Sıçramalı evrim: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q582558 sayfası üzerinden sağlanan 22 vikilerarası bağlantı taşınıyor
düzeltme AWB ile
1. satır:
[[Dosya:Punctuated-equilibrium.svg|thumb|300px|Sıçramalı evrim (aşağıda), [[Morfoloji (biyoloji)|morfolojik]] durağanlıklar ile çok nadir olarak görülen evrimsel değişimlerin patlamalarını kapsar.]]
'''Sıçramalı evrim''' veya '''kesintili denge''', çoğu [[tür]]lerin [[Jeolojik devir|jeolojik tarihlerinde]] "''staz''" adı verilen ve bazen milyonlarca yıl süren "durağanlık" veya "yavaşlama" dönemleri boyunca ancak çok az bir [[evrim]]sel değişim geçirip genelde "durağan" kaldıklarını öne süren bir [[evrimsel biyoloji]] kuramıdır. Önemli bir evrimsel değişiklik olduğunda sıçramalı evrim kuramı, bu değişimlerin ve [[kladogenez]] olarak adlandırılan [[Jeolojik devir|jeolojik]] anlamda hızlı [[türleşme]] ve dallanma olayların çok nadir olarak görüldüklerini öne sürer. Kladogenez, bir türün yavaş yavaş başka bir türe dönüşmesi yerine bir türün iki farklı türe ayrıldığı bir süreci ifade eder.<ref name=Gould&Eldredge1977>Gould, Stephen Jay, & Eldredge, Niles (1977). [http://www.nileseldredge.com/pdf_files/Punctuated_Equilibria_Gould_Eldredge_1977.pdf "Punctuated equilibria: the tempo and mode of evolution reconsidered."] ''Paleobiology'' '''3''' (2): 115-151. (p.145)</ref>
 
Sıçramalı evrim çoğunlukla, [[evrim]]in [[anagenez]] olarak adlanırılan tüm soy çizgileri boyunca yavaş yavaş değişimlerle kademeli ve düzgün bir şekilde gerçekleştiğini öne süren filetik gradualizm<!--Phyletic gradualism--> teorisinin karşıtı olarak gösterilir. Bu görüşe göre, evrim, genellikle düz ve sürekli bir şekilde görülüyor.
 
1972 yılında paleontolog [[Niles Eldredge]] ve [[Stephen Jay Gould]] bir dönüm noktası olan çalışmalarını yayınlayarak bu teoriyi geliştirmişler ve buna sıçramalı evrim ismini koymuşlardır.<ref name=pe1972>Eldredge, Niles and S. J. Gould (1972). [http://www.blackwellpublishing.com/ridley/classictexts/eldredge.asp "Punctuated equilibria: an alternative to phyletic gradualism"] In T.J.M. Schopf, ed., ''Models in Paleobiology''. San Francisco: Freeman Cooper. pp. 82-115. Reprinted in N. Eldredge ''Time frames''. Princeton: Princeton Univ. Press, 1985, [http://www.nileseldredge.com/NELE.htm pp. 193-223].</ref> Onların bu çalışması [[Ernst Mayr]]'ın [[Allopatrik türleşme|coğrafi türleşme]] teorisi,<ref name=Mayr1954>Mayr, Ernst (1954). [http://www.blackwellpublishing.com/ridley/classictexts/mayr.asp "Change of genetic environment and evolution"] In J. Huxley, A. C. Hardy and E. B. Ford. ''Evolution as a Process''. London: Allen and Unwin, pp. 157-180.</ref> [[Isador Michael Lerner]]'in gelişimsel ve genetik homeostazi (dengeleşim) teorisi<ref>[[Israel Michael Lerner|Lerner, Israel Michael]] (1954). ''Genetic Homeostasis''. New York: John Wiley.</ref> ve bunların yanı sıra kendi ampirik araştırmaları üzerine kurulmuştur.<ref name=eldredge1971>{{Dergi kaynağı| doi = 10.2307/2406508 | author = Eldredge, Niles | year = 1971 | title = The allopatric model and phylogeny in Paleozoic invertebrates | url = http://www.nileseldredge.com/pdf_files/Allopatric_Model_Phylogeny_Paleozoic_Invertebrates_Eldredge_1971.pdf | journal = Evolution | volume = 25 | issue = 1| pages = 156–167 | jstor = 2406508 }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı| author = Gould, S. J. | year = 1969 | title = An evolutionary microcosm: Pleistocene and Recent history of the land snail ''P.'' (''Poecilozonites'') in Bermuda | url = | journal = Bull. Mus. Comp. Zool. | volume = 138 | issue = | pages = 407–532 }}</ref> Eldredge ve Gould, çoğunlukla [[Charles Darwin]]'e atfedilen gradual aşama ve kademelerin [[fosil]] kayıtlarda pratik olarak görülmediklerini ve fosil türlerin evrim tarihleri boyunca durağan bir staz döneminin hakim olduğunu öne sürmüşlerdir.
 
== Ayrıca bakınız ==