|
[[Dosya:1982 Honda Express.jpg|thumb|1982 Honda Express]]
'''Mopedler''' ; Standart 50 cc hacimde [[İki zamanlı motor|iki zamanlı motoru]] olan [[motorlu bisiklet]] diye anılan bir tür motorlu taşıttır.
'''Mobilet,''' standardı 49 cc hacimde iki zamanlı motoru olan ve ''motorlu bisiklet'' diye anılan bir Moped versiyonudur. Mobilet modelleri arasında Türkiye’de en çok bilinenler: 51, 52 ve Bionik’tir. İlk üretilen modeli 49.93cc motor hacmi, 33 kg ağırlığı ve maksimum 28 km/h ile AV3’tür. Bunu AV31, AV32, AV33 modelleri takip ederek 1949-1965 yılları arasında bu ilk modelin, farklı alt modelleri üretilmeye devam etmiştir. Sonraki yıllarda yüzlerce farklı model çıkartarak, hala günümüzde varlığını sürdürmektedir.
Ucuz olması ve az yakıt harcaması sebebiyle [[Türkiye]]'de taşrada tercih edilen bir vasıta olmuştur. Ayakla vurdurmak diye tabir edilen yöntemle yani hızlıca pedalını iterek çalışır. Çalışmamakta direndiğinde yanında koşularak ve/veya ayaklıkta iken üstünde boşa pedal çevrilerek çalışır.Ortalama 50 km/h hıza kadar çıkabilen modelleri vardır.Genellikle vitessizdir.[[SWT]] gibi otomatik şanzuman kullanan modellerde vardır.Genellikle İki zamanlı üretilmelerine karşın teknolojinin ucuzlamsıyla birlikte 4 zamanlı daha sezsiz motora sahip modellerde üretilmiştir.
Kelime olarak orijinal yazılışı '''Mobylette''' olmasına karşın, ülkemizde sürekli olarak '''[http://www.zozimotor.com/mobilet Mobilet]''' ismiyle anılmaktadır. Ve bizde mobiletler standart hızlarında pek fazla kullanılmazlar. Genelde modifikasyon ile motorları güçlendirilip hızları '''120 ~ 160 km/h'''seviyelerine getirilir ve görünüşlerinde farklılık yapılır. Tabi bu kadarla da kalmayıp yarışlara sokularak, ustalar mobilet konusunda ne kadar iyi olduklarını göstermek isterler. Hoş, bu konu biraz tehlikeli olsa da böyle yarışların yapıldığını gözardı edemeyiz. Tabi herkes yarışlarda bu motorları kullanmıyor. Hastası olanlar klasik mobilet toplamak ya da bulmak için binlerce lira harcıyorlar. Yolda belki gördüğünüzde kafanızı çevirdiğiniz motosikletin değeri kimi zaman '''15.000''' '''TL'''‘ye kadar çıkabiliyor.
=== Moped Nedir? ===
Mopedler genelde çeşitli ülkelerde, normal bir taşıttan daha az yasal zorunluluk gerektirdiğinden, tercih sebebi olarak görülür. Halk arasında da genelde “motorlu bisiklet” olarak anıldığından, pek çok defa bisiklet ile karıştırıldığı görülmektedir. Bunun bir diğer sebebi de motosikletin üzerinde pedalların bulunmasıdır. Moped kelimesinin kökeni ise, ilk olarak İsveç’te kullanılan “motor” ve “pedal” kelimelerinin harmanlanmasından meydana gelmiştir.
=== Çift Makine ===
Hep dilden dile dolaşan, görenlerin bir daha dönüp baktığı, duyanların merak ettiği, bilenlerin istediği bir tarz; Çift makine! Peki çift makine nedir ve ne anlama gelir? 49cc x 2 = 98cc bu size bir şey ifade etti mi? Standartların üzerinde hızlara çıkmanın bir diğer yolu da çift makine mobilet yapmaktır. Toplaması ve kullanması zahmetli olmasına karşın, üzerine bindiğiniz zaman bu küçücük motosikletin size verdiği güç sayesinde bambaşka bir dünyaya adım atıyorsunuz. Gerek ses, gerekse tork olarak oldukça yüksek bir performans sağlayan bir çift mobilete sahip olmak ise maliyeti de beraberinde getiriyor. Bu işte uzman olmayanların hiç bulaşmamasını önerdiğim bu motor tipini bilmekte fayda olduğunu düşünüyorum.
=== Dövme ===
Hep diyoruz ya standartları bozmak diye, işte dövme de bu sınırlardan dışarı çıkmak için farklı bir yaklaşım yolu. Genelde motosikletini yarışlara sokmak ya da bizim deyimimizle '''biblo'''olarak saklamak isteyen insanların ilk tercihi haline gelen dövme, farklı teknikler ve ustalar aracılığı ile motosikletlerin üzerine işlenmektedir. '''Tabela''' dediğimiz ve '''fırça''' ile motosiklete uygulanan çizimlerin yanı sıra, artık yeni bir teknoloji olan airbrush ile de dövme yaptırmak mümkün. Tabi böyle bir motorunuz varsa sokaklarda özgürce dolaşmak pek mümkün olmuyor. Zira yaptığınız binlerce liralık masraf bir anda polisin onu elinizden almasıyla havaya uçup gidebilir. Her ne kadar plakanız olsa da, dövmeyi ruhsata işletemediğiniz için tamamen yasa dışı kalıyor.
=== Hız Konusu ===
Kimi zaman aşırı abartılı bir şekilde aktarılan, oynanmış kilometre saatleri ile çekimler yapılan ve bunları gerçekmiş gibi gösteren videolar ile hız konusunda yanıltma yapılıyor. Hepsi de motorun gerçek hızının oldukça üstünde rakamları temsil ediyor. İnsanlar da haliyle merak ediyorlar; “'''Bir mobilet nasıl 180 km/h yapar?”.''' Aslında bu hızlara çıkmış çift makineler olduğundan bahsediliyor ancak şahsen böyle hızlı giden bir motosikleti bu güne kadar görmedim. Ayrıca böyle yüksel bir hızda dengede durmak ve rüzgara karşı gelmek neredeyse imkansızdır. Ancak sözüme güvenirseniz, kendi gözlerim ile Şantiye (İzmir) aşağı yapılan bir yarışta mobiletlerin en uç nokta olarak 155 km hıza ulaştıklarına şahit oldum. '''Sözün özeti:''' Mobiletler eğer iyi yapılmışlarsa yüksek hızlara çıkabilirler, buna şaşırmamanız gerekiyor
=== Orijinal Takıntısı ===
İkinci el bir araba alırken dahi “usta bunun kapısı boyanmış” konusuna takılan, uzman / amatör milyonlarca insan bulunuyor. Verdiğim en basit örnek bile insanların orijinale olan takıntısını gözler önüne sermeye yeter diye düşünüyorum. Konu mobiletler olunca durumlar biraz daha karışıyor çünkü bulmak çok zor! Görselde gördüğünüz orijinal depo kapağının (kemik) fiyatı yer yer 150 ~ 200 TL’ye kadar çıkabiliyor. Sadece bununla da kalmayarak diğer aksamları göz önüne getirdiğimizde, orijinal parçalar ile toplanmış bir mobiletin fiyatını aşağı yukarı tahmin edebiliyorsunuz sanırım? Bu sebepten, eğer görüntüsü güzel ve eski bir mobilet gördüğünüz zaman hurda deyip geçmeyin. Maalesef her hurda kilosuyla hesaplanmaz, bunu da unutmamak gerekiyor.
== Marka ve modeller ==
* [[peugeot 103]]
* [[mobylette Bionik 51]]
* [[peugeot 105]]
* [[mobylette super]]
* [[puch]] Maxi k1, k2, k3, kk
* [[Honda express]]
* [[Mobylette Bionik 52]]
{{commons|Category:Mopeds}}
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{motosiklet-taslak}}
| 