Vikipedi

Müstalî: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı = Mustali
| başlık = '''[[Fatımiler|Fatımi Halifesi]]'''
| hüküm süresi = 1094 – 12 Aralık 1101
| tam adı = Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh
| önce gelen = [[Mûstensir (Fatımi)]]
| sonra gelen = [[Amir (Fatımi)]]
| hanedan = [[Fatımiler|Fatımi]]
| babası = [[Mûstensir (Fatımi)]]
| annesi =
| doğum tarihi = 16 Eylûl [[1074]]
| ölüm tarihi = 12 Aralık [[1101]]
}}
 
[[Dosya:Calif_al_Mustali_Tripoli_1101_CE.jpg|thumb|185px|left|Fatımi Halifesi Mustali döneminde darp edilmiş altın dinar sikke]]
 
{{Şiilik|collapsed=1}}▼
 
{{Batıniyye|collapsed=1}}
'''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh''' ({{lang-ar|'''أبو القاسم أحمد المستعلي بالله'''}}, ''Abū l-Qāsim ʾaḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh'')<ref>[[Arapça]]: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir,▼
{{lang|ar|أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر}})</ref> (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: [[1102]]) Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[islam mezhepleri|Mezhebi]]'nin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.▼
 
▲'''Mustali''' veya ''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh''' ({{lang-ar|'''أبو القاسم أحمد المستعلي بالله'''}}, ''Abū l-Qāsim ʾaḥmad al-Mustaʿlī b'il-Lāh'')<ref>[[Arapça]]: ʾebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir,
== Hilâfet makâmına getirilişi ==
▲{{lang|ar|أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر}})</ref> (d: 16 Eylûl [[1074]] - ö: [[110212 Aralık 1101]]) Tam Adı: '''Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh ibn [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|el-Mûstensir]]'''. Dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si ve [[İsmâilîyye]]-[[Mustâlîlik]] [[islam mezhepleri|Mezhebi]]'nin ''"On Dokuzuncu [[İmâm]]ı"''.
[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. [[Bedr el-Cemâli]]'nin kızı ile evli olan ''"Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî,"'' zamanın vezîri [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın yerine tahta çıkarılmıştı.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{cite book |last=Daftary |first=Farhad |title=A Short History of the Ismailis |year=1998 |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |pages=34–36}}</ref> Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.▼
 
{{ayrıca bakınız|Fâtımîler Hâlifeliği|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh|Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh|Nizârîlik}}
== Yaşamı ==
▲[[Fatımiler]]'in Sekizinci halifesi hâlife [[Mûstensir (Fatımi)|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın 1094 tarihinde ölümü üzerine, o sırada [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[vezir]]i olan [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından dokuzuncu [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si olarak ilân edilmiştir. [[Bedr el-Cemâli]]'nin kızı ile evli olan ''"Ebû’l-Kâsım el-Mustâ‘lî,"'' zamanın vezîri [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından kendi kızkardeşiyle evli olmasından ötürü [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın yerine tahta çıkarılmıştı.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{citeweb bookkaynağı |lastson=Daftary |firstilk=Farhad |titlebaşlık=A Short History of the Ismailis |yeartarih=1998 |publisheryayımcı=Edinburgh University Press |locationyer=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |pagessayfa=34–36|dil={{ing}}}}</ref> Bu durumu kabul etmeyen büyük kardeş [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın isyân etmesi üzerine de [[İsmâilîyye]] [[mezheb]]i [[Mustâlîlik]] ve [[Nizârîlik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
''"El-Mustâ‘lî"'' tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini vezir [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü. Bu hâlifelik süresince 1099 yılında [[Birinci Haçlı Seferi]] düzenlendi ve neticesinde [[Kudüs Krallığı]], [[Trablus Kontluğu]] ve [[Antakya Prensliği]] tesis edildi. Bu cereyan eden hadiseler [[Fâtımîler]]'in [[Suriye]] ve [[Filistin]]'deki güçlerinin daha da azalmasına neden oldu. Ayrıca, iktidârı süresince kendisine muhalefet eden [[Hasan Sabbah]] ve diğer [[Nizârîlik]] taraftarlarının oluşturduğu [[Haşhaşin]] cephesi kuruldu. 1011 yılında hâlifeliğe oğlu [[El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]] getirildi.▼
 
{{ayrıca bakınız|Birinci Haçlı Seferi|Kudüs Krallığı|Trablus Kontluğu|Antakya Prensliği|Hasan Sabbah|Haşhaşin}}
Mustâ‘lî tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini vezir [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü.
 
▲''"El-Mustâ‘lî"'' tüm yaşamı boyunca hâlifeliğini vezir [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın gölgesi altında 1094 - 1011 tarihleri arasında sürdürmüştü. Bu hâlifelik süresince 1099 yılında [[Birinci Haçlı Seferi]] düzenlendi ve neticesinde [[Kudüs Krallığı]], [[Trablus Kontluğu]] ve [[Antakya Prensliği]] tesis edildi. Bu cereyan eden hadiseler [[Fâtımîler]]'in [[Suriye]] ve [[Filistin]]'deki güçlerinin daha da azalmasına neden oldu. Ayrıca, iktidârı süresince kendisine muhalefet eden [[Hasan Sabbah]] ve diğer [[Nizârîlik]] taraftarlarının oluşturduğu [[Haşhaşin]] cephesi kuruldu. 1011 yılında hâlifeliğe oğlu [[El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]] getirildi.
 
12 Aralık 1101 tarihinde öldüğünde hâlifeliğe oğlu [[Amir (Fatımi)|Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]] getirildi.
 
== Ayrıca bakınız==
 
* [[Fâtımîler Hâlifeliği]]
* [[Nizârîlik]]
* [[Mustâlîlik]]
* [[Birinci Haçlı Seferi]]
* [[Haşhaşin]]
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
▲{{Şiilik|collapsed=1}}
==Dış bağlantılar==
===Bibliografya===
 
* Charles-André Julien, ''Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830'', édition originale 1931, réédition Payot, Paris, 1994.▼
* Daftary, Farhad (1998), ''A Short History of the Ismailis'', Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN:0-7486-0687-4 {{ing}}
▲* Julien, Charles-André Julien (ilk basım 1931, 1993), ''Histoire de l'Afrique du Nord, des origines à 1830'', édition originale 1931, réédition Paris:Payot, Paris,ISBN:978-2-228-88789-2 1994.{{fr}}
 
{{s-start}}
{{s-hou||| 16 Eylül 1074||110212 Aralık 1101}}
{{s-reg|}}
{{s-bef|before=[[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]<br/><small>Sekizinci [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi(Fatımi)]]</small>}}
{{s-ttl|title= Dokuzuncu [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi]] <br/> Mustâlî <br/>(Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh <br/> ibn-i [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]])|years=1094 - 1102}}
{{s-aft|after= [[El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]]<br/><small>Onuncu [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi(Fatımi)]]</small>}}
{{s-rel|sh}}
{{s-bef|rows=3|before = [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]<br><small>On Sekizinci [[İsmâ‘îl’îyye]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadıFatımi)|İmâmı]]</small>}}
{{s-ttl|rows=3|title = [[İmâmlar|İmâm]] Ahmed el-Mustâ‘li Bi’l-Lâh<br/>On Dokuzuncu [[Mustâ‘lîyye]] <br/>[[Şîʿa]] [[İsmâ‘îlî]] [[İmâmlar|İmâmı]] |years = 1094 - 1102102}}
{{s-aft|after = [[Âmir (Fatımi)]] }}
{{s-aft|after = [[El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh]]<br><small>Yirminci [[İsmâ‘îlî]]-[[Mustâlîlik]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}}
{{endEnd}}
 
 
 
 
{{islam-biyo-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Müstalî" sayfasından alınmıştır