Ekberilik: Revizyonlar arasındaki fark

'''Ekberilik''', [[Muhyiddin İbn Arabi]]'nin temel kavramlarını geliştirdiği sufi metafiziğinin [[Vahdet-i Vücud]] denilen meşrep veya okuluna bağlı olan sufileri tanımlamakta kullanılan bir terim.

Batı dillerinde [[İkiliksizlik]] (non-dualism) denilen ve fenomenal dünyada çokluk-zıtlık olarak görülen ögelerin özlerindeki birliğinin vurgulandığı [[Vahdet-i Vücud]], Ekberiliği tanımlayan bir öğretidir. [[Tasavvuf]] aleminde ekberi sufilerin görüşlerine muhalif olan sufiler de bulunmaktadır. Her ne kadar öğretisinin [[Vahdet-i Vücud]] veya Ekberî öğretiye aykırı olup olmadığı tartışmalı da olsa Hindistan'da yaşamış sufilerden [[Ahmed Sirhindi|İmam Rabbani]]'nin [[Vahdet-i Şuhud]] öğretisi bu muhaliflerden bazılarınca benimsenmiştir.

Ekberilik sıfatı Şeyh'ül Ekber lakaplı [[Muhyiddin İbn Arabi]]'nin adına izafetle konulmuştur. [[Muhyiddin İbn Arabi]]'nin herhangi bir tarikat kurucusu olmadığı bilinmektedir. Ancak bir makam veya meşrep anlamında onun görüşlerini benimseyen tarikat önderleri olmuştur. <ref name="ref681">[http://www.ibnarabisociety.org/articles/diffusion.html Michel Chodkiewicz, The Diffusion of Ibn 'Arabi's Doctrine]</ref> Bunun yanı sıra [[Vahdet-i Vücud]] öğretisi Muhyiddin Arabi'den önce [[Nifferi]], [[Cüneyd Bağdadi]] gibi sufilerin metinlerinde de bulunmaktadır. Ancak [[Muhyiddin İbn Arabi]] ve özellikle de onun öğrencisi [[Sadreddin Konevi]] tarafından geliştirilmesi, daha geniş şekilde izah edilmesi bu metafiziği benimseyen sufileri tanımlamakta Ekberî tabirinin daha kullanılmasını kolaylaştırmıştır.

[[Muhyiddin İbn Arabi]] ve ondan doğrudan ders veya ilham alan çok sayıda Arap, Kürt, İranlı, Türk ve Hint kökenli sufiler Türkistan'dan Ortadoğu ve Kuzey Afrika'ya hatta Hintaltkıtasına <ref name="ref681" /> kadar yayılmış olmakla beraber tasavvufun Ekberi koluna dair üniversite düzeyindeki sistematik araştırmaların ilkin Batı dünyasında başladığı görülmektedir.

[[Vahdet-i Vücud]] öğretisinin baş sözcüsü olmakla birlikte kendisinden sonra [[Vahdet-i Vücud]] görüşünü benimseyen sufiler için [[Muhyiddin İbn Arabi]]'nin lakaplarından olan Şeyh-i Ekber'e atıfla ''Ekberî'' sıfatı kullanılmıştır. Her ne kadar varlığın bir olduğunu kabul etmiş olsalar da Ekberi sufiler kimi görüşlerinde farklılıklar sergilemişlerdir. Örneğin Abdülkerim el-Cili ve Sadreddin Konevi her ikisi de Ekberi olmakla birlikte özgün görüşleri de olan ve başlı başına bir sufi metafiziği ve felsefesine sahip olan düşünürlerdir. <ref>Prof. Dr. Mustafa Tahralı, [[Muhyiddin İbn Arabi]] ve Türkiye'ye Tesirleri, Endülüs'ten İspanya'ya (TDV, İst. 1996)</ref>

===Bazı ekberi sufiler===