Vikipedi

Polibios: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k Polybius şifrelemesi ayrı bir madde olacak kadar geniş olmamasının yanı sıra Polybius kare madde olarak açılabilir.
k taşındı
1. satır:
{{Geçmiş birleştir|Polybius}}
{{Kişi bilgi kutusu
#YÖNLENDİRME [[Polybius#.C5.9Eifreleme]]
| isim = Polybius
| resim = <!--(sadece dosyanın adı)-->
| resim_boyutu = 200px
| başlık =
| doğum_tarihi = MÖ 203
| uyruk = [[Yunanlı]]
| doğum_adı =
| doğum_yeri = [[Megalopolis]], [[Yunanistan]]
| ölüm_tarihi = MÖ 120
| ölüm_yeri =
| ikamet = <!--günümüzde-->
| çocukları =
| diğer_isimleri =
| eğitim =
| meslek = [[Tarihçi]]
| imza = <!--sadece dosyanın adı-->
| ödülleri =
| website =
| dipnotlar =
}}
'''Polybius''' (MÖ 203–120, [[Yunanca]]: Πολύβιος), Yunan [[tarihçi]]. ''The Histories'' adlı kitabında [[Helenistik|Helenistik dönemini]] anlatmıştır. Yönetimler döngüsü üzerinde çalışmalar yapmıştır. Fikirleri daha sonra [[Montesquieu]]'nun ''The Spirit of the Laws''<nowiki>'</nowiki>da ve [[ABD Anayasası]]'nın hazırlanmasında kullanıldı. Siyasi anlayışı, bugün [[Siyaset Bilimi]] ve [[Uluslararası İlişkiler]] gibi çeşitli disiplinlerde çalışma malzemesi olarak kabul edilmektedirler.
 
== Şifreleme ==
[[Antik_Yunanistan|Eski Yunan]]'da askeri ve ticari bilginin güvenli bir şekilde iletimini sağlayabilmek için [[Yunanlar|Yunanlılar]] bazı şifreleme sistemleri geliştirdiler. Bugün Polybius damatahtası denen, bir cihaz kullanarak metin şifrelemenin temellerini ortaya koydu.
===Polybius Damatahtası===
Polybius damatahtasının, alfabenin harflerini içeren beşe beşlik bir ızgaradan oluştuğu bilinir. Ancak bu ızgara, kullanılan alfabenin, hatta şifrelenecek metnin içerdiği alfabe harfleri sayısına bağlı olarak istenen boyutta (n × m , n,m ) tasarlanabilir. Her harf, ilki harfin bulunduğu satır ve ikincisi de sütun olmak üzere iki sayıya dönüştürülür. A için 11, B harfi için 12 ve sonraki harfler için ilgili sayılar eşleşir.
 
===Polybius şifrelemesinin zayıf yönleri===
Polybius şifrelemesinde her sayı(ya da simge)tek bir harfi ifade ettiğinden, dilin yapısındanhareketle böyle bir şifreyi çözmek zor değildir. Şifrelei metnin boyunun uzun olması da deşifrelemeyi kolaylaştırır. Daha büyük damatahtaları kullanılarak ve alfabe bitiminde alfabeyi yeni baştan yazılarak,aynı harfi birkaç sayıyla da gösterilerek, o zaman şifreyi çözmek daha zorlaştırılabilir. Dilbilim kurallarına uymayan ya da çok sık şifreleme hatası yapan birinin şifresini çözmek zaman
alabilir ama yine de metin çok uzunsa deşifrelemek zor değildir.
====Şifreleme algoritması====
Şifrelenecek metnin her harfi için, damatahtasında o harfe denk gelen satır ve sütun numarası ile bir sayı bulunur. Örneğin ; şifrelenecek metin '''poliybius''' ise,
::::::p harfi için 4. satır 5. sütun ---> 45,
::::::o harfi için 6. satır 1. sütun ---> 61 ... şeklinde tüm harfler damatahtasındaki sayılar ile eşleştirilerek her harf için birer sayı bulunur.
 
Sonuçta bu değerler birleştirildiğinde şifreli mesaj aşağıdakine benzer şekilde elde edilmiş olur.
polybius --> 4561...
 
====Deşifreleme algoritması====
Şifrelenmiş metin deşifrelenirken bu defa tablo, tersten kullanılır.Açmak istenilen metin 456123 olsun.Bu metni deşifrelemek için satır /sütun sırası kullanılır.
:::ilk sayı 4, dolayısıyla 4. satıra bakılır, ikinci sayı 5 dolayısıyla 5. sütuna bakılır –> p
:::üçüncü sayı 6, dolayısıyla 6. satıra bakıyoruz, dördüncü sayı 1 dolayısıyla 1. sütuna bakıyoruz –> o
şeklinde devam edilerek açık metin elde edilir.
 
 
{{Antik-Yunan-bio-taslak}}
{{tarihçi-taslak}}
 
[[Kategori:MÖ 200'lerde doğanlar]]
[[Kategori:MÖ 120 yılında ölenler]]
[[Kategori:MÖ 2. yüzyılda Antik Yunanlar]]
[[Kategori:Antik Yunan tarihçiler]]
[[Kategori:Antik Arkadya]]
[[Kategori:Ölmüş insanlar]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Polibios" sayfasından alınmıştır