Vikipedi

Çorlulu Ali Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Xqbot (mesaj | katkılar)
195.152 değişiklik
k r2.7.3) (Bot: ca:Çorlulu Damat Ali Paşa ca:Çorlulu Damat Ali Paixà olarak değiştiriliyor
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.356 değişiklik
k güvenilir olmayan kaynak (osmanli700.gen.tr) kaldırıldı
1. satır:
{{düzenle|Temmuz 2009}}
{{Makam sahibi bilgi kutusu
'''Ali Paşa''', [[Osmanlı]] sadrazamıdır (Çorlu [[1670]]-Midilli [[1711]]). Ahmet || devri ileri gelenlerinden [[Kara Bayram Ağa]], Ali’yi evlatlık aldı ve [[Galata Sarayına]] yerleştirdi. Ali Ağa oradan Enderun seferli koğuşuna, sonra Hasoda’ya alındı, Mustafa || devrinde silahtar oldu (1701). Bu vazifede iken saray memuriyetlerinin derecelerini tayin eden bir nizamname meydana getirdi ve bulunduğu silahtarlığı Enderun’un en büyük memuriyeti derecesine çıkardı. Edirne vakasında (1703) vezirlik ile saraydan çıkarıldı. Ahmet ||| tahta çıkınca Halep beylerbeyi oldu. Kubbealtı veziriyken, 1704’te Trablusşam beylerbeyliği ile İstanbul’dan uzaklaştırıldı. Aynı yıl tekrar kubbe altı veziri, 1706’da sadrazam, 1708’de Mustafa ikinin kızı Emine Sultan ile evlenerek saraya damat oldu. Sadrazamlığı sırasında tasarruf, icraatının esasını teşkil etti; donanmanın gelişmesi için çalıştı. Dış siyasette Rusya’ya karşı İsveç ile anlaşmaya taraftardı. 1710’da azledildi. Önce kefe eyaletine tayin edildi, sonra yoldan çevrilerek Midilli’ye sürüldü. Bir yıl sonra orada idam ettirildi.
|isim = Çorlulu Damat Ali Paşa
|resim =
|resimbaşlık =
|sıra =
|makam = [[Osmanlı Sadrazamı]]
|dönembaşı = 3 Mayıs 1706
|dönemsonu = 15 Haziran 1710
|öncegelen = [[Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa]]
|sonragelen = [[Köprülüzade Damat Numan Paşa]]
<!-- Kişisel Bilgiler -->
|doğum_tarihi = [[1670]]
|doğum_yeri = [[Çorlu]]
|ölüm_tarihi = Aralik [[1711]]
|ölüm_yeri = [[Midilli (şehir)]]
}}
 
Boğaziçi’nin en güzel yalısı onundu, İstanbul’da adını taşıyan iki camii, Tersane’de bir hamam, üç çeşme, Çorlu’da bir mektep ve çeşme yaptırdı. İstanbul’daki camilerin biri Tersane’de, diğeri Çarşıkapı’dadır. Çarşıkapı’daki camii, darülhadis, kütüphane ve imaretten ibaret bir külliyedir. (M)
'''Çorlulu Ali Paşa''' (d. [[1670]] - ö. Aralık 1711), [[III. Ahmet]] saltanatında 3 Mayıs 1706 - 15 Haziran 1710 tarihleri arasında dort yıl on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir [[Osmanlı]] devlet adamıdır.
 
==Hayatı==
 
[[Çorlu]]'da yerleşmiş bir çiftçi ailesinin oğluydu. Sultan [[II. Ahmed]] devri Kapıcıbaşı Türkmen Kara Bayram Ağa'nın evlatlığı olarak, önce Galata Sarayı'na, daha sonra Enderun-ı Hümayun'daki Seferli Koğuşu'na, buradan da Hane-i Hassa'ya yerleştirildi. Şubat [[1699]]'da rikabdarlık hizmetinde bulunuyordu. Sadrazam [[Amcazade Hüseyin Paşa]]'da kendisinden bizzat silahdarlık rica etti. [[15 Ekim]] [[1700]] tarihinde bu memuriyete tayin edildi.
 
Silahdarlığı, Saray-ı Humayun'da daha üst derecede bir memuriyet haline getirdi. [[Padişah]] ile [[sadrazam]] arasındaki haberleşmenin silahdarlık makamı vasıtasıyla yerine getirilmesini ve Darüssade'den başka Babüssade ile Enderun-ı Hümayun'a ait bütün işlerin de silahdar ağa nezaretinde yapılmasını sağladı. Çorlulu Ali Paşa'nın bu başarıları çok geçmeden birbirleriyle yarış halinde bulanan sadrazamın ve şeyhülislamın dikkatini çekti.
 
[[İstanbul]]'daki cebeci ayaklanması sırasında Çorlulu Ali Paşa, vezirlik rütbesiyle saraydan uzaklaştırıldı. Sultan III. Ahmed'in tahta geçmesinden sonra üçüncü vezir olarak [[Edirne]]'de kaldı. Halep Valiliği'ne tayin edilmek üzere İstanbul'a çağrılan Çorlulu Ali Paşa, İstanbul'a geldiğinde [[Halep]] Valiliği'nden vazgeçilerek, Kubbealtı'nda beşinci vezirlikle görevlendirildi. Enişte Hasan Paşa'nın yerine [[1703]] Kasım ayı sonlarında rikab-ı hümayun kaymakamı oldu. Bir süre sonra [[Trablusşam]] valiliği ile İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Tekrar İstanbul'a dönen Çorlulu Ali Paşa, [[3 Mayıs]] [[1706]] günü üçüncü vezirlikten [[Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa|Baltacı Mehmed Paşa]]'nın yerine sadarete getirildi. [[1708]] yılında yedi yıldır nişanlı bulunduğu Sultan [[II. Mustafa]]'nın kızı Emine Sultan'la evlendi.
 
Çorlulu Ali Paşa sadrazam olduktan sonra, devletin mali işleriyle ilgilendi ve saray masraflarını kontrol altına almak istedi. Tersane ve donanmaya önem verdi. Toplar döktürdü, askeri ocaklarda düzenlemelerde bulundu.
 
İsveç - Rus savaşı sırasında [[İsveç]]'i [[Rus]]lara karşı destekledi. Amacı ileride meydana gelebilecek [[Rus]] - [[Osmanlı]] savaşında yorgun düşmüş bir Rus ordusuyla karşılaşmak ve galip çıkmaktı. Sultan III. Ahmed, bu siyaseti tasvip etmemekteydi. Bir süre sonra Rusya'nın İsveç'le yaptığı savaştan galip ayrılması üzerine Çorlulu Ali Paşa'nın planları yaptığı hesaplara uymadı. III. Ahmed nezdinde ise aleyhinde yapılan propagandalar sonucu gözden düştü.
 
15 Haziran 1710'de III. Ahmed, Ali Paşa'yı sadaretten azletti. Bir gün sonra da sürgün olarak [[Feodosya|Kefe]]'ye gönderildi. Çorlulu Ali Paşa orada iken sadrazamken [[Sinop]]'a sürdüğü ve sonra Şeyhülislam olan [[Paşmakçızade Seyyid Ali Efendi]]'nin fetvası ile ve III. Ahmed'in Aralık 1711 tarihli fermanı ile orada idam edildi.
 
==Ayrıca bakınız==
*[[III. Ahmet]]
*[[Gerileme Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi]]
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
==Dış bağlantılar==
* Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) ''Osmanlı Devlet Erkâni'', İstanbul:Türkiye Yayınevi.
* Buz, Ayhan, (2009) ''Osmanlı Sadrazamları'', İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu
|önce = [[Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa]]
|başlık= [[Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br/> [[Duraklama Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi|Osmanlı Sadrazamı]]
|yıllar=3 Mayıs 1706 - 15 Haziran 1710
|sonra= [[Köprülüzade Damat Numan Paşa]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
{{Osmanlı-kişi-taslak}}
{{Osmanlı sadrazamları}}
 
[[Kategori:1670 doğumlular]]
[[Kategori:1711 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osmanlı sadrazamları]]
[[Kategori:Osmanlı padişah damatları]]
[[Kategori:İdam edilmiş Osmanlılar]]
[[Kategori:18. yüzyılda Osmanlılar]]
[[Kategori:Ölmüş insanlar]]
 
* Meydan Laorusse Ansiklopedisi
[[ca:Çorlulu Damat Ali Paixà]]
[[en:Çorlulu Ali Pasha]]
[[fi:Çorlulu Damat Ali pašša]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çorlulu_Ali_Paşa" sayfasından alınmıştır