|
}}
'''İbrahim Tsey''' (Цэй Ибрахьим), özellikle dram yapıtlarıyla tanınan <nowiki>[[Adıge]]</nowiki>/ [[Batı Çerkesleri|Çerkes]] yazardır. Adıge[[Batı Çerkes edebiyatı| ]]nın<nowiki/>bölge edebiyatının öncü adlarından biri olarak kabul edilir.<ref>{{web kaynağı|başlık=Краткая литературная энциклопедия|url=http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke8/ke8-3821.htm|çeviribaşlık=Kısa bir yazınsal ansiklopedi}}</ref>
== Hayatı ==
11 Ocak [[1890]]'da şimdiki [[Adigey Cumhuriyeti]]'nin [[Şıncıye]] (Щынджые) köyünde oldukça varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailenin Yekaterinodar (şimdiki [[Krasnodar]]) kentinde de evi vardı. Kentte kendisine özel öğretmenler tutularak eğitim alması sağlandı. Anadili [[Adigece ]]dışında [[Rusçaça|Rusça]], [[Ukraynaca]], [[Tatarca]] ve [[Türkçe]] öğrendi. Sınavlarını vererek Yekaterinodar'da okul eğitimine başladı. Çok geçmeden okuldan ayrılmak zorunda kaldı. Bu dönemde Sosyal Demokrat Parti'ye üye oldu.<ref name=Sheleho>{{web kaynağı|soyadı=Şeleho|ad=Abu|başlık=İnsani değer ölçüleri|url=http://www.cerkes.net/makaleler/insani-deger-olculeri-t12818.html|erişimtarihi=23 Şubat 2013|tarih=Ocak 2005}}</ref>
1913'te "''Ana Düşman- Cehalet''", "''Yazık ki, o da bir aydın (Арыгущи интеллигент)''" ve "''Kuzey Kafkasya Müslümanlarının Yaşamından Kesitler''" adlı makaleleri, St. Petersburg'da yayınlanan "Musul'manskaya gazeta"'da yer aldı. "Ne yapmalı?", "Zifiri Karanlık" (Ш1унк1ы), "SahipsizlerDüşergesizler" (1ахьынчъэхэр) adlı yazıları da "Майкопское эхо"'da (Maykopskoye ekho), 1912-1916 yıllarında yayınlandı. 1914'te Musul'manskaya gazeta'da yayınlanan "Otomobil" yazısı nedeniyle, gazetenin o nüshası toplatıldı ve gazeteye 300 [[ruble]] cezapara cezası kesildi. Yazıda Adige soylularının Rus memurlarına karşı tavırları eleştiriliyordu.
1917 Ekim devrimi ile birlikte yöneticiliğe köyünden başladı. Sonunda Kuban- Karadeniz Oblastı Devrim Komitesi Dağlılar (AdigeAdıge ve diğer yerliler) Bölümü kurucularından biri ve bölümün sekreteri oldu.<ref name="Sheleho"/> Bu arada "Yalnız Adam" (шъхьэзакъу) ve "Fatma'nın Sevinci" adlı öyülerini üç dilde (AdigeceAdıgece, Rusça ve Ukraynaca) yazıp yayınladı. Ayrıca dram yazarlığına ve tiyatroya büyük önem veriyordu. 12 dram yapıtı, tek perdelik birkaç piyes ve uyarlamalar yazdı.
1933'te AdigeAdıge Tiyatro Okulu'nu açtı ve okula müdür ve öğretmen oldu.<ref>{{web kaynağı|soyadı=Yıldız Hapi|ad=Cevdet|başlık=Adigey Cumhuriyeti (Adige Respublik) - 3|url=http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/turizm/adigey/06-adigeulkesi-3.htm|erişimtarihi=23 Şubat 2013}}</ref> Piyesler yazdı, birçok öğrenci yetiştirdi ve kendisi de oyunlarda yerrol aldı.<ref>{{haber kaynağı|soyadı=Yemt’ıtl|ad=Razyet|başlık=Adige Kadınının Yolu|url=http://cherkessia.net/makale_detay.php?id=3209|erişimtarihi=23 Şubat 2013|tarih=6 Aralık 2011|yayıncı=Adige maq}}</ref>
İbrahim Tsey, birçok Adıge söylentisini derleyip yazıya geçirdi. Örneğin "''[[Koç'as]] (Къок1ас)''" dramı, "''Yalnız Adam (Шъхьэзакъу)''" uzun öyküsü ve şiirleştirilmiş "''Tavşanın CenazeÖlü Yemeği (Тхьак1умк1ахьым ихьадэ1ус)''" masalı folklorik kaynaklıydı. Öte yandan "''Ülkemiz (Тихэгъэгу)''", "''AdigeyAdıgey Oblastı Marşı''", "''Ekim Devrimi ve Zavallı AdigeAdıge Evladı''" adlı şiirleri de yayınlandı.
Tsey; "Yalnız Adam"'daki Tlımaf/ Łımaf (Л1ымаф) tiplemesinde, "''Hantsık'u-Hadje (Хьанц1ык1у-Хьаджэ)''" romanında ve 1928'de yazdığı "''Yahu (Жъэу)''" şiirinde [[Çerkes Sürgünü]] konusunu işledi. Fablleri, "''Fables de Tsey İbrahim (İbrahim Tsey'in Fablleri)''" adıyla derlenerek 1939 yılında Paris'te yayınlandı.
AdigeAdıge tiyatrosunun kurucusu ve ilk AdigeceAdıgece dram yazarı olması nedeniyle, Maykop'taki AdigeAdıge Ulusal Tiyatrosu'na "İbrahim Tsey AdigeAdıge Ulusal Tiyatrosu" adı verildi.<ref>{{görüşme kaynağı|soyadı=Kukan|ad=Murat|görüşmeci=circassiancenter.com|başlık=Adige tiyatrosu 70 yaşında|url=http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/sanat/tiyatro/001_adigetiyatrosu70yasinda.htm|erişimtarihi=23 Şubat 2013|tarih=28 Nisan 2007}}</ref><ref>{{web kaynağı|soyadı=Yemtıtl|ad=Nurbıy|başlık=Tiyatronun 75. yılı nasıl olacak?|url=http://www.adygvoice.ru/newsview.php?uid=8581|erişimtarihi=23 Şubat 2013|tarih=14 Kasım 2012}}</ref><ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Yıldız|ad=Muharrem|başlık=Dünden Bugüne Kafkasya|yıl=2006|yayıncı=Yitik Hazine Yayınları|yer=İstanbul|isbn=9750036875}}</ref>
İbrahim Tsey, 7 Eylül 1936'da Maykop'ta öldü. Vasiyeti üzerine köyünde toprağa verildi.
| 