Kaim (Abbâsî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
1. satır:
{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı =
| başlık = [[Abbâsî]] [[Hâlife]]si
| hüküm süresi = 1031 - 1075
| tam adı = Ebû Câʿfer '''"el-Kâ'im bi-ʿEmr
| önce gelen = [[Kadir (Abbasi)|ʿAhmed bin İshâk '''"el-Kâdir bi’l-Lâh"''']]
| sonra gelen = [[Muktadî (Abbasi)|Ebû’l-Kâsım '''"el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh"''' `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im]]
| hanedan = [[Abbâsî]]
| babası = [[Kadir (Abbasi)|ʿAhmed bin İshâk '''"el-Kâdir bi’l-Lâh"''']]
| annesi =
| doğum tarihi = 1001
| ölüm tarihi = 1075
}}
'''
▲'''Kaim''' veya ''Abd el-Kerîm "el-Kaim bi-Emrillâh"'' Tam Adı: '''Ebû Câʿfer "el-Kâ'im bi-ʿEmr ı’l-Lâh" `Abd Allâh bin ʿAhmed el-Kâdir''' ([[Arapça]]: أبو جعفر "القائم بأمر الله" عبد الله أحمد بن القادر; "el-kā'im bi-emr allah" bin el-kādir) (d. 1001 – o. 1075) Bağdad'da 1031 - 1075 döneminde halifelik yapmıştır ve [[Abbâsî]] halifelerinin yirmialtıncısıdır.
== Yaşamı ==
1031'de babası olan Abbasi halifesi [[Kadir (Abbasi)|Kadir]] yerine halife olmuştur. Kaim 1031'den 1075'e kadar çok uzun bir dönem
▲1031'de babası olan Abbasi halifesi [[Kadir (Abbasi)|Kadir]] yerine halife olmuştur. Kaim 1031'den 1075'e kadar çok uzun bir dönem Abbası halifeliği yapmıştır.
Bu halifelik dönemi içinde 1031'den 1055'de [[Selçuklular]] Sultanı [[Tuğrul Bey]]'in Bağdad'a girişine kadar Bağdad'da gerçekte iktidar [[Büveyhoğulları| Büveyhîler]]'in "Emir-ül Ümara" ünvanlı liderleri elinde idi. Bu 1031-105 döneminde Bağdad devamlı karışıklık içinde bulunmakta idi. Büveyhîler'in "Emir-ül Ümara"'ları çok kere ayaklanmacı şehir halkından korkup Bağdad'dan kaçmakta idiler ve şehir bu sıralarda idarecesiz kalmakta idi. Aynı dönemde Büveyhilerin Emir-ül Ümera unvanı taşıyan hükümdarları da değişmekte idi ve bunlar sırayla şunlar olmuştu:
Satır 29 ⟶ 27:
Halife Kaim ve bir önceki halife Kadir dönemi sosyal ve politik alanlarda kargaşalık dönemleri olmasına rağmen kültür lalanında, özellikle Farsça edebiyat alanında, büyük gelişmelere sahne oldu. Özellikle Şii ve Fars asıllı Büveyhiler Farsça'nın gelişmesine ve çok önemli bir edebiyat ortamı olmasına büyük destek sağladılar.
Bu dönemde [[Selçuklular]] devleti gelişmeye başlamıştı. Önce [[Horasan]] bölgesine yerleşip daha da güneye inip [[Karahanlılar]]ı ve [[Gazneli]]leri tehdide başladılar. 1032'den sonra Selçuk Bey'in torunları [[Tuğrul Bey]] ve [[Çağrı Bey]] bağımsızlıklarını elde etmeye giriştiler. 1035'te büyük bir Gazneli ordusunu yenerek Horasan içlerine doğru ilerlediler. 1037'de de [[Merv]] kentini ele geçirdiler. 1038'de Gaznelileri ikinci kez yendiler ve [[Nişabur]] kentine girerek bağımsızlıklarını ilan ettiler. Tuğrul Bey sultan sanıyla hükümdar ilan edildi ve [[Büyük Selçuklu Devleti]] de böylece kurulmuş oldu. Gazneliler ve Selçuklular arasından Mayıs 1040’ta yapılan [[Dandanakan Savaşı]]'nda Selçuklular Gaznelileri mağlup ederek [[Horasan]] ve Harezm'de egemen oldular ve bu savaşın sonra girişilen fetihlerle bütün İran'ı elleri altına aldıktan sonra Güney Kafkasya, Suriye ve Doğu Anadolu'ya sarktılar. [[Selçuklular]] ile
1055'de Bağdad yine bir karmaşık durumda idi. Büveyhi yüksek idareceleri arasında büyük çatışma olmaktaydı. Dailemli ordu komutanı olan Al-Basadiri ile
Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey Mekke'ye hacca gitmek bahanesi ile büyük bir ordu ile Irak'a girdi ve halife Kaim'den Bağdad şehrini ziyaret etmek için izin istedi. Böylelikle
1056'da [[Çağrı Bey]]
1058'de [[Bahreyn]]'de Kaim'in adına hutbe okutulması konusu üzerinde Abdülkays aşireti ile [[
== Bağdad Abbâsî Hâlifeleri soy ağacı ==
{{Abbâsîyye}}
== Abbâsî Hâlifeliğindeki konumu ==
{{s-start}}
{{s-hou|[[Abbasi]]||1001||
{{s-rel|
{{s-bef|before=[[Kadir (Abbasi)|Ebû’l-`Abbâs '''"el-Kâdir bi’l-Lâh"''' ʿAhmed bin İshâk bin Câʿfer el-Muktedir]]}}
{{s-ttl|title=[[Halifeler listesi|İslam Halifesi]]|years=1031 - 1075}}
{{s-aft|after=[[Muktadî (Abbasi)|Ebû’l-Kâsım '''"el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh"''' `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im]]}}
{{end}}
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Abbâsî}}
{{islam-biyo-taslak}}
|