Kriket: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
17. satır:
| olimpiyatlar = Yalnızca [[1900 Yaz Olimpiyatları]]
}}
'''Kriket''', 11'er kişilik iki takım arasında, [[sopa ve top oyunu|sopa ve top]] yardımıyla, merkezinde 20 metre (22 yard) uzunluğunda dikdörtgen bir [[kriket alanı|alan]] bulunan daireselovalimsi bir [[kriket sahası|sahada]] oynanan [[takım sporu]]. Dikdörtgen alanın bir ucunda yer alan atıcı durumundaki takımın oyuncusu topu, vurucu konumundaki takım oyuncusunun bulunduğu diğer uca doğru fırlatarak vurucunun arkasında bulunan kale benzeri düzeneğe ([[wicket]]) değdirmeye, vurucu ise gelen bu topun wicketa değmesini engellemek için elindeki sopa yardımıyla topa vurmaya çalışır. Başarılı bir vuruşun ardından atıcı takım oyuncuları topu yakalamaya çalışırken, sahada yer alan vurucu da karşısındaki wicketa doğru koşar. Top saha dışına çıkmadan yakalanırsa [[run]] adı verilen sayılardan bir, saha dışına çıkarsa dört, yere hiç değmeden saha dışına çıkarsa altı adet kazanır ve vurucu konumundayken en fazla sayıya ulaşmaya çalışır. Atıcı takım ise topu wicketlardan herhangi birine değdirerek, karşılanan topu yere değmeden yakalayarak veya bazı istisnai durumlarda vurucuları oyun dışında bırakmaya çalışır. Oyun dışında kalan oyuncu yerine başka bir oyuncu girerken, atıcı takım ise [[over (kriket)|over]] adı verilen her altı atışta bir atıcısını değiştirmek zorundadır.
 
Uluslararası kriket müsabakalarında kullanılan üç ana format vardır. [[Twenty20]] formatına göre her iki takım da 20'şer over gerçekleştirir ve ilk 20 overın gerçekleştirilmesinden sonra takımların rolleri değişir. On vurucunun oyun dışında kalması durumunda ise 20 overa ulaşılmasa dahi takımların rolleri değişir. Bu iki devrelik kısmın her birine [[innings]] adı verilmektedir. [[Bir günlük maç]] formatında ise iki takım 50'şer over gerçekleştirmektedir. Beş gün süren [[test formatı]]ndaki bir maçta ise her iki takımın ikişer innings hakkı vardır ve bu inningsler içinde over sınırlaması yoktur. Son inningste vurucu konumdaki takım, rakibinin toplan runına ulaşamamışsa aradaki run farkına bakılır ve daha fazla runı olan takım, aradaki fark kadar runla kazanmış olur. Maçın sonunda vurucu konumundaki takım, rakip takımın run sayısını geçmişse, on sayısından maç genelinde elde ettiği wicket çıkarılır ve kalan sonuç kadar wicketla maçı kazanmış olur. Takımların elde ettiği skorlar run/wicket şeklinde gösterilmektedir.
24. satır:
 
== Temel oynanış ==
Kriket, 11'er oyuncudan oluşan iki takım tarafından oynanır. Kendine has [[kriket sopası|sopa]], [[kriket topu|top]], [[stump]] ve [[bail]]lerden oluşan [[wicket]]lar, kriketin temel ekipmanlarıdır. [[Kriket sahası|DaireselOvalimsi]] bir sahada oynanır. Bu sahanın tam ortasında, 20 metre (22 yard) uzunluğundaki bir [[Kriket alanı|alan]] yer alır. Maç öncesinde yapılan [[para atışı]] sonrasında bir takım atıcı, diğer takım ise vurucu olarak belirlenir. Kriket alanının her iki ucunda, yere saplanmış olan üç adet tahta sopa (stump) ve bunların arasında duran iki adet silindirik nesneden (bail) oluşan, kale benzeri yapılar (wicket) yer alır. Bu iki wicketın hemen önünde ise ellerindeki sopalarla birer vurucu beklemektedir. Atıcı, 20 metrelik çizginin gerisinden elindeki topu, vurucunun arkasındaki wicketa değdirmek amacıyla gönderir. Atıcı, atışı yaptığı anda çizgiyi geçmemek koşuluyla koşabilmektedir. Vurucu ise elindeki sopayla gelen topa vurarak wicketı savunmaya çalışır.
 
Gerçekleştirilen başarılı vuruşun ardından her iki vurucu da karşı wicketlara doğru koşmaya başlar. Bu esnada atıcı konumdaki takımın sahada yer alan on bir oyuncusu da topu, saha sınırları dışına çıkmadan yakalamaya çalışmaktadır. Saha sınırı dışına çıkmadan yakalanan her top, vurucu takım lehine [[run]] adı verilen bir puan olarak yazılır. Top sahayı terk ederse dört, sahayı terk ettiğinde yerle temas etmemişse altı puan kazanılır. Diğer yandan top yakalanır ve vurucular karşısındaki wicketa ulaşmadan, top herhangi bir wicketa değdirilirse puan alınmaz ve o kaleyi koruyan vurucu oyun dışında kalarak, başka bir oyuncuyla değiştirilir. Topun saha sınırları içerisinde yere değmeden yakalanması ve hakemin kararı doğrultusunda wicketa değecek olan topun vucuruların bacağına çarpmasıyla da vurucular oyun dışında kalmaktadır. Bu olaya da wicket adı verilir. Atıcılar ise [[over (kriket)|over]] adı verilen her altı atışta bir değiştirilmek zorundadır. Altı atışın tamamı bir vurucuya yapılırken, overın tamamlanmasının ardından atışlar diğer vurucuya karşı yapılır.
 
Kriket maçları, [[innings]] adı verilen devrelere ayrılmıştır. Bu devrelerin her birinde bir takım atıcı, diğer takım ise vurucu pozisyonunda yer alır. Formatına göre bir maç, en az iki inningsten oluşur. Bir innings, on atıcının oyun dışında kalması veya maçın formatında belirtilen over sayısına ulaşılması durumunda tamamlanır. Son inningste vuruş yapan takım, rakibinin toplam runını geçtiği zaman maç sona erer, on sayısından maç genelinde elde ettiği wicket çıkarılır ve kalan sonuç kadar wicketla maçı kazanmış olur. Eğer son inningste vuruş yapan takım, rakibinin toplam runını geçmemişse, takımlar arsındaki fark kadar runla kaybetmiş olur. İki inningsli maçlarda ise bir takım ikinci inningsini tamamladığında, rakibinin ilk inningsinde elde etttiği runa ulaşamamışsa diğer takım bir daha vurucu pozisyonuna geçmez ve maç, bu takımın bir innings ve aradaki fark kadar runlık galibiyetiyle sonuçlanır.
 
== Kurallar ==
{{ana|Kriket kuralları}}
 
=== Saha ===
{{ana|Kriket sahası}}
[[Dosya:Cricket field parts.svg|thumb|230px|Bir kriket sahası]]
Kriket, çimle kaplı bir [[kriket sahası|sahada]] oynanır.<ref>{{web kaynağı |url=http://www.dsr.wa.gov.au/index.php?id=947 |başlık=Dimensions for Cricket |yayımcı=[[Spor ve Rekreasyon Bakanlığı (Batı Avustralya)]] |erişimtarihi=14 Temmuz 2013}}</ref> [[Kriket kuralları]]nda sahanın şekli ile ilgili bir ifade yer almamakla birlikte,<ref>{{web kaynağı |url=http://www.lords.org/mcc/laws-of-cricket/laws/law-19-boundaries/ |başlık=Law 19 (boundaries) |yayımcı=[[Lord's Cricket Ground]] |erişimtarihi=14 Temmuz 2013}}</ref> genel olarak ovalimsi bir saha kullanılmaktadır.
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kriket" sayfasından alınmıştır