Nâsır-ı Hüsrev: Revizyonlar arasındaki fark

'''Nâsır Hüsrev''', tam adı '''Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev el-Mervazi el-Kubadiyani''' (d. 1004, Kubadiyan, [[Merv]], [[Horasan (İran)|Horasan]]<small>(bugün [[Tacikistan]])</small>-ö. y. 1072/77, [[Yumgan]], [[Bedehşan]], [[Orta Asya]] ''<small>(bugün [[Afganistan]])</small>'') [[Türkistan]] [[Bâtınî]]liği ve [[Pamir Alevîliği]]’nin kurucusu, [[şair]], [[ilahiyatçı]], [[dâ’î]] ve [[İran edebiyatı]]nın en büyük yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir.

{{ayrıca bakınız|Pamir Alevîliği|Dağlık Bedehşan Özerk Vilayeti}}

== Yaşamı ve fikirleri ==

Yönetimde çeşitli görevler üstlenmiş [[Şiî]] mezhebine mensup bir ailenin oğluydu. Okula yalnızca kısa bir süre devam etti. 1045'te [[Mekke]]'ye hacca gitti. Ardından [[Filistin]]'i ve o dönemde [[Fâtımîler Hâlifeliği]]'nin hüküm sürdüğü [[Mısır]]'ı dolaştı. [[Şiî]]liğe bağlı [[İsmâilîyye]] mezhebini benimseyen [[Fâtımî]] [[dâ’î]]leri aracılığıyla inançlarını bütün [[İslam ülkeleri|İslam dünyası]]nda yaymaya çalışıyorlardı. Mısır'a yaptığı yolculuktan önce [[İsmâilîyye|İsmâilî]] olup olmadığı bilinmeyen Nasır-ı Hüsrev bu dâîlerden biri oldu. Din ve felsefe ilimlerinde büyük şöhret sahibi olan “Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev”, [[Tuğrul Bey|Tuğrul Selçukî]]’nin kardeşi [[Çağrı Bey]]’in Horasan valiliği esnasında önemli memuriyetlerde bulundu. H. 437, M. 1046 yılında Hicaz’a gitti. H. 440, M. 1049’da [[Fâtımî]] halifesi [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]’ın emrine girdi. “[[imâmlar|İmâm-ı Zaman]]” tarafından Horasan [[Dâ’î]]-Â’zamlığına tâyin oldu. Tehame, Yemen, Lehsa [[Karmatîler]]’i ile ilişkiler kurdu. Oralarda bir hayli neşriyatta bulunduktan sonra Basra ve İsfahan’a uğrayarak kardeşi Ebû Said ile birlikte Belh’e geldi. Kendisine “Hüccet-î Mûstensir”, “Hüccet-î Horasan” ve “Sâhib-î Cezîre” ünvanları verildi.

* Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev’in en önemli eseri fıkıh kitabını andıran ve ''“[[Türkistan]] [[Bâtınî]]leri”'' ile ''“[[Pamir Alevîliği|Pamir Alevîleri]]”'' tarafından mezhepte “Düstur-û Amel” olarak bilinen “[[Veçh-î Dîn]]” adındaki eseridir. Günümüzde kadar korunabilmiş olan bu eser ''"[[Bâtınî]]–[[Pamir Alevîliği]]"'' i’tikadının ana hatlarını kayıt altında tutabilmiş olan en ciddî belge niteliğindedir.

 

* Nâsır-ı Hüsrev'in en ünlü düzyazı yapıtı, 1045-1052 yılları arasında [[Merv]]’den başlayarak [[Nişabur]], [[Rey]] gibi [[İran]] kentlerini ve [[Anadolu]] topraklarından geçerek, [[Suriye]] ve [[Mısır]]’a yaptığı yaklaşık 18000 km yol aldığı yedi yıllık seyahatini içeren ''Sefer-Nâme'' (''Seyâhat-Nâme'') adlı eseridir.<ref>[http://farsca.blogcu.com/etiket/Nas%C4%B1r%20H%C3%BCsrev İran Seyyahları ve Farsça Seyahatnameler]</ref> İlk kez [[Fransızca]] çevirisiyle birlikte 1881'de yayımlanan yapıtın [[Türkçe]] çevirisi 1950'de basılmıştır.