Vandallar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
1. satır:
{{diğer anlamı|Vandal (anlam ayrımı)}}
[[Dosya:Heinrich Leutemann, Plünderung Roms durch die Vandalen (c. 1860–1880).jpg|thumb|250px|Roma'yı yağmalayan Vandallar.<br /> Ressam [[Heinrich Leutemann]] (1824-1904)]]
'''Vandallar''', [[Doğu Cermen]] kavimlerindendir. [[Kavimler Göçü]] sırasında [[5. yüzyıl]]da [[Roma İmparatorluğu]]'nun değişik [[eyalet]]lerini yağmalamalarıyla tanınırlar. Bu eyaletler sırasıyla [[Galya]] (''Gallia''), [[Galiçya (İspanya)]], [[Endülüs]] (''Hispania Baetica''), [[Kuzey Afrika]] ve [[Akdeniz]] adalarıdır.
Vandalların yurtları ve asılları kesin olarak bilinmemektedir. [[Ostrogotlar]]'ın kralı ve [[Vizigotlar]]'ın kral naibi olan [[Gotlar|Got kavminden olan]] [[Büyük Theodorik]] evlilik yolu ile Vandallara akrabaydı.
Vandallar, [[Galya]] ve [[İspanya]]'da büyük bir kıyım yaparak [[Afrika]] kıyılarına dek ilerlediler. [[455]] yılında Vandal Kralı [[Genseric]], [[Roma'nın Yağmalanması (455)|Roma şehrini yağmalamıştır]]. [[Roma]]'nın yağmalanmasına atfen, ''sebepsiz yere zarar verme'' eylemine [[vandalizm]] denmeye başlanmıştır.
439 - 533 yılları arasında ilk kralları olan [[Geiserich]] kısa süre ayakta kalan bir Kuzey Afrika'da Tunus merkezli [[Vandal Krallığı]]"nı kurdu.<ref name="merrilsmills"/>
Bu gelişmelerin sonrasında yıkılmanın eşiğine gelen [[Batı Roma İmparatorluğu]], aşiretlere ayrıldı. Tüm gücünü yitiren Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkılmıştır.
Vandal Krallığı Roma Cumhuriyeti tarafından yakılıp yıkılan [[Kartaca]] yerine yeniden kurulan kente hâkim oldular. Vandal Krali, elit idarecileri ve krallığın üst tabakası koyu [[Ariusçu]] Hıristiyandılar. Bu mezheplerini benimsetmek için [[Kalkedon Konsili]] ile ortaya çıkmış, Katolik Hıristiyanlığa inanan yerli halka zaman zaman dinsel baskılar ve zulümler yaptılar. Özellikle [[Doğu roma imparatorluğu]], bu dinsel zulmü bahane ederek Vandal Krallığı'na saldırmak ve bu barbar krallığı ortadan kaldırmak istemekteydi.
533'te Bizans İmparatoru Justinianos Kuzey Afrika'ya büyük bir Bizans donanması ve [[Belisarius]] komutasında büyük bir [[Bizans ordusu]] gönderip Vandal Krallığı'nı istilaya başladı. Vandal Krallığı [[Bizanslılar]]'a yenilip, onların hâkimiyetine girince; Vandallar kendilerini muhafaza edemeyip tarihten silindiler.
==Ayrıca bakınız==
24. satır:
* Gibbons, Edwards (!) ''History of the Decline and Fall of the Roman Empire Cilt. IV'', Pelican Bölümler 41 & 43 {{İng}})
* [[John Bagnell Bury|Bury, John Bagnell]] (1923) ''History of the Later Roman Empire Cilt. I ve II'' New York:Macmillan and Co. [url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/home.html] {{ing}}
* Merrills, Andrew ve Mills, Richards (2010). ''The Vandals''. John Wiley ve Sons. ISBN 1405160683
* Christian Courtois, (1955) ''Les Vandales et l'Afrique'', Paris: Edition arts et métiers graphiques {{fr}}
| |||