Uygur alfabesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
düzeltme AWB ile
1. satır:
{{ana|Türk dil alfabesi}}
{{kaynaksız}}
'''Uygur alfabesi''', [[Soğd]] kökenli olup bazı değişikliklerle [[Türkçe]]ye uygulanmıştır. Harf sayısı 18'dir. Bunlardan 4'ü ünlü, 14'ü ünsüzdür. Sağdan sola doğru yazılır. Z hariç tüm harfler bitiştirilir.
 
[[Dosya:QutadughuBiliq wien p.10.jpg|thumb|250px||"[[Kutadgu Bilig]]" (15.yy), sağdan sola yazılmıştı]]
 
Bu yazı ile kütüphaneler dolusu edebiyat, sanat, din, hukuk konularında kitaplar yazılmıştır. [[Uygurlar]] [[Çin]], [[Hint]] ve [[İran]] kültürlerinin etkisinde kalmış ve çok renkli bir kültür geliştirmişlerdir. Uygurlar kâğıt ve matbaayı ilk kullanan Türk kavmidir. Bilinen en eski metinler 9. yy.’a aittir. Uygur Alfabesi, [[Karahoca Uygur Krallığı]]’nın yıkılmasından sonra da kullanılmıştır. Türklerin Müslüman olmalarından sonra Arap alfabesini almalarına rağmen{{fact}} [[Türkistan]] ve [[Kırım]]’daki Türk devletlerinde Uygur alfabesi kullanılmaya devam etmiştir. [[Timur İmparatorluğu]] ve kollarında bu alfabe kullanılıyordu. {{fact}}
[[Ebu Said Mirza]]’nın 1468’de [[Uzun Hasan]]’a gönderdiği mektup Uygur alfabesiyle yazılmıştı.
 
[[Osmanlı]] sarayında da [[Uygurca]] bilen kâtipler vardı. Örneğin [[II. Mehmet]]’in [[Otlukbeli Savaşı]]’ndan sonra [[Özbek Hanı]]’na gönderdiği [[zafername]] Uygur alfabesiyle yazılmıştı. Uygur alfabesi 18. yy.’a kadar kullanılmış fakat sonra tamamen unutulmuştur.
15. satır:
* [[Uygur Pinyin Yazısı]] UPNY, (Pinyin harfleri ile 1960 - 1980 arasında)
* [[Uygur Siril Yazısı]] USY, (Kiril alfabesi ile)
* [[Uygur Latin Yazısı]] ULY, (Latin harfleri ile 2000 sonra)
 
Uygur alfabesiyle Uygur döneminde yazılmış yazılı nesirler:
# [[Altun Yaruk]]
# İki Kardeş Hikayesi
# [[Sekiz Yükmek]]
 
== Kaynaklar ==
26. satır:
 
{{yazı sistemi-taslak}}
 
 
[[Kategori:Alfabeler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Uygur_alfabesi" sayfasından alınmıştır