Barış Gönüllüleri: Revizyonlar arasındaki fark

'''Barış Gönüllüleri''', [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] Hükümeti ve aynı isimli devlet kuruluşu tarafından yürütülen bir Amerikan [[gönüllü]] programıdır. Barış Gönüllüleri için üç amaç belirlenmiştir: Teknik yardım sağlamak, Amerika Birleşik Devletleri dışındaki halkların Amerikan kültürünü anlamasını sağlamak ve Amerikalıların diğer ülkelerin kültürlerini anlamasına yardımcı olmak. 1961 yılından bugüne (2010), 200.000'den fazla Amerikalı Barış Gönüllülerine katılarak 139 ülkede çalışmışlardır.

 

[[2. Dünya Savaşı]] sona erdikten sonra ABD Kongresinde, "gelişmekte olan ülkeler"de gönüllü örgütler kurulmasına yönelik, çeşitli teklifler hazırlandı. Örneğin, 1952'de Senatör Brien McMahon, "demokrasi misyonerleri" olarak çalışacak bir genç Amerikalılar "ordu"su önerdi. Özel fonlardan desteklenen çeşitli kuruluşlar da 1950'lerde denizaşırı gönüllüler göndermeye başladılar.

 

[[Dosya:Kennedy greeting Peace Corps volunteers, 1961.jpg|thumb|left|300px|John F. Kennedy 28 Ağustos 1961'de gönüllüleri selamlıyor.]]

1 Mart 1961'de [[Kennedy]], Barış Gönüllüleri'ni resmi olarak başlatan 10924 no.lu kararnameyi imzaladı. Kararname 22 Eylül 1961'de Kongre'den geçen ''Peace Corps Act'' (87-293 no.lu "Barış Gönüllüleri Yasası") ile onaylandı. [[Üçüncü Dünya Ülkesi|Üçüncü Dünya]] ülkelerindeki devrimci ruh yükselişinden kaygı duyan Kennedy, Barış Gönüllüleri'ni özellikle Afrika ve Asya'nın sömürgecilik sonrası yeni kurulan ülkelerindeki "[[Çirkin Amerikalı |çirkin Amerikalı]]" ve "[[Yankee go home|Yankee emperyalizmi]]" [[stereotip]]lerine karşı bir savunma olarak gördü.<ref>[http://www.ourdocuments.gov/doc.php?flash=true&doc=92 Executive Order 10924: Establishment of the Peace Corps. (1961)]</ref><ref>[http://www.historycooperative.org/journals/jah/87.1/br_135.html Organization of American Historians]</ref>

 

Örgüt faaaliyete geçtiği ilk yıllarda bazı anlaşmazlıklar yaşadı. 13 Ekim 1961, [[Nijerya]]'daki Margery Jane Michelmore adlı bir gönüllü ABD'deki bir arkadaşına gönderdiği bir kartpostalda Nijerya'daki durumu "iğrenç ve kesinlikle ilkel yaşam koşulları" olarak tanımlamıştı.<ref name="squalor">{{Haber kaynağı|başlık=Peace Corps Girl Stirs Anger In Nigeria by Alleging 'Squalor' |sayfa=10 |yayımcı=New York Times |date=1961-10-16 |erişimtarihi=2006-09-18}}</ref><ref name="infamous">{{Web kaynağı| url = http://www.peacecorpswriters.org/pages/2000/0001/001pchist.html | başlık = The infamous Peace Corps postcard | erişimtarihi = 2007-05-11 | çalışma = Peace Corps Writers | yıl = 2007 }}</ref> bu kartpostal ülkeden dışarı çıkamadı.<ref name="infamous" /> [[Ibadan]] Üniversitesi Öğrenci Birliği gönüllünün sınırdışı edilmesini istedi ve gönüllüleri "Amerika'nın uluslararası [[ajanlık|ajanları]]" olmakla, projeyi de "[[yeni sömürgecilik]] (''neocolonialism'') düzenini besleyen bir yapı olmakla suçladı."<ref name="postcard">{{Haber kaynağı|başlık=Postcard to Friend Reporting 'Primitive Living' Leads to Protest by Students |sayfa=10 |yayımcı=New York Times |tarih=1961-10-16 |erişimtarihi=2006-09-18}}</ref> Olay uluslararası basına sıçradı ve ABD yönetimindeki pek çok insanın programı sorgulamasına yol açtı.<ref name="healing">{{Haber kaynağı|başlık=Rift on Peace Corps Healing in Nigeria |sayfa=7 |yayımcı=New York Times |tarih=1961-11-07 |erişimtarihi=2006-09-18}}</ref> Sonunda tepkiler yatıştırıldı.

 

Temmuz 1971'de, programa soğuk bakan Başkan [[Richard Nixon]], Barış Gönüllüleri'ni ACTION adlı devlet kuruluşuna bağladı. Programa sıcak bakan ve hemşire olarak programa katılan annesinin orada "yaşamının en muhteşem deneyimlerinden birini yaşadığını" söyleyen<ref>{{Web kaynağı| url = http://peacecorpsonline.org/messages/messages/2629/2029056.html | başlık = Jimmy Carter said his mother's service in the Peace Corps as a nurse when she was 70 years old "was one of the most glorious experiences of her life." | erişimtarihi = 2007-05-11 | çalışma = Peace Corps Online | yıl = 2005 | yazar = Yee, Daniel }}</ref> Başkan [[Jimmy Carter]] ise 1979'da programın yönetimini tümüyle özerk hale getirdi. Bu bağımsız statü daha sonra 1981'de örgütü bağımsız bir federal kurum haline getiren yasayla güvenceye alındı.

 

[[Dosya:PeaceCorpsMap-currentandformer.PNG|thumb|right|300px|Barış Gönüllülerinin halen (kavuniçi) ve geçmişte (mor) çalıştıkları ülkeler.]]

1982'de Başkan [[Ronald Reagan|Reagan]] döneminde, ABD'deki siyasi ve toplumsal koşulların değişimine koşut olarak, ilk kez önemli sayıda tutucu ve [[Cumhuriyetçi Parti|Cumhuriyetçi]] gönüllü örgüte katıldı. 1980 başlarındaki bütçe kısıntıları gönüllülerin sayısını en düşük seviye olan 5.380'e düşürdü. 1985'de bütçe arttırıldı ve gönüllü sayısı artarak 1992'de tekrar 10.0000'e ulaştı.

2008'deki ''ekonomik canlandırma'' paketinin bir parçası olarak, Başkan [[Barack Obama]] Barış Gönüllüleri'ni ikiye katlamayı önerdi.<ref>http://www.barackobama.com/pdf/NationalServicePlanFactSheet.pdf</ref> Ancak 2010'daki bütçe bu amacı gerçekleştirmek için yetersizdi. Kongre 2010'da Başkan'ın istediği 373 milyon tahsisatı 400 milyona çıkardı ve sonraki yıllarda daha da arttırılması önerildi.<ref>http://www.politifact.com/truth-o-meter/promises/promise/221/double-the-peace-corps/</ref>

 

* ''"[[Gizli Belgelerle Barış Gönüllüleri]]"'', Müslim Özbalkan, Ant Yayınları, İstanbul, 1970.

 

* [http://www.arkadaslar.info "Arkadaşlar" Sitesi] Türkiye'de görev yapmış Barış Gönüllüleri'nin kurdukları web sitesi {{en icon}}

* [http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2006_cilt4/sayi_1/85-99.pdf "Barış Gönüllüleri" ile ilgili bir makale] {{Tr icon}}

 

{{kaynakça}}