Ali Canip Yöntem: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k dış bağlantılar eklendi. |
k ufak düzenlemeler |
||
1. satır:
'''Ali Canip Yöntem''', (d. [[1887]] [[İstanbul]]) - (ö. [[26 Ekim]] [[1967]]), [[Türk]] şair, yazar , edebiyat tarihi araştırmacısı, siyasetçi.
Türk edebiyatının batılılaşma sürecindeki önemli edebiyat hareketlerine katılarak bu gelişmelerin de tanığı olmuş bir edebiyat adamıdır. [[Ömer Seyfettin]] ve [[Ziya Gökalp]] ile birlikte [[Yeni Lisan]] hareketinin kurulmasına öncülük etmiş; [[Milli Edebiyat]] akımının teorisyenleri arasında yer almıştır<ref name=turkish/>. Şiirleri ve teorik yazılarıyla dilin sadeleşmesi, Türk şiirinin millileşmesi için çalışmıştır.
IV., V., VI, IX. dönem [[TBMM]]'de milletvekili olarak görev yapmıştır.
16. satır:
İstanbul'da Türk Yurdu dergisinde yazı hayatını devam ettirdi. Geçimini sağlamak için 1912'de öğretmenliğe başladı. 1912-1914 arasında [[Çanakkale Lisesi|Çanakkale Sultanisi]] edebiyat ve felsefe öğretmeni olarak görev yaptı. 1914'te İstanbul'da Gelenbevi Sultanisi'nde ve İstanbul Darülmuallimi'nde öğretmenlik yapmaya başladı.
=== Millî Mücadele yılları ===
[[I. Dünya Savaşı]]'dan sonra [[İstanbul'un işgali]] üzerine Anadolu’ya geçerek [[Kurtuluş Savaşı|Millî Mücadele]]'ye katıldı. Millî Mücadele yıllarında [[Trabzon Fen Lisesi|Trabzon Sultânîsi]] müdürlüğü, Giresun Maârif Müdürlüğü yaptı. Giresun’da hastalanınca İstanbul'un kurtuluşundan sonra [[Mustafa Kemal]]'in “şahsi” emri ile İstanbul Maârif Umum Müfettişliği görevlerinde bulundu.
=== Milli mücadele sonrası ===
1924’te Maarif Umum Müfettişiği'nden ayırlarak [[Kabataş Erkek Lisesi]] ve İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde öğretmenliğe geçti. 1926’da, İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde [[Yahya Kemal]]’den boşalan kürsüde vekaleten edebiyat dersleri verdi. Lise edebiyat programlarının düzenlenmesi için çeşitli çalışmalara katıldı. Yazdığı “''Edebiyat''” adlı ders kitabı, uzun yıllar liselerde okutuldu.<ref name=turkish/>
İstanbul Kütüphaneleri Tasnif Heyeti Başkanlığı, Tarih Encümeni Üyeliği görevlerinde bulunan Ali Canip Bey, 1927'de tekrar Maârif Vekâleti Umûmî Müfettişliği ile görevlendirildi. Bu yıl içinde "''Epope ve Edebî Nevilerle Mesleklere Dâir Ma'lûmât''" adlı kitabı basıldı.
29 Ağustos 1928’de toplanan ve yeni Türk alfabesinin kabul edildiği “''Dolmabahçe Kurultayı''”’na katıldı. 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1934’te cemiyetin merkez heyet üyesi oldu, büyük bir Türk lügatı hazırlama çalışmalarına katıldı.<ref name=turkish/>
=== Milletvekilliği ===
1934 ara seçiminde IV. dönem [[Ordu]] milletvekili olarak TBMM'ye girdi. V. ve VI. dönemlerde de Ordu milletvekili olarak seçildi.
1950 seçimlerinde [[Demokrat Parti]]’den aday olarak yeniden meclise girdi; IX. dönem [[Bursa]] milletvekilliği yaptı.
=== Son yılları ===
1954 yılında milletvekilliğinden ayrıldı. Münzevi bir emeklilik hayatı yaşadı.<ref name=turkish>[http://www.turkishstudies.net/Makaleler/782353134_76Harmanc%C4%B1%20Abdullah_S-1449-1459.pdf Abdullah Harmancı, '''Ali Canip Yöntem’in Sanata ve Edebiyata Bakışı''', ''Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer 2013, p1449-1457, Ankara'']</ref> 26 Ekim 1967’de felç geçirerek hayatını kaybetti. Sahray-ı Cedid Mezarlığı’na defnedildi.
== Edebî hayatı ==
Edebiyata şiirle başlayan Ali Canip Bey, hece ölçüsüyle ve yalın bir dille yazdığı şiirlerini 1917-1918`de Yeni Mecmua`da yayımladı. Tek şiir kitabı [[Geçtiğim Yol]] (1918) adını taşır.
Şiirleriyle olduğu kadar Genç Kalemler dergisindeki teorik ve polemik yazıları ile Milli Edebiyat’a hizmet etti.<ref name=turkish/> Bir süre sonra şiiri bıraksa da teorik yazılarını ömrünün sonuna kadar sürdürdü. Bağçe, Kadın, Yeni Kalemler, Hayat, Mecmuası, Yeni Mecmua, Türkiyat Enstitüsü ve Yakın Tarihimiz mecmuaları eserleriniyayımladığı yerlerdendir . Makalelerini [[Milli Edebiyat Meselesi]] ve [[Cenap Beyle Münakaşalarım]] (1918) adlı kitapta toplamıştır.
| |||