Arakan İsyanı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Arakan İsyanı''' ya da '''Arakan Sorunu''', [[Myanmar]] (eski adıyla Burma) Ordusu ile Myanmar'daki [[Müslüman]] azınlık [[Rohingyalar]] arasında Myanmar'ın batısındaki Arakan (resmi adı Rakhine) eyaletindeki çatışmalardır.

1942 yılında [[İkinci Dünya Savaşı]] sırasında, Burma [[Japon İmparatorluğu|Japonlar]] tarafından ele geçirilince, Britanya birlikleri geri çekilmiştir. Bu dönemde Rohingyalarla, Burmalı [[Budizm|Budistler]] arasında çatışmalar ve katliamlar yaşanmıştır.<ref> Field-Marshal Viscount William Slim (2009). Defeat Into Victory: Battling Japan in Burma and India, 1942–1945. London: Pan. ISBN 0330509977.</ref>

1946'da Arakanlı Müslümanlar [[Pakistan]] lideri [[Muhammed Ali Cinnah]]'dan bölgelerinin Pakistan'a bağlanması için yardım istemişlerdir.<ref>Yegar, Moshe (1972). Muslims of Burma. Wiesbaden: Verlag Otto Harrassowitz. p. 96</ref> İki ay sonra Kuzey Arakan Müslüman Birliği kurulmuş ve Burma hükümetinden ayrı bir yönetim talep etmişlerdir. Burma yönetimi bu isteği reddetmiştir. Bunun üzerine Arakanlı Müslümanlar cihad ilan etmişlerdir.<ref>Aye Chan (June 2–3, 2011). "On the Mujahid Rebellion in Arakan" read in the International Conference of Southeast Asian Studies at Pusan University of Foreign Studies, Republic of Korea.</ref> [[Bangladeş]] sınırındaki bölgelerde İslamcı savaşçılar ile Burma ordusu arasında çatışmalar yaşanmıştır. Arakan'ın Bangladeş sınırına yakın kuzey bölgelerinde kontrol büyük oranda Müslümanların eline geçmiştir. Bu süre zarfında, Arakan bölgesine giren Müslüman savaşçıların, Arakan'daki Müslüman olmayan Rakhine halkını zorla göçe zorladığı iddia edilmiştir. Ayrıca Bangladeş'teki Müslüman nüfusun buraya göç etmek için teşvik edildiği iddiaları ortaya atılmıştır.<ref name="Yegar, Moshe 1972 pp. 98">Yegar, Moshe (1972). Muslims of Burma. pp. 98–101.</ref>

1950 ve 1954 yılları arasında operasyonlar devam etmiş ve Müslüman liderlerin çoğu ya yakalanmış ya da öldürülmüştür.<ref>Thit Maung, Yebaw (1989). Civil Insurgency in Burma. Yangon: Ministry of Information. p. 30.</ref> [[Pakistan]] ve [[Burma]] arasındaki görüşmelerden sonra [[Doğu Pakistan]] sınırındaki isyancıların Burma hükümetine yakalanıp teslim edileceğine dair anlaşmalara varılmıştır. Bunun üzerine Pakistan hükümetinden de umudunu kesen Müslümanların isyanı başarıya ulaştırma ihtimali kalmamış ve isyancıların çoğu 1961 yılına kadar teslim olmuşlardır.<ref> name="Yegar, Moshe (1972). Muslims of Burma. pp. 98–101.<98"/ref>

1978'de Burma Ordusu, Bangladeş-Burma sınırını kontrol etmek için sınıra asker yığmıştır. On binlerce Arakanlı yerlerinden edilmiştir. Bu durum 1974'te kurulmuş olan Rohingya Vatanseverler Cephesi'nin güçlenmesine yol açmış ve pek çok Müslüman bu örgüte katılmıştır. 1980'lerin başında grup yenilenmiş ve Rohingya Dayanışma Teşkilatı kurulmuştur. Muhammed Yunus liderliğindeki bu grup, dünya genelinde Müslüman ve cihatçı gruplardan destek görmeye başlamıştır. <ref name="satp.org">http://www.satp.org/satporgtp/publication/faultlines/volume14/Article1.htm</ref> 1986'da başka bir örgüt olan Arakan Rohingya İslami Cephesi kurulmuştur.<ref>http://www. name="satp.org"/satporgtp/publication/faultlines/volume14/Article1.htm</ref>

1980'lerin sonunda [[Bangladeş]]'in güneyinde eğitim kampları kurmaya başlayan Rohingya Dayanışma Teşkilatı, [[Afganistan]]'da da diğer cihatçı gruplardan silah ve eğitim yardımı görmüştür.<ref>Lintner, Bertil (October 19, 1991). Tension Mounts in Arakan State,. This news-story was based on interview with Rohingyas and others in the Cox’s Bazaar area and at the Rohingya military camps in 1991: Jane’s Defence Weekly.</ref> 1990'lı yıllarda Rohingya isyancılar ile [[El Kaide]] arasında da iletişim kurulduğuna dair videolar ortaya çıkmıştır.<ref>http://www. name="satp.org"/satporgtp/publication/faultlines/volume14/Article1.htm</ref><ref>http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/DI21Df06.html</ref>

1990'lı yılların Arakanlı örgütler eylemlerine devam etmişlerdir. Bunun üzerine Burma Ordusu, [[Bangladeş]]-[[Burma]] sınırını temizlemek için büyük bir operasyon başlatmıştır. Aralık 1991'de Burma birlikleri sınırı geçerek bir Bangladeş garnizonuna saldırmışlardır. Bu olay, Bangladeş ve Burma arasında büyük bir krize sebep olmuştur. 1992 yılının Nisan ayında 250,000 Müslüman Rohingya Burma'dan zorla sürgün edilmiş ve Bangladeş'e yerleşmek zorunda kalmışlardır.<ref>http://www. name="satp.org"/satporgtp/publication/faultlines/volume14/Article1.htm</ref> Bunun üzerine dönemin [[Suudi Arabistan]] prensi Halid Sultan Abdülaziz, Bangladeş'in başkenti [[Dakka]]'yı ziyaret etmiş ve Burma'ya yönelik 1991'deki [[Çöl Fırtınası Operasyonu]] tarzı bir askeri müdahale önermiştir.<ref>Selth, Andrew (Nov–Dec 2003). Burma and International Terrorism,. Australian Quarterly, vol. 75, no. 6,. pp. 23–28.</ref>

2011 yılının Mart ayında 80-100 arası militanın Burma Ordusu tarafından tutuklandığı ve Taliban ile ilişkisi olduğu saptanmıştır. Taliban örgütüne mensup kişilerin Bangladeş sınırında Rohingya isyancılara askeri eğitim verdiği iddia edilmiştir.<ref>http://www.narinjara.com/details.asp?id=2902</ref>

2012 yılının Ağustos ayında Bangladeş'te yaşayan bazı Rohingya liderler, Kuzey Arakan'da 'Rahmanland İslami Cumhuriyeti' isimli bir devlet kurduklarını ilan etmişlerdir.<ref>https://andy1890.wordpress.com/2012/08/08/new-sovereign-state-in-asean-islamic-republic-of-rahmanland-a-independent-state-of-rohingya/</ref>

2013 yılı boyunca Müslüman Rohingyalara karşı şiddet olayları devam etmiştir. 50 civarında kişi öldürülmüştür. Olaylar günümüzde de zaman zaman tekrar etmektedir. [[Myanmar]]'da devam eden baskılardan kaçan Müslüman Rohingyalar dışarıya göç etmeye başlamışlardır. Genelde kaçakçılara para ödeyerek [[Malezya]], [[Endonezya]] gibi Müslüman çoğunluklu yakın ülkelere göç etmeye çalışmaktalardır.<ref name="theguardian.com">http://www.theguardian.com/world/2015/may/13/malaysia-tells-thousands-of-rohingya-refugees-to-go-back-to-your-country</ref> Ne var ki, bölge ülkeleri de Rohingyaları kabul etmek istememektedirler.<ref>http://www. name="theguardian.com"/world/2015/may/13/malaysia-tells-thousands-of-rohingya-refugees-to-go-back-to-your-country</ref> Bunun dışında da tek şansları sınırı geçerek Bangladeş'e sığınmaktır. Ancak Rohingyalar, Bangladeş'te de çok zor şartlar altında yaşamaktadırlar.<ref>http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/rohingyalara-hayat-her-yerde-zor</ref> Bangladeş hükümeti de buradaki Rohingyalara karşı çözüm aramaktadır.<ref>https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2015/06/26/bangladesh-might-exile-rohingya-refugees-to-a-remote-flood-prone-island/</ref>