Bâleybelen: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k iç bağ. dz.
Yeni hesap (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Bâleybelen''' (''dilsizlere dil veren''), [[Muhyi-i Gülşeni]] (1528-1604) tarafından itikadî bilgileri avamdan sakınıp sırlamak ve [[Osmanlı]]'da ortak kültür dili yaratmak üzere [[1574]]'de kurgulanan dünyadaki ilk [[yapay dil]].
 
[[Muhyi-i Gülşeni|Muhyî]], Bâleybelen ile 200 eser yazar. Öğrencileri Bâleybelen'i devam ettirmeye çalışır,; ancak neredeyse [[Muhyî]]'nin ölümüyle bu dil de kullanılmaz olur. Günümüze bu dille yazılan eserlerden pek azı gelebilmiştir.
 
== Dilin çözülmesi ==
 
Fransız araştırmacı [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]], [[Halep]]'te gördüğü, tanımadığı dilde yazılmış bir kitabı önce ünlü Osmanlı tarihçisi ve o tarihte [[İstanbul]]'da Alman ataşesi olan [[Joseph von Hammer-Purgstall]]'e gönderir. Hammer, şifreleri çözemez ve Paris'teki Doğu Dilleri Okulu akademisyeni [[Sylvestre Sacy]]'den yardım ister. Sacy sekiz yıl araştırmasına rağmen bu dili kimin, niçin ve nasıl tasarladığını bulamaz. Kaybolmuş bir millete ait olabileceğini düşünür ve bu mealde bir makale kaleme alır.
 
Bâleybelen ile ilgili ilk bilimsel araştırma isearaştırmaysa 1966'da [[İstanbul Üniversitesi]] Edebiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. [[Mithat Sertoğlu]]'nun ''İlk Milletlerarası Dili Bir Türk İcat Etmişti'' başlıklı makalesidir. Bâleybelen şifrelerini ilk çözen ise beş yıllık araştırma sonucu dilbilimci [[Mustafa Koç (dilbilimci)|Mustafa Koç]] olur. Mustafa Koç, ''Bâleybelen / İlk Yapma Dil'' (2006) adlı kitabıyla bulgularını yayımlar.
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bâleybelen" sayfasından alınmıştır