Emine Semiye Önasya: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Bilgi kutusu eklendi. |
düzeltme AWB ile |
||
30. satır:
}}
'''Emine Semiye Hanım''' (d. İstanbul, 28 Mart 1864, ö. 1944), [[Türk]] edebiyatçı, öğretmen, kadın hareketi öncüsü.
[[II. Meşrutiyet|Meşrutiyet]] dönemi kadın yazar ve romancılarındandır. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun değişik bölgelerinde eğitimcilik yapmış;yaşamı boyunca çeşitli siyasal ve sosyal faaliyetler içinde yer almıştır. Kadın hareketinin öncü isimlerindendir.
Tarihçi [[Ahmet Cevdet Paşa]]'nın kızı, ilk Türk romancı [[Fatma Aliye Hanım]] ile mantıkçı [[Ali Sedat]] Bey’in kardeşidir.
▲'''Emine Semiye Hanım''' (d. İstanbul, 28 Mart 1864, ö. 1944), [[Türk]] edebiyatçı, öğretmen, kadın hareketi öncüsü.
▲[[II. Meşrutiyet|Meşrutiyet]] dönemi kadın yazar ve romancılarındandır. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun değişik bölgelerinde eğitimcilik yapmış;yaşamı boyunca çeşitli siyasal ve sosyal faaliyetler içinde yer almıştır. Kadın hareketinin öncü isimlerindendir.
▲Tarihçi [[Ahmet Cevdet Paşa]]'nın kızı, ilk Türk romancı [[Fatma Aliye Hanım]] ile mantıkçı [[Ali Sedat]] Bey’in kardeşidir.
== Yaşamı ==
1864 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası hukukçu ve devlet adamı [[Ahmet Cevdet Paşa]], annesi Adviye Hanım’dır. Emine Semiye, üç çocuklu ailenin en küçüğü idi. Ablası Fatma Aliye “ilk Türk kadın romancı” kabul edilen bir yazardır; Ali Sedad (1859-1900) adında bir de ağabeyi vardır. Emine Semiyye, abla ve ağabeyi gibi evde öğrenim görerek yetişti. [[Paris]] ve [[İsviçre]]'de [[psikoloji]] ve [[sosyoloji]] okudu.
İlk evliliğini Kazaskerlerden Mustafa Paşa ile yaptı. Bu evlilikten Hasan Rıza (d. 1885) adlı bir oğlu ve Fatma Zahire adlı bir kızı oldu. İkinci evliliğini Reşit Bey (sonradan Paşa) yaptı. 1892’de öğretmenliğe başladı ve 1895’ten itibaren eşinin Selanik’te görev yaptığı dönemde “İnas Mektepleri” (Kız okulları) müfettişliği yaptı. Aynı dönemde Selanik’te Mütalaa Gazetesi’nde başyazarlık yaptı. 1897’de Cevdet, üç sene sonra Hasan İzzet adlı iki erkek çocuğu dünyaya geldi. Hasan İzzet, sekiz aylık bir bebekken Selanik’te hayatını kaybetti<ref name=kadriye>[http://www.belgeler.com/blg/1gnp/ilk-turk-kadin-yazarlarindan-emine-semiye-hanim-hayati-ve-eserleri-one-of-turkish-women-writers-emine-semiye-hanim-her-life-and-works Kadriye Kaymaz, '''İlk Türk Kadın Yazarlarından Emine SEmiye Hanım, Hayatı ve Eserleri''', ''Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008'']</ref>. Reşit Paşa’nın Serez’de görev yaptığı dört sene Serez’de yaşadı. Eğitimciliğe memur kızlarının evinde ders vererek devam etti<ref name=kadriye/>. Bu dönemde [[İttihat ve Terakki Cemiyeti]] adlı gizli örgüte katıldı. Reşit Paşa ile evliliği bir süre sonra boşanma ile sonuçlandı.
[[Balkan Savaşları|1912 Balkan Harbi]] sırasında [[Şişli Etfal Hastanesi]]’nde gönüllü hemşirelik yaptı<ref name=kadriye/>. Bir süre sonra hastanedeki görevinden ayrılarak [[Paris]]’e gitti.
1922 yılında yeniden öğretmenliğe başladı. Hayatının sonuna kadar İstanbul, [[Edirne]] ve muhtelif [[Anadolu]] şehirlerinde Türkçe öğretmenliği yaptı.<ref name="madd"/>. 1944 yılında İstanbul’da hayatı kaybetti.
== Edebi yaşamı ve gazeteciliği ==
Yazarlığa [[Hanımlara Mahsus Gazete]]'de başladı. Gazetenin daimi yazar kadrosunda yer aldı. Bir yandan da Selanik’teki Mütalaa Gazetesi’nin kadınlara mahsus sayfalarının başyazarlığını sürdürdü. Bahçe, Asır, Yeni Asır, Yeni Edirne, Şûrâ-yı Ümmet, Resimli Kitap, Yeni Gazete, Saâdet, Yeni Gazete gibi gazete ve dergilerde hikâyeler, tefrika romanlar ve [[pedagoji]] konusundaki yazılar yayımladı<ref name=kurnaz>[http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi6/38kurnaz%C5%9Fefika.pdf Şefika Kurnaz, '''Siyasal Tarihimizin İsimsiz Kadın Kahramanlarından İttihatçı Seniye Hanım''']</ref>. Eserlerinin çoğu tefrika edilmiş olarak gazete sayfalarında kaldı.
Basılmış iki eseri vardır. Bunlardan birincisi, “''Hülsa-i Hilm-i Hisab''” adlı kitaptır. Eserde, temel matematikten bahsedilir. Maarif Nezareti tarafından kendisine ısmanlarmıştır<ref name=kadriye/>.
Kitap olarak yayımlanan ikinci eseri ''Sefalet''' adlı romanıdır<ref name="madd">İbrahim Alâettin Gövsa, ''Türk Büyükleri Ansiklopedisi'', Emine Semiye Hanım maddesi.</ref>. İlk önce Selanik’te Mütala Gazetesi’nde tefrika edilmiş olan bu roman, Sırpça’ya çevrilerek Sırpça yayınlandı ve1899’da Sırp hükümeti tarafından “''Saint Sava''” nişanı ile ödüllendirildi. Bu ödülden önce de saray tarafından kalem gayretine ve hizmetlerine karşılık “^''şefkat nişanı''” ile ödüllendirildi<ref name=kadriye/>. Yazar, romanını yakın dostu [[Nigâr Hanım]]’a ithaf etmiştir ve önsözünde Nigr Hanıma gönderilmiş bir mektubun suretine yer vermiştir<ref>Emine Semiye, Sefalet, Hilal Matbaası, İstanbul 1908</ref>.
II. Meşrutiyet’in ilanından sonra yazı faaliyetleri azaldı, Cumhuriyetin ilanından sonra tamamen yazın dünyasından uzaklaştı.
== Sosyal ve Siyasal Faaliyetleri ==
Çocuklarını şehit vermiş ve maddi sıkıntı içinde bulunan kadınlar için Selanik’te “''Şefkat-i Nisvan''” adıyla bir dernek kuran Emine Semiyye, İstanbul’da ise Selma Hanım ile birlikte “''İnasa mahsus sultaniye''” kurulması için hazırlıklar yapmış; ancak [[31 Mart İsyanı]] üzerine bu çalışmaları yarım kalmıştır.
Meşrutiyet’in ilanından önce Edirne'de bulunduğu sırada “''Hizmet-i Nisvan''” adlı bir dernek kurdu. Derneğin üyeleri arasında [[V. Murad|Sultan Murad]]’ın kızı [[Fehime Sultan]] da yer alıyordu<ref name=kadriye/>.
[[İttihat ve Terakki Cemiyeti]]'nde ve [[Osmanlı Demokrat Fırkası]]'nda faal bir üye olarak dikkat çekti.
== Eserleri ==
Satır 77 ⟶ 75:
* İktitaf
* Kalem Tecrübeleri
* Hülâsa-i İlm-i Hisap
== Hakkında yazılmış kitaplar ==
| |||