Maltız Olayı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Maltız Olayı''', [[Britanya İmparatorluğu]]'nun Temmuz 1882'de başladığı Mısır işgalinin nedeni olarak öne sürdüğü [[İskenderiye]]'deki ayaklanmadır. O dönemde [[Osmanlı İmparatorluğu]] idaresinde bulunan Mısır, bu olay sonrası İngiltere tarafından işgal edilmiş ve 1882-1922 arasında [[Mısır#İngilizBritanyalı Dönemi|İngilizBritanyalı yönetimi]] altında kalmıştır.

[[Kırım Savaşı]] sonrasında hem uluslararası hem de ulusal alanda güç kaybeden Çarlık Rusyası, gelişen [[Panslavizm]]in de desteği ile Balkanlar'dan başlayarak sıcak denizlere inme politikasını tekrar hayata geçirmeye başladı. Nitekim [[93 harbi]] ile Osmanlı İmparatorluğunun hem batı hem de doğusunda önemli kazanımlar elde etti. 93 harbi sonrası imzalanan [[Ayastefanos Antlaşması]] ile de hem bu kazanımlarını resmileştirdi, hem de güdümünde kurulan ve Ege'ye kadar uzanan Bulgar devleti, Girit adasındaki karışıklıklarda söz sahibi olma gibi haklarla da Ege ve Akdeniz’de etkin olmayı başardı. Çarlık Rusya'nın Ayastefanos Antlaşması ile elde ettiği bu kazanımlar özellikle İngiltere gibi diğer emperyal devletler için hoş karşılanmadı. Yapılan baskılar sonucunda da Kasım 1884-Şubat 1885 tarihleri arasında toplanan [[Berlin Konferansı]] sonrasında Temmuz 1878’de imzalanan [[Berlin Antlaşması]] ile Rusya'nın kazanımları önemli ölçüde engellendi ve özellikle Balkan coğrafyası İngiltere, Avusturya-Macaristan, Almanya ve Fransa'nın istekleri doğrultusunda yeniden şekillendi. Ancak olası Rus tehlikesine karşı, İngiltere Akdeniz ticareti ve özellikle [[Süveyş Kanalı]]'nı korumak için Mısır işgalini meşrulaştıracak planlarına başladı

Mısır’daki gerilimin artması nedeniyle, bölgede yaşayan Avrupalılar dışarıdan silah tedarik etmekteydi. Yerli halk ve MısırdaMısır'da yaşayan yabancılar arasında gerilim çok yükselmişti. Biraz da bunu tahrik adına, 2 Mayıs 1882’de İskenderiye Kalesi’nin önüne gelip demirleyen 3 İngilizBritanyalı ve 3 Fransız savaş gemisi, toplarını İskenderiye kalesine çevirmiş bekliyor, yerli halkın işgal konusundaki korkularını daha da körüklüyorlardı. 11 Haziran 1882 günü Maltızlı bir tüccar ile yerli halktan bir hamal arasında yaşanan ücret kavgası, tüccarın yerli hamalı bıçaklayarak öldürmesiyle müthiş bir arbede başlattı ve uzun süreden beri yaşananları sindiremeyen yerli halk galeyana gelerek yabancıların dükkanlarını yağmalamaya başladı ve hızla sokak çatışmaları yayıldı. Bu olaylar sonucunda aralarında İngiliz ve İtalyan konsoloslarnın da bulunduğu yaklaşık 50 yabancı ve 150 yerli hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.

Bu olay İngiltere'nin Mısır’ı işgaline meşruiyet kazandırdı ve yandaş Avrupalı güçler de, çıkan çatışmanın arkasından siyaset yapmaya başladılar. Bu olay Britanyalılara işgal için geçerli bir neden verirken, Mısır’daki Osmanlı temsilcileri, Hıdiv ve Vatancılar hareketi de muhtemel tehditlerin tespitini zamanında yapamamış, olası provokasyonlar hesaba katılarak olayları kontrol altına alabilecek isabetli bir politika tespit edilip uygulamaya koyamamıştır.