Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k Oceanfear tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Addbot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Peykbot (mesaj | katkılar)
k düzen
12. satır:
}}
{{coord|37|40|08.14|N|27|09|42.32|E|dim:5000_scale:50000_region:TR-63_type:mountain(2528)_source:dewiki|display=title}}
'''Dilek Yarımadası''' tam adıyla '''Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Millî Parkı''', [[Aydın (il)|Aydın]] il sınırları içinde [[Dilek Dağı]]'nın [[Ege Denizi]]'ne uzandığı son noktada yer alan ve yaklaşık 20  km uzunluğunda ve ortalama 6  km genişliğindeki yarımadadır.
 
Millî Park 27.675 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 10.985 hektarı 19.05.1966 yılında Millî Park ilan edilen Dilek Yarımadasına, 16.690 hektarı 1994 yılında Milli Park ilan edilen [[Büyük Menderes Nehri|Büyük Menderes Deltasına]] aittir.
 
Karşısında [[Yunanistan]]'a ait [[Ege Adaları|Ege adalarından]] [[Sisam|Sisam adası]] bulunan Millî Parkın Dilek Yarımadası bölümü, Samsun Dağları'nın [[Ege Denizi|Ege Denizi'ne]] doğru uzanan son noktasıdır. [[Jeolojik]] yapısı; [[Paleozoik]] şistler, [[Mezozoik|Mezozoik kalkerler]] ve [[Mermer|mermerlermermer]]ler ile Neojen tortul kütlelerden meydana gelmiştir. Yarımadanın [[Morfolojik|morfolojik yapısı]] içinde bir çokbirçok tepe, [[vadi]], [[kanyon]] ve koy bulunur. Ortalama 650 m yüksekliğe sahip yarımadanın en yüksek yeri Milli Parkın adını aldığı Dilek Tepe'dir ve 1237 m yüksekliğindedir. Ayrıca kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahiptir. <ref>[http://www.gezikolik.com/tr/Dogal_Guzellikler/Milli_Parklar/Turkiye/AYDIN/Dilek_Yarimadasi_Milli_Parki/e_702.aspx Dilek yarımadası milli parkı] – gezikolik.com. 08 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.</ref>
 
Yarımadanın güneyine bitişik olan Büyük Menderes Deltasının en önemli su kaynağı 584 &nbsp;km. uzunluğundaki [[Büyük Menderes Nehri|Büyük Menderes Nehridir]]dir. [[Delta]], birkaç [[lagün]], tuzcul bataklıklar ve çamur düzlüklerini kapsayan taşkın sahası özelliğinde önemli bir sulakalandır. Bu alan zengin biyolojik çeşitlilik, nesli tükenmek üzere olan canlıları ve [[Endemik (botanik)|endemik türleri]] barındırması nedeniyle uluslararası öneme sahiptir.
 
Milli Park, [[Ramsar alanı|Uluslararası Sulakalanlar Sözleşmesi (Ramsar)]], Avrupa´nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarının Korunmasına Yönelik Sözleşme (Bern), [[Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi|Biyolojik Çeşitlilik Anlaşması]] (Rio) ve Akdeniz'in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona) kapsamında korunan alan niteliğindedir. Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, Önemli Kuş Alanı, Önemli Bitki Alanı ve Önemli Memeli Alanı olması nedeniyle aynı zamanda Önemli [[Doğa |Doğa Alanıdır]].
 
==Flora==
 
Hem Dilek Yarımadası hem de Büyük Menderes Deltasının barındırdığı farklı ve çeşitli fiziksel özellikler bitki örtüsünün de kısa mesafeler içerisinde farklı ve çeşitli olmasına yol açmıştır. Milli Park içerisinde 804 bitki türü belirlenmiştir. Bu bitkilerden 6'sı dünyada sadece burada görülür. Ayrıca dünyada sadece Türkiye'de bulunan 18 bitki türünü de barındırır. Akdeniz maki bitki örtüsünün hemen hemen bütün bitki türlerinin en canlı ve sağlıklı örnekleri yarımadada yer alır. Dilek Yarımadası, genelde yaygın olarak Kuzey ve Batı Anadolu'da yayılış gösteren Anadolu [[Kestane|Kestanesi]]si'nin en güneye indiği, ülkemizde birkaç yerde bulunan Kartopu'nun, [[Ardıç|Finike Ardıcı]]'nın, Melez Pırnal Meşesinin ve Dallı Servinin küçük orman toplulukları meydana getirerek yetiştiği tek yerdir. Başka deyişle, Milli Park, Akdeniz'den Karadeniz'e kadar tüm Anadolu'da varolan bitki türlerinin doğal olarak bir arada görüldüğü biricik doğa müzesi olma özelliğini taşımaktadır. Bu benzersiz biyolojik çeşitlilik nedeniyle Dilek Yarımadası, Avrupa Konseyi tarafından “Flora Biyogenetik Rezerv Alanı” yani, bitki örtüsü açısından soyu tükenmekte veya genetik çeşitliliği çok azalmakta olan bir canlı türü ya da topluluklarını korumaya yönelik uluslararası düzeyde koruma alanı olarak kabul edilmiştir.
 
Milli Park ta bulunan bitki türleri arasında ayrıca [[Karaçam]], [[Kara Selvi]], [[Erguvan]], [[Defne]],[[Sandal ağacı|Sandal Ağacı]], [[Zeytin]], [[Meşe]] türleri, [[Akçaağaç]], [[Ihlamur]], [[Çınar]], [[Zakkum]],[[Kokarçalı]], [[Hanımeli]], [[Kavak]], [[ İncir]], [[ Ahlat]], [[Böğürtlen]], [[Keçiboynuzu]], [[ Katırtırnağı]], [[Dişbudak]], [[Yasemin]], [[ Alıç]], [[Menengiç]], [[Sumak]], [[Karaağaç]], [[Funda]] ve [[ Eğrelti otları]] sayılabilir. <ref name="Güzelçamlı">[http://www.guzelcamli.com/millipark/millipark.htm Güzelçamlı] – guzelcamli.com. 08 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.</ref>
 
== Fauna==
 
Milli Parkta yaşayan hayvan türleri arasında ise [[Anadolu parsı|Anadolu Parsı]], [[Kurt]], [[Tilki]], [[Çakal]], [[Vaşak]], [[Yaban kedisi]], [[Porsuk]], [[Sansar]], [[Kirpi]], [[Oklu kirpi]], [[Yaban domuzu|Yaban Domuzu]], [[Kertenkele]], [[Kaplumbağa]], [[Kaya kartalı|Kaya Kartalı]], Deniz Kartalı, [[Şahin]], [[Doğan]], [[Martı]], [[Karatavuk]], [[Keklik]], [[Kaya güverc|Kaya güvercini]]ini, Tahtalı güvercin, Yaban İneği, [[Yılkı|Yabani at]], [[Tavşan]], [[Su samuru]], [[Çulluk]], [[Kerkenez]], [[Yeşilbaş|Yeşilbaş Ördek]], Hazar sumrusu sayılabilir . <ref>[http://www.guzelcamli.com/millipark/millipark.htm name="Güzelçamlı] – guzelcamli.com. 08 Haziran 2012 tarihinde erişilmiştir.<"/ref>
 
 
== Kaynakça==
{{Kaynakça}}
 
 
 
 
{{Türkiye'deki milli parklar}}