Yohanan Hurkanus: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k +düzen, değiştirildi: hikaye → hikâye (3), Hikaye → Hikâye
4. satır:
== Yaşamı ve yaptıkları ==
{{Antik İsrail}}
[[Şimon Makkabi]]'nin oğlu, [[Yehuda Makkabi]] ve [[Yonatan Makkabi]]'nin yeğeniydi. HikayesiHikâyesi [[1. Makkabiler|1.]] ve [[2. Makkabiler]] kitaplarında, [[Talmud]]'da ve [[Josephus]]'un eserlerinde aktarılmıştır. Yohanan, babası ve kardeşlerinin kayınbiraderi Bartolomeus tarafından öldürüldüğü şölende mevcut değildi. Babası ve kardeşlerinin ölümünün ardından babasının görevini devralıp kral ve [[Kohen Gadol|başrahip]] oldu (bazı [[Yahudiler]]ce, Yohanan, [[Davud]]'un soyundan gelmediği için krallığı meşru sayılmaz).
 
Kendine Yunanca krallık ismi aldı: Hurkanus (''bkz'' [[Hyrkania]]). Bu, politik ve kültürel açıdan, hem muhalefete hem de [[Selevkos]] hakimiyetine karşı [[Makkabiler]]in yaptığı [[Helenizm]]e karşı yaptığı ayaklanmaya aykırı olarak görüldü. İrili ufaklı bölgedeki tüm devletlerde Helen kültürü hakim olduğundan, Yahudiye'nin çıkarlarının idame ettirilebilmesi için Hurkanus bu yola başvurdu. Ardından gelen Haşmonayim liderleri de buna uyup kendilerine Yunanca isimler edindiler.
15. satır:
Ateşkes anlaşması gereğince Antiokus'a 3000 talant gümüş ödenmesi, Kudüs duvarlarının yıkılması, Partlara karşı Yahudiyelilerin Selevkos'un yanında savaşması ve Yahudiye üzerinde Selevkos hakimiyetinin tekrar tanınması gerekti.<ref>[[Antiquities of the Jews|Antiquities]] 13.245</ref>. Zor günler geçiren genç hükümdarın 3000 talant gümüş elde edebilmesi için [[Davud]]'un mezarını soyduğu iddia edilir.<ref>[[s:The War of the Jews/Book I#Chapter 2|The Wars of the Jews]] I 2:5</ref>
 
Başlangıçta, Selevkos kuşatması Hurkanus'un zor günler yaşamasına sebep oldu. Kudüs kuşatması ve kırsal kesimin yağmalanması Yahudiye'nin ekonomisini sekteye uğrattı. Antiokus'un koyduğu kuralla Selevkos'a ödenen ağır vergiler durumu kötüleştirdi. Ayrıca, MÖ 130'da Hurkanus, Antiokus'un doğu seferine katılmaya zorlandı. Hurkanus, muhtemelen Yahudi bölüğünün kumandanıydı.<ref>Joseph Sievers , and Jacob Neusner, ed. The Hasmoneans and Their Supporters: From Matthias to the Death of John Hyrcanus I. (Atlanta.: Scholars Press, 1990), 140.</ref>
 
Buna ek olarak, bu durum muhtemelen deneyimsiz Hurkanus'a Yahudiye nüfusunun desteğini azalttı.<ref>Sievers, 139</ref> Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan Yahudiyeliler, yağmalandıktan sonra Hurkanus'un Antiokus ile savaşa gitmesi sebebiyle hayal kırıklığına uğradılar. Kuşatma sırasında ordu dışındaki nüfusun şehirden çıkartılması da muhtemelen şehir halkının zoruna gitmişti. Hurkanus'un Davud'un mezarını soyduğu ve başrahiplik haklarını ihlal ettiği, böylece dini liderleri kızdırdığı tahmin ediliyor.<ref>Jagersma, 89</ref>
43. satır:
Hurkanus'un bastığı paralarda gücünü bölüştürdüğünü göstermektedir. [[Betlehem]]'de "Başrahip Yohanan" yazıtıyla birlikte altmış üç demir para bulunmuştur. Paranın arka yüzünde "Yahudiler Kurulu" yazmaktadır, bu da kendisinin mutlak lider olmadığını ortaya koymaktadır. Hurkanus bazen bazı azınlık güçleri olan Yahudi Kuruluna danışmıştır.<ref>Cornfeld, 52</ref> Parada bir hayvan veya insan resmi bulunmaması Hurkanus'un [[Yahudilik]]te insan resmetme yasağına uyduğunu göstermektedir. Ayrıca bu paralardan edinilen bilgiye göre, Hurkanus kendisini başrahip olarak görmüş ve ülkeyi Kurul ile birlikte yönetmiştir.<ref>Sievers, 153-154</ref>
 
Yahudiye'de dini unsurlar ülkenin içişlerinin temelini oluşturmaktaydı. Jospehus, Hurkanus ile [[Farisi]]ler arasındaki çekişmeyi aktarır.<Refref>Ant. 13.288-296</ref> Fakat Jospehus'un hikayesindehikâyesinde çelişki mevcuttur çünkü Josephus başka bir yazısında Farisilerin Kraliçe [[Şelomtzion]] zamanına kadar iktidarda söz sahibi olmadığını yazmıştı.<Refref>JW.1.110</ref> Hurkanus zamanında basılan paralarda Hurkanus'un tam laik otoritesi olmadığı görülür. Bu hikayehikâye Josephus'un Farisi kökenli olmasından kaynaklanmış olabilir.<ref>Sievers, 155</ref> Hurkanus'un hem laik hem dini lider olması gerginliğe sebep olmuş olabilir. Fakat Josephus'un anlattığı Hurkanus'un Farisi ve [[Sadukiler]] ile olan ilişkisine dair hikayeyehikâyeye inanılması güçtür.
 
Hem laik hem dini unsurun lideri olmanın sorun yaratacağını öngören Hurkanus vasiyetinde ölümünden sonra laik yetkiyi karısına ve başrahiplik yetkisini oğlu [[Yehuda Aristobulus]]'a bıraktı. Hurkanus'un bu yaptığı laik ve dini yetkilerde uzlaşmaya yanaştığını kanıtlamaktadır.<ref>Gaalyahu, 55</ref> (Aristobulus bu dağılımdan memnun olmayıp annesini hapise attırıp aç bıraktırdı ve krallığı eline aldı.)