Vikipedi

Bulgaristan Prensliği: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
38. satır:
|bayrak_ardıl4 =
|ardıl5 =
|bayrak_ardıl5 =
 
|bayrak = Flag of Bulgaria.svg
|bayrak_altyazısı =
|bayrak_bağlantısı =
|bayrak_türü =
 
|arma =Coat_of_arms_of_Bulgaria_(1881-1927).svg
51. satır:
 
|harita = Bulgaria after Congress of Berlin in 1878.png
|harita_altyazısı = [[Berlin Antlaşması (1878)|Berlin Antlaşması]] (1878) ile ülkenin sınırları, Bulgaristan Prensliği (koyu turuncu), Doğu Rumeli (açık turuncu)
 
|başkent = [[Tırnova]] (1878-1879)<br>[[Sofya]] (1879-1908)
|sürgündeki_başkent =
|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW =
 
|slogan =
86. satır:
|meclis_türü1 =
|meclis2 =
|meclis_türü2 =
 
|istatistik_yılı1 = 1880
108. satır:
'''Bulgaristan Prensliği''' ([[Bulgarca]]: Княжество България), [[Berlin Antlaşması (1878)|Berlin Antlaşması]]'ndan (1878) sonra kurulan, [[Osmanlı Devleti]]'ne bağlı vasal devlet.
 
[[Rusya İmparatorluğu|Ruslar]]ın zaferiyle sonuçlanan [[1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı]]'nın sonunda [[Ayastefanos Antlaşması|Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması]] imzalandı. Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti'ne bağlı, neredeyse tüm Bulgar topluluklarını sınırları içine alan, [[Karadeniz]]'den [[Ege Denizi]]'ne, [[Arnavutluk]]'tan [[Tuna Nehri]]'ne uzanan bir Bulgar devleti kuruldu. Ancak [[Birleşik Krallık|Britanya]] ve [[Avusturya-Macaristan]], [[Balkan Yarımadası]]'nda kurulan ve siyasi olarak Rusya'nın etkisinde olacak olan bu yeni devletle Rusya'nın [[Akdeniz]]'deki güç dengesini değiştireceğinden endişe duydular. Bu nedenle [[Büyük güç]]ler, Ayastefanos Antlaşması'nı işlevsiz hale getirecek olan Berlin Antlaşması'yla sonuçlanan [[Berlin Konferansı]]'nda, Prensliğin sınırlarının daralttılar.
 
Yine bu antlaşmayla Osmanlı sınırları içinde Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek olan [[Filibe]] merkezli [[Doğu Rumeli]] adıyla küçük bir özerk vilayet te doğdu. Bulgaristan Prensliği, Osmanlı Devleti'ne bağlı vasal bir devlet olmasına karşın kendi anayasası, bayrağı, marşı ve dış politikası vardı. 1885'te kansız bir devrimle [[Doğu Rumeli]] fiilen Bulgaristan tarafından ilhak edildi. Osmanlı Devleti Tophane Konferansı'yla (5 Nisan 1886) bu ilhakı onayladı. Prenslik, 5 Ekim 1908 tarihinde [[Bulgaristan Krallığı]] adını alarak tek taraflı olarak Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını ilan etti.
124. satır:
22 Şubat 1879'da [[Tırnova]]'da kurucu meclis toplandı. Üyelerinin çoğunluğunu köylülerin ve liberal parti üyelerinin oluşturduğu meclis, Avrupa'nın en demokratik anayasası'nı hazırladı. 29 Nisan 1879'da da Battenbergli prens Aleksandır'ı Bulgar prensi seçti. Ama, [[Rusya İmparatorluğu|Rus]] [[Çar]]ı [[II. Aleksandr]]'ın yeğeni olan 22 yaşındaki prens [[I. Aleksandr (Bulgaristan)|I. Aleksandr]], bir Bulgar prensi olmaktan çok Rusya'nın iç ve dış politikadaki temsilcisi gibiydi. Kısa sürede Bulgar liberallerini karşısına aldı. Önce muhafazakar bir hükümet, sonra da halkın baskısıyla [[Dragan Cankov]] başkanlığında liberal bir hükümet kuruldu. Liberaller iktidara gelir gelmez Rusya'ya karşı bir kampanya başlatınca prens yeniden muhafazakar bir hükümet oluşturdu. Yeni hükümetin yaptığı seçimlerde oluşan meclis Temmuz 1881'de anayasayı askıya alarak prense yedi yıl içinde mutlak yetkiler tanıdı. Böylece tutucuların ve Rus generallerin yönetiminde bir diktatörlük dönemi başladı. Kendisini destekleyenlerin demiryolu ayrıcalıkları konsundaki anlaşmazlıkları ve 1881'de Rus Çarı II. Aleksandr'ın ölümü üzerine Prens I. Aleksandır politikasını değiştirerek 1883'te anayasayı yeniden yürürlüğe koydu. Önce bir koalisyon hükümeti, 1884'te ise [[Petko Karavelov]] önderliğinde sol-kanat liberallerin oluşturduğu bir hükümet kuruldu.
 
Doğu Rumeli'de de Muhafazakar ve Liberal partiler vardı. Rus yanlısı bir politika izleyen Muhafazakarlar Bulgaristan Prensliği'yle birleşmek için zamanın gelmediğini savunuyordu. Muhalefetteki Liberaller 1885'te Prens I. Aleksandır'ın onayını alarak genel vali [[ Gavril Krasteviç|Krasteviç Paşa]]'yı tutukladılar. Ardından da Bulgaristan Prensliği'yle birleştiklerini ilan ettiler. Birkaç gün sonra Prens I. Aleksandr [[Plovdiv]]'e gelerek hükümeti devraldı ve olası bir saldırıya karşı ordusunu Osmanlı sınırına yığdı. Osmanlılar müdahale etmediler ve uluslararası alandaki gelişmeleri beklediler. Rusya kendi etki alanı içinde böyle bir bağımsızlık hareketinden hoşlanmadığından birliğe karşı çıktı ve Doğu Rumeli'de yeniden Osmanlı otoritesinin kurulmasını istedi. [[Birleşik Krallık|Büyük Britanya]] bu öneriye karşı çıktı. Bu arada durumdan yararlanmak isteyen Sırp kralı [[I. Milan|Milan]] 14 Kasım 1885'te Bulgaristan'a savaş ilan etti ama Sırplar Bulgar ordusuna yenildiler. 3 Mart 1886 tarihli [[Bükreş Antlaşması (1886)|Bükreş Antlaşması]] ve 5 Nisan 1886 tarihli [[Tophane Konferansı]]'yla barış ve düzen yeniden kuruldu. Prens I. Aleksandır Doğu Rumeli genel valiliğine atandı. Bu gelişmeler üzerine Rus yanlıları ile durumdan hoşnut olmayan subaylar 21 Ağustos 1886'da bir darbe düzenleyerek I. Aleksandır'ı tahttan çekilmeye zorladılar; daha sonra da tutuklayıp Ruslara teslim ettiler. Plovdiv'deki birliklerin komutanı olan Albay Sava Mutkurov bir karşı darbeyle darbecileri devirdi ve prensi geri çağırdıysa da artık Rusların desteğine sahip olmayan prens 7 Eylül'de istifa etti. Yerine naip olarak [[Stefan Stambolov]], [[Petko Karavelov]] ve [[Sava Mutkurov]]'u atadı.
 
Büyük Meclis 7 Temmuz 1887'de Saksonya-Coburg-Gotha sülalesinden, [[Fransa]] Kralı [[Louis-Philippe]]'in torunu [[I. Ferdinand (Bulgaristan)|Ferdinand]]'ı prens seçti. Ama Rusya onu tanımadı ve Osmanlıların bu seçimi onaylamamasını istedi. 3 Ağustos'ta başbakan olan Stefan Nikolov Stambulov Osmanlılarla dostluk kurmaya yönelirken, Prens Ferdinand Rusların desteğini kazanmaya çalıştı. Stambulov 1894'te istifa etti. Yerini alan [[Konstantin Stoilov]]'un başbakanlığı sırasında Ferdinand Rus yanlısı bir politika benimsedi. 14 Şubat 1896'da büyük oğlu Prens Boris'i (sonra [[III. Boris]]) Ortodoks Kilisesi'nde vaftiz ettirdi ve vaftiz babalığını Rus Çarı [[II. Nikolay]] yaptı. Rusya ile uzlaşmayı güvence altına alan bu davranış [[Avusturya-Macaristan]]'ın hoşnutsuzluğuna yol açtı. Büyük devletlerin onayı üzerine Osmanlılar Ferdinand'ı 14 Mart 1896'da Bulgaristan prensi ve Doğu Rumeli genel valisi olarak atadı. Bulgaristan'da Rus etkisi artmaya başladı.<ref>Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition</ref>
 
1903'teki Makedonya Ayaklanması Bulgaristan'ı Osmanlılarla savaşın eşiğine getirdi.
 
==Bağımsızlık==
1908'deki [[II. Meşrutiyet]]'ten sonra Ferdinand ile [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu|Avusturya]] imparatoru [[I. Franz Joseph]] arasında bir uzlaşma sağlandı. 5 Ekim 1908'de, [[Bosna Bunalımı|Avusturya'nın Bosna-Hersek'i ilhakı]]ndan bir gün önce Ferdinand [[Doğu Rumeli]]'yi de kapsayacak biçimde Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan etti, kendisi de [[çar]] unvanını aldı. Osmanlıların 4,8 milyon [[sterlin]] tazminat istemine karşılık Bulgaristan 1,5 milyon sterlin ödemeyi önerdi. [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'nın aradaki farkı Bulgaristan'a borç olarak vermeyi kabul etmesi üzerine [[Osmanlı Devleti|Osmanlı]]lar da Bulgaristan'ın bağımsızlığını tanıdılar.
 
==Kaynakça==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bulgaristan_Prensliği" sayfasından alınmıştır