Vikipedi

İstanbul'da toplu taşıma: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
540.217 değişiklik
k düzen
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
540.217 değişiklik
biraz başlık düzeni
1. satır:
[[Dosya:Istanbul Rapid Transit Map.png|thumb|250px300px|Raylıİldeki taşımaraylı sistemisistemler haritasıile [[metrobüs]] ağlarını gösteren harita.]]▼
[[Dosya:M2 at Levent station.JPG|thumb|250px|Levent ([[M2 hattı|M2]]) metro istasyonu]]
▲[[Dosya:Istanbul Rapid Transit Map.png|thumb|250px|Raylı taşıma sistemi haritası]]
[[Dosya:Busy Istanbul Streets.jpg|thumb|250px|İstanbul'da bir kavşak]]
'''[[İstanbul]]'da [[toplu taşıma]]''', 57125.461 kilometrekarelik bir alana yayılan şehrinilin, 1314 milyondan fazla nüfusuna toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İstanbul'daİldeki toplu taşıma işlemleri özel şirketlere ve kamuya ait [[otobüs]] ve [[metrobüs]] ağları, çeşitli[[demiryolu ulaşımı|raylı]] sistemler, fünikülerler[[teleferik]] ağları ve deniz araçlarıyla bu hizmetler verilmektedirgerçekleştirilmektedir.
 
[[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun başkenti olarak İstanbul'da, Avrupa yakasında büyük bir tramvay şebekesi vardı. İlk olarak atlı tramvay olarak başlayan hatlar zamanla yerini elektrikli tramvayla değiştirdi ve İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel işletmesi ([[İETT]]) kuruldu. ▼
== Tarihi ==
[[Dosya:Istanbul tram map 1920.jpg|thumb|250px| 1920'de Istanbul'daki tramvay hatları]]
[[Dosya:Türkiye İstanbul nostalji iki tramvay karşılaşması.jpg|thumb|250px|Nostaljik tramvay]]
[[Dosya:İstanbul 1967.jpg|thumb|250px| 1967'de İstanbul'da bir İETT otobüsü]]
 
== Raylı sistemler ==▼
▲[[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun başkenti olarak İstanbul'da, Avrupa yakasında büyük bir tramvay şebekesi vardı. İlk olarak atlı tramvay olarak başlayan hatlar zamanla yerini elektrikli tramvayla değiştirdi ve İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel işletmesi ([[İETT]]) kuruldu.
 
Şehirde 1837 yılında tarifeli deniz toplu taşımacılığı yapılmaya başlanmıştır.▼
 
İstanbul'da otobüsle toplu ulaşım Beyazıt-Karaköy arasında dört adet Renault-Scania otobüsü ile 1926 yılında başladı. İETT filosu 1942 yılında 9, 1955 yılında 16 ve 1960 yılında 525 otobüse çıkmıştır.▼
 
=== Raylı sistemler ===
[[Dosya:Tünel Istanbul.jpg|thumb|right|250px|1874'te hizmete başlayan [[Tünel (füniküler)|Tünel]]'in bir istasyonu]]
İstanbul kent içi ulaşımı 1869 yılında Dersaadet Tramvay Şirketi'nin kurulması ve Tünel Tesisleri'nin inşasıyla başlar. 1871 yılında şirket atlı tramvay olarak dört hatta taşımacılığa başladı. Bu hatlar Azapkapı-Galata, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı ve Eminönü-Aksaray idi ve ilk sene 4,5 milyon kişi taşındı. Daha sonraki yıllarda yenıyeni hatlar eklenmiştir. Bu hatlarda 430 at, 45 tramvay arabası 1 metre hat genişliği olan demıryolundademiryolunda çalışmaktaydı. 1912 yılında atlı tramvay bir yıl süreyle çalışmasına ara verdi çünkü Savunma Bakanlığı, Balkan Savaşı sırasında tüm atları cepheye gönderdi. Tramvay ağı 2 Şubat 1914 tarihinde Katenersiz tel ile elektrikli hale getirildi. 8 Haziran 1928 tarihinde Tramvay Üsküdar ve Kısıklı arasında çalışmaya başladı. 1950'lere gelindiğinde, tramvay hatlarının uzunluğu 130 km'ye ulaşmıştı. 1956 yılında 56 hatta 270 tren ve 108 milyon yolcu ile zirve yıllarını yaşadı. 27 Mayıs ihtilali, sonrası şehirdeki tramvay hizmeti kapanmaya başladı. Hatlar sökülerek yerine o günün şartlarında daha hızlı ve seri hareket edebilen motorlu taşıtların ilerleyebilecegiilerleyebileceği yollar inşaainşa edildi. Eski Tramvaylar 12 Ağustos 1961 yılına kadar kentin Avrupa yakasında ve 14 Kasım 1966 yılına kadar Asya tarafında hizmet vermeye devam etti. ▼
 
▲İstanbul kent içi ulaşımı 1869 yılında Dersaadet Tramvay Şirketi'nin kurulması ve Tünel Tesisleri'nin inşasıyla başlar. 1871 yılında şirket atlı tramvay olarak dört hatta taşımacılığa başladı. Bu hatlar Azapkapı-Galata, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı ve Eminönü-Aksaray idi ve ilk sene 4,5 milyon kişi taşındı. Daha sonraki yıllarda yenı hatlar eklenmiştir. Bu hatlarda 430 at, 45 tramvay arabası 1 metre hat genişliği olan demıryolunda çalışmaktaydı. 1912 yılında atlı tramvay bir yıl süreyle çalışmasına ara verdi çünkü Savunma Bakanlığı, Balkan Savaşı sırasında tüm atları cepheye gönderdi. Tramvay ağı 2 Şubat 1914 tarihinde Katenersiz tel ile elektrikli hale getirildi. 8 Haziran 1928 tarihinde Tramvay Üsküdar ve Kısıklı arasında çalışmaya başladı.1950'lere gelindiğinde, tramvay hatlarının uzunluğu 130 km'ye ulaşmıştı. 1956 yılında 56 hatta 270 tren ve 108 milyon yolcu ile zirve yıllarını yaşadı. 27 Mayıs ihtilali, sonrası şehirdeki tramvay hizmeti kapanmaya başladı. Hatlar sökülerek yerine o günün şartlarında daha hızlı ve seri hareket edebilen motorlu taşıtların ilerleyebilecegi yollar inşaa edildi. Eski Tramvaylar 12 Ağustos 1961 yılına kadar kentin Avrupa yakasında ve 14 Kasım 1966 yılına kadar Asya tarafında hizmet vermeye devam etti.
Tramvayla aynı zamanda, [[Tünel (füniküler)|Tünel]] inşaatı da başladı, Pera ve Galata arasındaki füniküler hat 30 Temmuz 1871 tarihinde inşaatına başlandı. Füniküler 5 Aralık 1874'te, Londra metrosundan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu olarak hizmete açıldı. Başlangıçta, sadece yük ve hayvan taşınan hatta, 17 Ocak 1875 günü, test çalışmaları tamamlandıktan sonra halka da açıldı. Bu hizmet halen devam etmektedir.
Satır 29 ⟶ 22:
Elektrik kesintileri yüzünden sık sık yollarda kalan ve seferleri aksayan troleybüsler, trafiği engellediği gerekçesiyle 16 Temmuz 1984'te işletmeden kaldırılır ve araçlar İzmir Belediyesi’ne bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’ne satılır.
 
=== Deniz taşımacılığı ===
 
▲== Raylı sistemler ==
[[Dosya:Kadiköymodadtrassenbahn.jpg|thumb|right|250px|Kadıköy Moda tramvayı]]
 
=== Füniküler ===
* [[Tünel (füniküler)|Tünel]], [[Londra metrosu]]'ndan sonra [[Avrupa]]'nın ikinci, [[Atlantic Avenue Tunnel]]'den sonra da dünyanın üçüncü en eski metrosu olarak 1874'te hizmete başlamıştır. Kablolu asansör sistemine benzer bir füniküler sistemidir. Tünel hattında durak bulunmamaktadır, 573 metre uzunluğunda olup Karaköy ve Tünel Meydanı arasında 60 metrelik yükseklik farkı bulunmaktadır.▼
 
* 2006 Yılında hizmete giren [[F1 hattı|Taksim-Kabataş füniküleri]], [[M2 hattı]] ve Kabataş'taki vapur iskeleleriyle [[T1 hattı]]'nı birbirine bağlamaktadır. Tıpkı tünel gibi durağı olmayan sistemde günde 195 sefer yapılarak 30.000 yolcu taşınır.<ref>http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/f1-taksim-%E2%80%93-kabata%C5%9F.aspx</ref>▼
▲* [[Tünel (füniküler)|Tünel]], [[Londra metrosu]]'ndan sonra [[Avrupa]]'nın ikinci, [[Atlantic Avenue Tunnel]]'den sonra da dünyanın üçüncü en eski metrosu olarak 1874'te hizmete başlamıştır. Kablolu asansör sistemine benzer bir füniküler sistemidir. Tünel hattında durak bulunmamaktadır, 573 metre uzunluğunda olup Karaköy ve Tünel Meydanı arasında 60 metrelik yükseklik farkı bulunmaktadır.
▲* 2006 Yılında hizmete giren [[F1 hattı|Taksim-Kabataş füniküleri]], [[M2 hattı]] ve Kabataş'taki vapur iskeleleriyle [[T1 hattı]]'nı birbirine bağlamaktadır. Tıpkı tünel gibi durağı olmayan sistemde günde 195 sefer yapılarak 30.000 yolcu taşınır.<ref>http://www.istanbul-ulasim.com.tr/rayl%C4%B1-sistemler/f1-taksim-%E2%80%93-kabata%C5%9F.aspx</ref>
 
=== Banliyö ===
Satır 106 ⟶ 96:
 
=== İETT ===
▲İstanbul'da otobüsle toplu ulaşım Beyazıt-Karaköy arasında dört adet Renault-Scania otobüsü ile 1926 yılında başladı. İETT filosu 1942 yılında 9, 1955 yılında 16 ve 1960 yılında 525 otobüse çıkmıştır.
 
[[İstanbul Büyükşehir Belediyesi|Büyükşehir Belediyesi]]'ne bağlı olarak [[İstanbul]]'da toplu taşıma hizmeti veren [[İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri]] (İETT), İstanbul'da otobüsle toplu ulaşıma Beyazıt-Karaköy arasında dört adet Renault-Scania otobüsü ile 1926 yılında başladı. İETT filosu 1942 yılında 9, 1955 yılında 16 ve 1960 yılında 525 otobüse çıkmıştır.
 
Satır 121 ⟶ 113:
[[Dosya:Emin Kul.jpg|thumb|250px|Emin Kul vapuru]]
[[Dosya:Ido2.JPG|250px|thumb|right| İDO'ya ait deniz otobüsü]]
▲Şehirde 1837 yılında tarifeli deniz toplu taşımacılığı yapılmaya başlanmıştır.
 
Türkiye'de kullanılan ilk feribot [[Suhulet]]'tir. Feribotlar ayrıca [[demiryolu]] taşıtlarının taşınması için de kullanılmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İstanbul%27da_toplu_taşıma" sayfasından alınmıştır