Kanal: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Volkanozobut (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Esc2003 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{yönlendirme|Kanal|Aynı isimli film|Kanal (film)}}
{{kaynaksız}}
[[Dosya:Canal du midi toulouse.jpg|thumb|320px|Canal du Midi, Fransa]]
'''Ark''' ya da '''kanal''', [[insan]] eli ile yapılmış, [[sulama]] ya da [[ulaşım]] amacı ile kullanılan [[su]] yollardır. Akma hızı fazla olmayan [[ırmak]]lar geçmişten günümüze hep ulaşım için kullanılagelmiştir. Bu ırmakların birbirlerine yakınlaştığı yerlerde kanallar açılmak suretiyle [[ulaşım]] daha da kolay hâle getirilmiştir.
 
== Tarihi ==
Bilinen en eski kanal milâttan önce yaklaşık 4000'li yıllarda [[Mezopotamya]] 'da yapılmıştır. Eski zamanların en uzun kanalı ise Büyük [[Büyük Çin]] Kanalı]]'dır. 1794 km uzunluğundaki kanal İmparator [[Yang Guang]]'ı Beijing[[Pekin]] ve Hangzou[[Hangzhou]] arasında taşımak için yapılmıştır. Proje resmî olarak 605 yılında başlamış olsa da ilk temelleri milâttan önce 486 yılında atılmıştır. [[Türk]] tarihinde de [[SokulluSokollu MehmetMehmed Paşa]], [[Don Nehri|donDon]] - [[İdil Nehri|İdil]] ırmaklariırmakları ile [[Kızıldeniz]] - [[Akdeniz]] bağlantılarını sağlamak için kanal projeleri tasarlamıştır. Fakat kendi bu işleri gerçekleştirememiştir. Daha sonra bu projelerden [[Süveyş]]'i İngilizler, [[Volga-Don NehriKanalı|Don]]-[[İdil Nehri|İdil]]'i Ruslar hayata geçimişlergeçirmişler ve ulaşımda yeni bir devir açmışlardır. Bunun yanında AmerikanlarınAmerikalıların açtığı [[Panama Kanalı]]' da yeryüzündeki en önemli kanallardandırkanallar arasındadır.
 
== Ulaşım amaçlı kanallar ==
Satır 12 ⟶ 13:
 
=== Rusya ===
En çok kanala sahip ülkelerden biri de [[Rusya]]'dır. [[Su]] taşıma oranı çok yüksek olan nehirlere sahip olan [[Rusya]] yaptığı kanallarla [[Hazar Denizi]]'nden [[LeningradSankt Peterburg]]'a, [[Moskova]]'dan [[Karadeniz]]'e kadar ulaşır. [[Volga Nehri|Volga]]İdil ve [[Don Nehri]] arasındaki Volga-Don-İdil Kanalı ile Ruslar, [[Hazar Gölü]] ve [[Karadeniz]]'i birbirne bağlamışlar ve Hazar, artık tamamen bir deniz hâline gelmiştir. Bugün bir gemi [[Hazar Denizi]]'nden çıktığı takdirde açık denizlere ulaşabilir.
 
=== Türkiye ===
[[Türkiye]]'de ulaşım yapılmasına zemin hazırlayacak potansiyele sahip herhangi bir akarsu bulunmaz. [[Manavgat Çayı]] ve [[Bartın Çayı]] haricindeki akarsular daakarsularda ulaşım yapılamamasının sebebi akarsularımızın taşıdıkları suların az olması, derinliklerinin yetersiz olması ve hareketli akmalarıdır. Fakat buna rağmen [[tarım]] için açılmış birçok küçük ölçekli kanal bulunur. Türkiye'de kanal yapım işleri genel degenelde DSİ tarafından yürütülür. İhtiyacı olan bölgelere küçük ölçekli kanallar ile su götürülür.
 
=== Dünya ===
[[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasının ardından [[Ferdinand de Lesseps]]'de [[Panama]] kıstağını aynı yöntem ile açma girişimlerinde bulunmuş olsa da salgın hastalıklar ve teknik güçlükler nedeniyle başarılı olamadı. Daha sonra [[Panama Kanalı]]'nı [[AmerilaAmerika Birleşik Devletleri]] ''havuz sistemi'' ile açtı ve [[1914]]'te kendisi işletmeye başladı.
 
== Ünlü Kanallar ==
Satır 37 ⟶ 38:
 
== Kanal kenarlarına kurulmuş şehirler ==
Kanallar tüm dünyada [[İtalya]]'nın [[Venedik]] şehri ile özdeşleşmiştir. Öyle ki kanalı olan şehirlere " ...'nın [[Venedik]]'i" ünvanı verilir. [[Venedik]] aslında bataklık olan adaların üstüne kurulmuş bir şehirdir. [[Ev]]ler tahta destekler ile ayakta durur ve aslında kanalların oluşumunda [[insan]] pek de etkili değildir. Fakat yine de kanalların islâhııslahı insanlarca yapılmıştır. [[Venedik]]'in yanı sıra [[Hollanda]]'nın başkenti [[Amsterdam]]' da hemen hemen aynı şekilde oluşmuştur. İlk başlarda bir köy olan [[Amsterdam]], kanalların yapılması ile önemli bir liman hâline gelmiş ve 1300'lerde bir şehir olmuştur.
 
[[Dosya:Venice 056.jpg|thumb|320px|right|Venedik kanalları]] [[Dosya:Amsterdam 3.JPG|thumb|left|320px|Amsterdam kanalları]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kanal" sayfasından alınmıştır