Palsa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k İncelemeelemani PALSA sayfasını Palsa sayfasına taşıdı: dz
7. satır:
[[Dosya:Storflaket.JPG|küçükresim|Kuzey İsveç'in Abisko yakınlarındaki Storflaket turbo bataklığı permafrost bir platodur.]]
==Morfoloji==
Palsa oluşumları dönüşümlü olarak düz ve dolambaçlı kümeler oluşturur. İzlanda’da ki palsalar hörgüç, kalkan, plato, yüzük, set şeklindeyken, Norveç’tekiler kordon, koni ve çatı şeklindedirler. Enleri yaklaşık 10-30metre uzunlukları 15-150 m dir. Buna rağmen uzunluğu 500m yi bulan bataklık eğimine paralel palsa tepecikleri rapor edilmiştir. Yükseklikleri en az 1m den en fazla 10m ye çıkabilir. Geniş oluşumlar küçük olanlardan daha az koniseldir. Bazı yerlerde palsalar yüzlerce metre uzunluğunda karışık şekiller oluştururlar. Donmuş toprak çekirdeği yerel olarak lensler 40 cm kalınlığa ulaşmalarına rağmen 2-3 cm den daha kalın değillerdir. Palsalar grup ya da meralar halinde oluşur ve her bir palsa diğerlerinden farklı bir yaşta olduğunu gösterir. Palsa yüzeyleri sıklıkla don olayları ve kurumaya bağlı olarak çatlaklarca yarılır. Palsa’nın bitki örtüsü bataklık kömürü özelliği gösteren kamışla beraber küçük funda ve likenlerden oluşabilir. Aynı zamanda bir palsa ne kadar yükseğe doğru büyürse onu örten bataklık kömürü o denli kurur ve bu durum iç çekirdeği erimekten alıkoyan izolasyona daha fazla sebebiyet verir.<ref>
{{Citation
| last = De Schutter
| first = Paul
| author-link =
| last2 =
| first2 =
| author2-link =
| title = Palsas & Lithalsas
| date = 2005-12-03
| year =
| url = http://ougseurope.org/rockon/surface/palsas.asp
| accessdate = 2010-03-10}}
</ref>
İki tür palsa vardır. Birincisi bataklık kömürü çekirdeğine sahip olan, diğeri çekirdeği mineralli alüvyon toprağa sahip olandır. En yaygın olan birincisidir. Diğeri bazıları tarafından istisnai olarak görülür. Fakat bu eskiden düşünülenden daha yaygındır.
Satır 15 ⟶ 28:
 
==Coğrafi Dağılım==
Palsalar kalıcı olmayan donlu toprak bölgelerinin tipik oluşumlarıdır ve bu yüzden kuzey Kanada, Alaska, Sibirya, İzlanda ve fennoiskandinavya’nın yarı arktik bölgelerinde bulunur. <ref>The Origin of Palsas. Matti Seppälä. 1986.</ref> Onlar sırf bataklıklarla bağlantılıdır ve yaygın şekilde kışların uzun olup kar örtüsünün ince olduğu bölgelerde oluşur. Bazı bölgelerde palsalar donlu toprağın altında uzanır, diğer yerlerde onlar donmayan alt tabakada uzanır.
Güney yarım kürede Arjantin üzerinde cami gölünün kuzeyi gibi grande de tiyera adası olarak tanımlanan son buzul çağından kalma palsalar mevcuttur. Buz çağı palsalarının kalıntıları Almanya Belçika sınırında hohen venn gibi merkez Avrupa’da ki Hockmoren bölgesinde bulunur.<ref>[http://books.google.se/books?id=Eq1W6eoUa_cC&pg=PA256&lpg=PA256&dq=palsa+patagonia&source=bl&ots=FC9h9sklVY&sig=cza4Waukm0rqC_BtWHag-5JbReY&hl=sv&ei=Law4SoigPI_Q-Qacq5SWAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5 The Late Cenozoic of Patagonia and Tierra del Fuego], retrieved 17 June 2009</ref>
 
==Pingolar ve Palsalar Arasındaki Farklılıklar==
Satır 23 ⟶ 36:
 
==Kaynaklar==
;''Genel;''
*Brown, R.J.W.; Kupsch W.O. (1974). Permafrost terminology. Altona, Manitoba: National Research Council Canada.
*Washburn, A.L. (1980). Geocryology. New York: John Wiley & Sons. ISBN 0-470-26582-5.
*Williams, Peter J.; Michael W. Smith (1989). The frozen Earth. New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-36534-1.
;''Özel;''
{{Kaynakça}}
 
[[Kategori:Palsalar]]
[[Kategori:Jeomorfoloji]]
[[Kategori:Glasiyoloji]]
[[Kategori:Periglasiyal şekiller]]
[[Kategori:Buzlu zeminler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Palsa" sayfasından alınmıştır