Vikipedi

Evanjelizm: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.571 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Jakob Jordaens 002.jpg|thumb|''Dört Evanjelist'', [[Jakob Jordaens]]'in eseri]]
'''Evanjelizm''', genel anlamıyla İncil'[[incil]]ler hakkında [[vaaz]] vermektir. [[İsa]] üzerinde yoğunlaşan bu vaazların amacı [[Hıristiyanlık|Hıristiyan]] olmayanları bu dine davet etmektir.
 
[[Matta]], [[Markos]], [[Luka]] ve [[Yuhanna]] tarafından yazılmış dört [[kanonik]] [[İncilincil]]'in her birine "[[Evanjel]]" denir. [[Yunanca]] "iyi haber" ya da "genel olarak kabul edilen gerçek" anlamına gelen ''evangelion'' dan gelmektedir. Bu kelimeden türetilerek, İncilincil yazarlarına "[[Dört Evanjelist]]" denmiştir.
 
== Evanjelist ve Evanjelik ==
 
Evanjelizm sözcüğü [[KutsalKitab-ı KitapMukaddes]]'ae dönmek veya yönelmek anlamına gelir.{{fact}}
 
'''Evanjelist''' ve '''Evanjelik''' kelimeleri farklı anlamlara gelmektedir. Evanjelist sözcüğü en basit anlamıyla "Hristiyanlık bildirisini vaaz eden, yayan kişi" anlamına gelir. Evanjelik sözcüğü ise daha çok [[Protestan Kilisesi]]'nin [[muhafazakar]] kesimini nitelemek için kullanılır. Evanjelikler, ABD'yi kuran ve tutuculuğuyla bilinen Protestan mezhebi [[Puritenler]]'in devamıdır. Evanjelizm merkezli bu akımın mensuplarına ve zamanla [[liberal]] Protestanlar haricindeki tüm Protestanlara Evanjelik denmeye başlanmıştır (20. yüzyılın sonları, 21. yüzyılın başı). Ayrıca [[Martin Luther]], reformları esnasında kurduğu [[kilise]] hareketi için bu ismi kullanmıştır. Bu nedenle [[Kıta Avrupası]]'nda Evanjelik sözcüğü, [[Protestan]] veya [[Martin Luther|Lutherci]] olarak algılanır.
 
== Evanjelizmin temelleri ==
Evanjelizmin temelleri İngiliz [[George Whitefield]] (1715-1770),; [[Methodizm]]'in kurucusu [[John Wesley]] (1703-1791) ve Amerikalı [[filozof]] ve [[teolog]] [[Jonathan Edwards]] (1703-1785) tarafından atılmıştır. Bu üç kişi Amerika'nın en büyük Protestan mezhebi olan Baptistlerin ve Metodistlerin oluşumunun temel taşlarıdırlar.
 
ABD'de 1820'lerde genelde Hristiyanlık inancı için kullanılan Evanjelizm 19. yüzyıldan itibaren iki ayrı koldan ilerlemeye başlamıştır. Charles G. Finney ile Amerikan halkının dönüşümünün sağlanması ile devrimcilik anlamı kazanmış diğer taraftan [[Playmouth Kardeşliği]] hareketinin kurucusu [[John Nelson Darby]]'nin öncülüğünde radikal bir dini yorumu temsil etmeye başlamıştır. Bugünkü Evanjelizm Amerika'daki Hristiyan toplumunun tutucu kanadını temsil etmektedir.<ref>[http://www.ideefixe.com/Kitap/tanim.asp?sid=SDY0F2PY3S8STQHORTS4 Evanjelizm Beyaz Saray'ın Gizli Dini, İsmail Vural, Karakutu Yayınları.]</ref>
 
Darby'nin ''Muafiyetçilik'' akımı İncil[[Kitab-ı Mukaddes]] ve Dünyadünya tarihini yedi çağa ve veya Tanrı'nın insanlık hakkındaki takdirini gösteren yedi bölüme ayırmaktadır.
 
[[C. I. Scofield]] tarafından yazılan Scofield Referans İncil'iKitab-ı Mukaddesi ile 1880 ve 1890'lı yıllarda Darby'nin ''Tanrı, Tanrı'nın Krallığı'nı temsil eden insanlara imtiyaz vermiştir ve [[İsrail]] İncilKitab-ı Mukaddes'in Kıyamet zamanında önemli rol oynayacaktır'' öğretisi geniş kitlelerce benimsenmiştir.
 
Lutherci Protestanlık ile başlayan; Püritenizmle olgunlaşan; Jimmy Carter, Ronald Reagan ve Baba Bush'un başkanlıkları döneminde adım adım gelişen Evanjelizm, 11 Eylül'den sonra Oğul Bush ile Küresel Emperyalizmi yönlendiren esas güç haline gelmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Evanjelizm" sayfasından alınmıştır