 
[[Justin McCarthy]], 1821 - 1922 yılları arasında yaklaşık beş buçuk milyon Müslümanın Avrupa'dan sürüldüğünü ve beş milyondan fazlasının öldürüldüğü ya da kaçarken hastalık veya açlık sonucu öldüğünü tahmin etmektedir.<ref>{{Harvnb|McCarthy|1995|loc=335-340}}.</ref> Etnik temizlik, 1820'li - 1830'lu yıllarda Sırp ve Yunanların bağımsızlığı kazanmalarının, 1877 - 1878 yıllarında [[93 Harbi]]'nin, 1912 - 1913 yıllarında [[Balkan savaşlarıSavaşları]]'nın, [[I. Dünya Savaşı]] ve sonrası sırasında Ermeni isyanları ve çeteleri ile [[Türk Kurtuluş Savaşı]] sırasında Anadolu'nun Yunanistan tarafından işgali sonucunda meydana geldi. Michael Mann, 1914 Carnegie Endowment raporunda bu eylemlerin ''Avrupa'da daha önce görülmemiş muazzam ölçüde cani etnik temizlik'' olarak tanımlandığını aktarmaktadır.<ref>Mann, Michael, ''The dark side of democracy: explaining ethnic cleansing'', Cambridge University Press, 2005, s. 113. {{En icon}}</ref><ref>Report of the International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars (Washington, DC: The Endowment, 1914) {{En icon}}</ref> 20. yüzyıla girerken Balkanların Osmanlı kontrolündeki bölgelerde 4.4 milyon Müslümanın yaşamakta olduğu tahmin edilmektedir.<ref name="Cornis">Cornis-Pope, Marcel & Neubauer, John, ''History of the literary cultures of East-Central Europe'', John Benjamins Publishing Company, 2004, ISBN 9789027234520, s. 21. {{En icon}}</ref> Maria Todorova'ya göre, 19. yüzyılın son 30 yılında bir milyondan fazla Müslüman Balkanlar'ı terketti.<ref>Todorova, Maria, ''Imagining the Balkans'', Oxford University Press, 2009, ISBN 9780195387865, s. 175. {{En icon}}</ref> 1912 - 1926 yılları arasında 2,9 milyona yakın Müslüman ya öldürüldü ya da Türkiye'ye göçe zorlandı.<ref name="Cornis"/> I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu'da 2.5 milyon Müslümanın öldüğüne ilişkin tahminler vardır.<ref>Shissler, Ada Holland. (2003), ''Between two empires'', sf. 22</ref>
 
19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında [[Ermeniler]] tarafından [[Kafkasya]]'da yapılan katliamlar da vardır. Bu dönemdeki kayıplar hakkında değişik kaynaklardan çeşitli bilgiler bulunur. [[93 Harbi]] sırasında Justin McCarthy 260 bin kişinin kaybolduğunu belirtirken,{{fact}} [[Kemal Karpat]] 300 bin kişinin öldürüldüğünü savunmaktadır.{{fact}} 20. yüzyılın başı ve [[I. Dünya Savaşı]] döneminde de bölgedeki Müslüman - Türk karşıtı Ermeni hareketleri devam etmiş, köylere karşı saldırılar yapılmıştır.{{fact}} Onur Hüdavendigar'a göre bu dönemde 2.,5 milyondan fazla Müslüman öldürülmüştür.{{fact}}
 
== Yunan bağımsızlık hareketleri ==
{{ana|Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanması}}
[[Dosya:Panagiotis Kefalas by Hess.jpg|thumb|200px|Tripoliçe'nin duvarına Yunan bayrağını diken [[Panayotis Kefalas]], sol köşede ölüler ve yıkılmış minare görülmektedir.]]
Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında Yunan askerler tarafından bölgedeki [[Türkler]] ve [[ArnavutArnavutlar]]laraa karşı katliamlar yapıldı, bu savaş sırasında her iki taraf da birbirini katletmiştir. Yunanistan'ın ilan edildiği bölgenin her yanında Türkler katledildi.<ref>Judson, Harry Pratt. ''Europe in the nineteenth century'' (1845), Flood and Vincent, [http://books.google.com/books?id=HIAYAQAAIAAJ&q=%22Turks+were+massacred%22&dq=%22Turks+were+massacred%22&hl=en&ei=ZfBrTf7WAseq8AOx9rDyBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDQQ6AEwAzhG sf. 261]</ref> Yunanlar denizlerde Türklerin gemilerine saldırıp içinde bulunanları katletti, Ağustos 1821 itibarı ile William Ogden Niles 3000 kişinin bu şekilde öldürüldüğünü belirtmektedir.<ref name="Niles2">{{Kitap kaynağı|son=Niles| ilk=William Ogden |başlık=Niles' national register, Volume 20 |yıl=1821 |yayımcı=H. Niles| url= http://books.google.com/books?id=-ZE-AAAAYAAJ&pg=PA318&dq=%22Turks+were+slaughtered%22&hl=en&ei=bnZ6TerzIcOu8QPa4_SiBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEUQ6AEwBQ#v=snippet&q=Turks%20massacred&f=false |sayfalar=sf. 366 }}</ref>
 
=== Mora ===
Satır 120 ⟶ 119:
 
[[Dosya:Batı anadolu yakılan kasabalar.png|küçükresim|Batı Anadolu'da yakılan kasabalar]]
[[Manisa]]'dan verilen haberlere göre Yunan ordusu sivilleri vurmuş ve öldürmüştür.<ref name=Vardy190>Steven Béla Várdy, T. Hunt Tooley, Ágnes Huszár Várdy, ''Ethnic cleansing in twentieth-century Europe'' (2003), Social Science Monographs, [http://books.google.com/books?ei=2y3ZTabAC47Jswanx_D3Ag&ct=result&id=pFKNAAAAMAAJ&dq=Nazilli+Greek+atrocities&q=Thus%2C+a+%22memorial+of+Greek+atrocities%22+#search_anchor sf. 190]</ref> [[Çatalca]] ve [[Hadımköy]]'de Yunan birlikleri Müslümanlara zulmetmiştir.<ref>Arşiv belgelerine göre Balkanlar'da ve Anadolu'da Yunan mezâlimi, 2. cilt (1995), T.C. Başbakanlık, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, [http://books.google.com.tr/books?ei=LGm4TdK3KI_4sgaHzbjrAw&ct=result&id=8TJpAAAAMAAJ&dq=Menemen+katliam&q=katli%C3%A2m#search_anchor sf. 24]</ref> 16-17 Haziran 1919'da [[Menemen, İzmir|Menemen]]'de Yunan askerleri bir [[Menemen Katliamı|katliam]] yapmış, katliamda Avrupa kaynaklarnakaynaklarına göre en az 200 Türk ölmüş ve 200'den fazlası yaralanmıştır,<ref name=occuizm>[http://web.archive.org/web/20110718164932/http://www.sam.gov.tr/perceptions/sampapers/GREEKOCCUPATIONOFIZMIR.pdf REPORT OF THE INTER-ALLIED COMMISSION OF INQUIRY (MAY-SEPTEMBER 1919)] (Erişim tarihi: 27 Nisan 2011)</ref> bazı Türk kaynakları ise ölü sayısının 1000 civarında olduğunu tahmin etmiştir.<ref name=occuizm/><ref>Yalazan, Talat. ''Türkiye'de vahşet ve soy kırımı girişimi'' (1994), Genelkurmay Basımevi, [http://books.google.com.tr/books?id=Vo5EAQAAIAAJ&q=Menemen+katliam+1000&dq=Menemen+katliam+1000&hl=tr&ei=A3e4Td_bJsr2sgbV-LHrAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDwQ6AEwAw sf.50]</ref> İtilaf Devletleri'nden Komutan Hadkinson, [[Turgutlu, Manisa|Turgutlu]], İzmir ve [[Nazilli]]'de Yunanların Türklere zulmettiğini belirtmiştir.<ref>Sonyel, Salahi Ramadan. ''The Turco-Greek conflict'' (1985), Kıbrıs Türk Kültür Derneği, [http://books.google.com/books?id=eGVpAAAAMAAJ&q=Nazilli+Greek+atrocities&dq=Nazilli+Greek+atrocities&hl=en&ei=Ez_ZTe-NOceOswajmv3tAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CD0Q6AEwBA sf. 22]</ref>
 
Tetkik Heyeti Raporu'na göre [[Mondros Ateşkes Antlaşması]]'ndan sonra [[Ayvalık]] çevresinde Rum çeteleri pek çok Türkü öldürdü ve soydu.<ref name=occuizm/> Ayvalık'ın işgalinin ilk birkaç gününde Yunan ordusu bazı askerleri ve çetecileri iki köyü yakmaktan mahkûm etti.<ref name=occuizm/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Müslüman-Türk_katliamları" sayfasından alınmıştır