İskoçya Krallığı: Revizyonlar arasındaki fark

|bayrak_ardıl5 =

|bayrak_türü =

|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW =

|vekil_unvanı =

|meclis_türü2 =

[[İskoçya]]'da insan uygarlığına ilişkin ilk bulgular, [[mezolitik]] ve [[neolitik dönem]]lere dek uzanır ve [[Keltler]]'den önceki kavimlere dayanır. Keltler bu topraklarda MÖ 6. yüzyıl - MÖ 3. yüzyıl arasında hüküm sürdü ve aristokratik bir toplumsal yapı kurdu. [[Roma İmparatorluğu|Romalılar]]'ın [[Kaledonya]] adını verdikleri İskoçya 'daki egemenliği (MÖ 1. yüzyıl - MS 410) son bulduğunda bölgede 4 kavim bulunuyordu: Batıda [[İrlanda]]'dan gelmiş [[Skotlar]] (İskoçlar), kuzeyde ve kuzeydoğuda [[Piktler]], güneybatıda [[Britonlar]] ve güneydoğuda [[Angıllar]].<ref>W. E. Burns, ''A Brief History of Great Britain'' (Infobase Publishing, 2009), ISBN 0816077282, pp. 44-5.</ref> Piktler sayıda çoğunluğu oluşturmakla birlikte, [[Dalriada Skot Krallığı]] bölge üzerinde güçlü bir kültürel ve dinsel etkiye sahipti. Bu etki [[İskoç]] halkının özelliklerinin oluşumunda önemli bir yer tutar.

9. yüzyılda, [[Kenneth Mac Alpine]], Skotlar yararına bir birlik kurdu; Alba krallığı İskandinav akınları boyunca Piktler'i kısa sürede özümsedi.<ref>B. T. Hudson, ''Kings of Celtic Scotland'' (Westport: Greenhill 1994), ISBN 0313290873, pp. 95–96.</ref> [[Dalriada Skot Krallığı]]'nın örgütlenmesi İskoçya'nın bütününde egemen oldu. Bu çerçevede [[II. Malcolm (İskoçya)|II. Malcolm]]'un tahtın varisi olarak olarak torunu [[I. Duncan (İskoçya)|Duncan]]'ı saptaması başlı başına bir yenilik oldu. Nitekim kadın tarafından tahtın varisi [[Macbeth(İskoçya)|Macbeth]] Duncan'ı öldürüp tahta çıktıysa da kendisi de Duncan'ın oğlu tarafından öldürüldü. Böylece 1058'de tahta çıkan [[III. Malcolm (İskoçya)|III. Malcolm]] döneminde krallık güçlendi. 1093'de İngiltere'ye karşı savaşta III. Malcolm ölünce, ikinci karısı [[Anglosaksonlar|Sakson]] prensesi [[Margaret of Wessex|Margaret]] Kilise'yi yeniden düzenledi ve ülkede [[Norman]] adetlerini yerleştirdi. Buna karşı çıkan keltler III. Malcolm'un oğullarınca yenilgiye uğratıldı; bunların en genci olan [[I. David (İskoçya)|I. David]] tahta çıktı ve krallığı yönetsel bakımdan tam bir monarşi olarak örgütledi.<ref name=Barrow1992pp9-11>G. W. S. Barrow, "David I of Scotland: The Balance of New and Old", in G. W. S. Barrow, ed., ''Scotland and Its Neighbours in the Middle Ages'', (London: Bloomsbury, 1992), ISBN 1852850523, pp. 9–11.</ref><ref>M. Lynch, ''Scotland: A New History'' (London: Random House, 2011), ISBN 1446475638, p. 80.</ref> Yerine geçen William, [[II. Alexander (İskoçya)|II.]] ve [[III. Alexander (İskoçya)|III. Aleksandr]] dönemlerinde ülke zenginleşti.

III. Aleksandr'ın ölümüyle taht sorunu doğdu. Bu dönemde İngiliz kralı [[I. Edward]]'ın baskısıyla [[John Balliol (İskoçya)|John Baliol]] tahta çıktı(1292).<ref name=Macquarrie2004p153>A. Macquarrie, ''Medieval Scotland: Kinship and Nation'' (Thrupp: Sutton, 2004), ISBN 0-7509-2977-4, p. 153.</ref> I. Edward'ın baskı ve aşağılamalarına dayanamayan Baliol İngiltere'nin kuzeyini işgal etti. İngiltere'nin yanıtı [[Berwick katliamı]] oldu. İskoçya İngiliz boyunduruğuna girdi(1296). Fakat [[William Wallace|Wallace]] önderliğinde birleşen yurtseverler boyun eğmeyerek İngiliz ordusunu birçok kez [[Stirling Köprüsü Muharebesi|yenilgiye uğrattılar]].

[[William_WallaceWilliam Wallace#Falkirk_SavaFalkirk Sava.C5.9F.C4.B1|1298'de Edward'ın orduları yurtseverleri yendi]]. Tutsak alınan Wallace [[Londra]]'da idam edildikten sonra vücudunun parçaları örnek olsun diye İskoç kentlerine gönderildi. Bu arada İskoçya tahtına çıkan [[I. Robert (İskoçya)|I. Robert Bruce]] 1307'de I. Edward 'ın ölümünden sonra İngilizlerle savaşa girişti. 1314'te [[II. Edward]]'ı [[Bannockburn Muharebesi|yenilgiye uğratarak]] İskoçya'yı birleştirip yönetimi altına aldı.<ref>A. Grant and K. J. Stringer, eds, ''Uniting the Kingdom?: the Making of British History'' (London: Routledge, 1995), ISBN 0415130417, p. 101.</ref>

1329'da onun ölümüyle tahta çıkan [[II. David (İskoçya)|II. David]] döneminde krallık gerilemeye başladı. Bu gerileme [[II. Robert (İskoçya)|II.]] ve [[III. Robert (İskoçya)|III. Robert Stuart]] dönemlerinde sürdü. ve krallık otoritesi ortadan kalktı. [[Yüz Yıl Savaşı|Yüzyıl savaşları]] sırasında İngiltere'yle savaşan [[Fransa Krallığı|Fransa]]'yı destekleyen İskoçya, daha sonra İngiltere'nin saldırılarını önleyemedi.<ref name="G. Menzies 2002 p. 179">G. Menzies ''The Scottish Nation'' (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002), ISBN 190293038X, p. 179.</ref>

1513'te İskoç kralının [[Flodden Muharebesi]]'nde İngilizler'e yenilmesi ülkede karışıklıklara yol açtı. Bu dönemde İskoçya'da [[John Knox]]'un etkisiyle [[Kalvenizm]] yayıldı.<ref name=Thomas2012p188>A. Thomas, "The Renaissance", in T. M. Devine and J. Wormald, ''The Oxford Handbook of Modern Scottish History'' (Oxford: Oxford University Press, 2012), ISBN 0191624330, p. 188.</ref> İngiltere'nin de desteklediği bu hareket kısa zamanda kitlesel bir boyut kazanarak Katolik monarşiyi devirdi.<ref>Wormald, ''Court, Kirk, and Community'', pp. 120-33.</ref> İskoçya Kraliçesi [[I. Elizabeth]]'e sığınmak zorunda kaldı(1569). I. Elizabeth'in varis bırakmadan ölmesi üzerine [[Mary Stuart]]'ın oğlu [[James Stuart]] İngiltere ve İskoçya kralı oldu. Böylece iki ülkenin tacı birleşti(1603).