Doğu Almanya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Esc2003 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Kudelski (mesaj | katkılar)
Düzeltme.
123. satır:
{{Almanya tarihi}}
[[Dosya:Soviet Sector Germany.png|left|thumb|'''Almanya mağlubiyeti:''' [[Potsdam Konferansı]] uyarınca [[Oder-Neisse Hattı]]'nın batısı Müttefiklerce işgal edildi.]]
Mayıs 1945'te [[Nazi Almanyası|Üçüncü Reich]]'ın kayıtsız koşulsuz tesliminden sonra [[Potsdam Konferansı]]'nda (Haziran 1945), eski Almanya toraklarının [[Oder-Neisse Hattı|Oder ve Neisse ırmakları]]nın doğusu ve [[Danzig]] kentinin [[Polonya Halk Cumhuriyeti|Polonya]]'ya bırakılması kararlaştırıldı. [[Doğu Prusya]]'nın [[Kaliningrad Oblastı|kuzey yarısı]] ise [[SSCB]] denetiminde olacaktı. Sonuçta Almanya, [[Müttefik Devletler|Bağlaşıklar]] (SSCB, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]], [[Birleşik Krallık|İngiltere]] ve [[Fransa]]) arasında [[Müttefik Tetkik Yönetimi|işgal bölgeleri]]ne ayrıldı. Ülkenin doğu kesiminin yönetimi [[Sovyet Tetkik Yönetimi|Sovyet Askeri Yönetimi]]'ne bırakıldı. Yeni yönetim önce özel bankaları ve şirketleri tazminat ödemeksizin [[Millileştirme|devletleştirdi]]. Herkesin elindeki paraları, külçe altınları, senetleri ve değerli eşyaları teslim etmesi istendi. Sökülen fabrikalar, vagonlar, lokomotifler ve hatta raylar savaş tazminatı olarak SSCB'ye götürüldü. Ayrıca 100 hektar'ın üzerindeki bütün topraklara karşılıksız olarak el kondu. Böylece eskiden yaklaşık 3 bin büyük toprak sahibinin elinde bulunan topraklar tarım işçilerinin, küçük işletmecilerin ve mültecilerin eline geçti.
 
1945 yazında bütün faşist karşıtı fırkalar serbest bırakıldı. Ekim 1946'da [[Almanya Komünist Partisi]] ve [[Almanya Sosyal Demokrat Partisi|Sosyal Demokrat]] hiziplerin birleşmesiyle [[Almanya Sosyalist Birlik Partisi]] (''Sozialistische Einheitspartei Deutschland'' - SED) kuruldu. SED'in 1948'de toplanan kongresinde yeni anayasayı hazırlamakla görevli bir Halk Konseyi (''[[Alman Halk Konseyi|Volksrat]]'') oluşturuldu.
 
Bağlaşıklar'ın yeni Almanya'nın biçimlendirilmesi üzerine görüşmeleri başarısızlığa uğrayınca; ABD, Fransa ve İngiltereBirleşik Krallık [[w:en:Bizone|kendi işgal bölgeleri]]nde [[Federal Almanya Cumhuriyeti]]'nin kurulduğunu açıkladılar (Eylül 1949). Bunun üzerine, [[7 Ekim]] 1949'da da Sovyet bölgesinde DAC'ın kurulduğu açıklandı. [[w:en:Constitution of East Germany#1949 constitution|Yeni anayasa]] ekim 1949'da yürürlüğe girdi. Halk Konseyi Halk Meclisi (''[[Halk Meclsi (Doğu Almanya)|Volkskammer]]'') adını aldı ve ayrıca bir Eyaletler Meclisi (''[[Eyaletler Meclisi (Doğu Almanya)|Länderkammer]]'') oluşturuldu. [[w:en:East German Constitutional Assembly election, 1949|İlk genel seçimler]]i oyların %66,1'ini alan [[Demokratik Blok (Doğu Almanya)|SED ve bağlaşıkları]] kazandı. [[Almanya Hristiyan Demokrat Partisi|Hristiyan Demokrat]] ve [[Almanya Liberal Demokrat Partisi|Liberal Demokrat]] ortaklığı %33,9 aldı. [[11 Ekim]] 1949'da [[Wilhelm Pieck]] devlet başkanlığına getirildi. Ertesi gün [[Otto Grotewohl]] başbakanlığa seçildi. Bununla birlikte gerçek güç başbakan yardımcısı ve SED birinci sekreteri [[Walter Ulbricht]]'in elinde kaldı. 1950'de geniş kitle örgütleri ve politik partiler şemsiyesi altında [[Ulusal Cephe (Doğu Almanya)|Ulusal Cephe]] kuruldu. Ekim 1952'de ülkedeki beş eyalet ([[Almanya'nın eyaletleri|Lander]]) 15 ile ([[Bezirk]]) ayrıldı ve Eyalet Meclisleri kaldırıldı.
 
Bu dönemde ağır sanayiye öncelik tanıyan [[Planlı ekonomi|planlı bir ekonomi]] yürürlüğe kondu. Sanayi üretimi hızla artarken yaşam düzeyi Batı Almanya'dakinin çok gerisinde kaldı. Doğu Almanya 1952'de Batı Almanya ile olan sınırlarını kapattı. İşçilerin ulaşması gereken üretim hedeflerinin yükseltilmesi üzerine 17 Ekim 1953'te başlayan grev dalgası kısa zamanda bütün ülkeyi saran bir ayaklanmaya dönüştü. Sovyet birliklerinin yardımıyla bastırılan bu [[Doğu Alman Ayaklanması|ayaklanma]] sırasında onlarca kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.
154. satır:
[[Manfred Gerlach]] ve [[Sabine Bergman-Pohl]]'un kısa süreli görev dönemlerinin ardından kasımda başbakanlığa getirilen [[Hans Modrow]] reformcu bir politikayı benimsedi. Yeni hükümetin 26 kişilik kabinesinde 11 komünist olmayan bakan bulunuyordu. Öte yandan reform hareketini destekleyen göstericilerce Berlin Duvarı yıkılmaya başlandı. Aralık'ın 3'ünde Egon Krenz ve Komünist Partisi'nin diğer üyeleri suçlamalar ve karşıt gösterilerin sonucunda istifa etti. İki gün sonra parti üyeliğinden çıkarılan Honecker ve bazı Politbüro üyeleri hakkında kovuşturma başladı. Komünist Partisi de kendini yenileme girişimine başlayarak politbüro ile merkez komitesini feshetti. Yıl sonuna gelindiğinde özgürleşme yönündeki hemen bütün talepler karşılanmıştı. Yönetimde komünistlerin tekeline son verilmesi, parti ve yönetimdeki yolsuzlukların soruşturulması, güvenlik polisinin dağıtılması kararı, seyahat sınırlamalarının kaldırılması ve simgesel önemi büyük Berlin Duvarı'nın [[9 Kasım]]'da açılması bu gelişmeler arasındaydı. Yeni durumun yarattığı özgürlük ortamında iki Almanya'nın birleşmesi doğrultusunda önemli adımlar atıldı. [[30 Ocak]]'ta Gorbaçov [[Moskova]]'da Modrow'a, iki Almanya'nın birleşmesine itirazının olmadığını belirtti.
 
[[Helmut Kohl]] 6 Şubat'ta, ilk elde ve hemen ekonomik birleşmeyi (ve para birliğini) teklif etti. Bonn'da, Almanlar arası zirvede, bu amaçla bir komisyon kuruldu. 12 Şubat'ta Moskova'da Kohl'u kabul eden Gorbaçov "Birleşik Almanya'nın NATO içinde kalmasının düşünülemeyeceğini" açıkladı. Ertesi gün, Almanya'nın uluslararası hukuki durumundan sorumlu dört devlet (SSCB, ABD, İngiltereBirleşik Krallık ve Fransa) ve iki Almanya, birleşmenin Almanya dışı ve etki ve sorunlarını müzakereye başladılar. Hükümet, [[18 Mart]] 1990 günü çok partinin katılacağı genel seçimlerin yapılmasını kararlaştırdı.
 
[[w:en:East German general election, 1990|18 Mart seçimleri]]ni sağın kazanması, birleşme lehine yapılmış bir plebisit olarak kabul edildi. [[Hıristiyan Demokrat Birliği (Doğu Almanya)|Hristiyan demokrat]] [[Lothar de Maizière]] [[12 Nisan]]'da, [[Doğu Almanya'da Sosyal Demokrat Parti|sosyal demokrat]] ve [[Özgür Demokratlar Birliği|liberaller]]le bir koalisyon hükümeti kurdu. Nisanda Kohl, iki alman markının eşitleneceğine dair ilk işareti verdi. Para birliğinin [[1 Temmuz]]da başlatılması kararlaştırıldı. Başlangıçta güç geçeceği izlenimi veren [[İki Artı Dört Antlaşması|2+4 konferansı]] (ADC, AFC + SSCB, ABD, İngiltereBirleşik Krallık, Fransa) [[22 Haziran]]'daki ikinci toplantısından sonra çözüldü. [[16 Temmuz]] 1990'da Helmut Kohl gene Moskova'da tarihli bir antlaşmayı gerçekleştirdi: Gorbaçov birleşik Almanya'nın NATO üyesi kalmasına olan itarızını geri almıştı. Buna karşılık Bonn, gelecekteki alman ordusu mevcudunun 870.000 kişiyi aşmayacağını taahhüt etti ve 380.00 Sovyet askerinin 1994 sonuna kadar ülkelerine dönme giderlerini karşılamayı kabul etti. Bonn, [[14 Kasım]]da Polonya ile sınır antlaşmasını imzaladı. [[31 Ağustos]]'ta AFC ile ADC birleşme antlaşması gerçekleşti ve [[20 Eylül]]'de iki taraf meclislerince onaylandı. 2+4 konferansı aynı amaçla [[12 Eylül]]'de Moskova'da bir antlaşma imzaladı ve [[3 Ekim]] [[1990]] günü, coşkulu törenlerle [[Alman yeniden birleşmesi|iki Almanya birleşti]].
 
== Coğrafya ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Doğu_Almanya" sayfasından alınmıştır