Çaka Bey: Revizyonlar arasındaki fark

 

== Beyliğin kurulması ve gelişimi ==

Çaka Bey, Bizans ile [[Peçenekler]] arasındaki mücadeleden de faydalanarak 1081 yılında Bizans'ın elindeki [[Smyrna]]'yı (günümüzde [[İzmir]]), yaklaşık 8.000 askeriyle ele geçirdi.<ref name="İnalcık-52"/> Buradaki Rum ustaları kullanarak 40 parçalık bir donanma oluşturdu.<ref name="İnalcık-52"/><ref name="Kommena-183">Kommena, Anna; sf. 183</ref> Donanmanın oluşturulduğu 1081 yılı, aynı zamanda [[Türk Deniz Kuvvetleri]]nin kuruluş tarihi olarak kabul edilmektedir.<ref name="Ayönü">{{dergi kaynağı |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:5yGJXe9-hGgJ:egeweb.ege.edu.tr/tdid/files/yusufayonu.doc+&hl=tr&pid=bl&srcid=ADGEESjKoBtWIyYJ-V5J6rNmBpqhK_uKpAm6jXPZBX1umnnx7njb9vLWbZ7Z9fbRj_AfcR0DMtQUtXAkZkAhA9vZ65_98wrDftNfUxxl6yKP8f9au-5fHp6Yb7u-DzOcW_r-B3dn6fYz&sig=AHIEtbTLaQ6B1Mm9uhldpJUAz8a9z4epEg |başlık=İzmir'de Türk hâkimiyetinin başlaması |ilk=Yusuf |son=Ayönü |erişimtarihi=25 Ocak 2013 |dergi=Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi |sayı=1. sayı |sayfalar=sf. 4-5 |yer=İzmir |yıl=2009}}</ref> Bizans'ın [[Balkanlar]]'da ve Peçenekler ile yaptığı çarpışmalardan haberdar olan Çaka Bey, Smyrna merkezli beyliğinin sınırlarını genişletme amacı çerçevesinde, ilk olarak [[Klazomenai]]'i (günümüzde [[Urla]]) ele geçirdi.<ref name="Kommena-183"/><ref name="İnalcık-53">İnalcık, Halil; sf. 53</ref> Ardından [[Phokaia]]'ya (günümüzde [[Foça]]) düzenlediği ilk saldırıda şehri topraklarına kattı.<ref name="Kommena-183"/><ref name="İnalcık-53"/> Bir süre sonra [[Midilli (ada)|Lesbos]]'un (günümüzde Midilli) yönetiminden sorumlu Alopus'a yazdığı mektuplarla, şehri terk etmemesi durumunda kendisini cezalandıracağını bildirdi.<ref name="Kommena-183"/> Bu tehditlerin ardından Alopus adayı terk ederken, Çaka Bey komutasındaki kuvvetler 1089'da,<ref>{{kitap kaynağı |başlık=The Occupation of Chios by the Genoese and Their Administration of the Island, 1346-1566 |url=http://books.google.com.tr/books?id=pjUNAQAAIAAJ&q=lesbos+Tzachas+1089&dq=lesbos+Tzachas+1089&hl=tr&sa=X&ei=8cUCUZqaDsbvswbfvYFY&redir_esc=y |sayfalar=sf. 14 |yayımcı=[[University of California Press]] |yıl=1958 |ilk=Philip Pandely |son=Argenti}}</ref> herhangi bir direnişle karşılaşmadan [[Midilli (şehir)|Mytilene]] (günümüzde Midilli şehri) şehrini ele geçirdi.<ref name="Kommena-183"/> Ancak adanın diğer tarafındaki [[Mithymna]] şehri, kuvvetli surları ve yapılacak saldırılara elverişsiz coğrafyası sebebiyle alınamadı.<ref name="Kurat-28">Kurat, Akdes Nimet; sf. 28</ref> Lesbos'un Çaka Bey'in kontrolüne geçtiğini öğrenen Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos, derhal adaya bir donanma gönderdi.<ref name="İnalcık-53"/> Öte yandan Lesbos'tan ayrılan Çaka Bey ise 1090 yılında [[Sakız Adası|Chios]]'a (günümüzde Sakız Adası) düzenlediği ilk saldırı sonrasında adayı kontrolü altına aldı.<ref name="Kommena-183"/><ref name="Finlay-112">Finlay, George; sf. 112</ref> Aynı yıl, Niketas Kastamonites komutasındaki Bizans kuvvetleriyle Chios'ta yapılan muharebeyi kazandı. Elde edilen bu mağlubiyetin ardından imparator, [[Konstantin Dalassenos]] komutasındaki başka bir Bizans donanmasını Chios üzerine gönderdi.<ref name="Finlay-112"/> Adadaki kalenin Dalassenos tarafından kuşatılmasının ardından Smyrna'dan yaklaşık 8.000 Türkmen ile ayrılan Çaka Bey; 19 Mayıs 1090 günü, Chios ile [[Karaburun]] arasında kalan Koyun Adaları civarında yapılan deniz muharebesini kazanan taraf oldu ve elde edilen bu galibiyetin ardından bazı Bizans gemilerini ele geçirdi.<ref name="İnalcık-53"/><ref>{{kitap kaynağı |url=http://books.google.com.tr/books?id=SB1RAQAAIAAJ&q=%2219+may%C4%B1s+1090%22+%C3%A7aka&dq=%2219+may%C4%B1s+1090%22+%C3%A7aka&hl=tr&sa=X&ei=lAUDUbSOGtGEhQf1xYGgAg&redir_esc=y |başlık=Türk Denizcilik Tarihi |yayımcı=Boyut Yayıncılık |sayfalar=sf. 52 |yazar=Bostan, İdris; Özbaran, Salih; Arıkan, Zeki; Sancar, Lütfü |isbn=9754095469 |yıl=2009}}</ref> Muharebenin ardından barış görüşmeleri için Dalassenos ile buluşan Çaka Bey, kendisine imparator tarafından Bizans unvanları verilir ve kendi oğlunun imparatorun bir kızıyla evlenmesi kabul edilirse barışa hazır olduğunu ve zapt ettiği adaları geri vereceğini söyledi. Ancak bu talepler imparator tarafından kabul edilmedi.<ref name="İnalcık-53"/><ref name="Kommena-184-185">Kommena, Anna; sf. 184-185</ref> Çaka Bey Smyrna'ya geri döndükten sonra Dalassenos Chios'u geri alsa da, 1090 yılı sonlanmadan ada tekrardan Çaka Bey'in kontrolüne geçti.<ref>Kurat, Akdes Nimet; sf. 38</ref> 1090 ve sonrasında ise [[Rodos]] ve [[Sisam|Samos]] (günümüzde Sisam) adalarında hâkimiyet kurdu.<ref name="Kurat-28"/>