Franz Liszt: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik |
|||
20. satır:
==Yaşamı==
[[22 Ekim]] [[1811]]'de [[Macaristan]]'ın [[Doborján]] ([[Raiding]]) kentinde doğan küçük '''Putzi''' (''Franz Liszt''), ilk piyano derslerini onun müzik dehasını keşfeden babasından aldı. Macar soyluları 6 yıl boyunca bu çocuk dahiye maddi destek sağlamayı kabul edince küçük yaşta babası ile [[Viyana]]’ya giderek [[Antonio Salieri]]’den ve [[Ludwig van Beethoven]]’in öğrencilerinden '''Karl Czerny'''’den dersler aldı. 12 yaşına geldiğinde dinleyicilerin, diğer müzisyenlerin ve kralların takdirini toplayan bir konser piyanisti olmuştu. Konservatura girmek için geldiği [[Paris]]’te, yabancı olduğu gerekçesiyle okula alınmadıysa da özel ders alarak teori ve beste çalıştı; ilk ve tek operası '''Don Sache'''’yi ve çeşitli piyano eserlerini besteledi. [[1834]]’de babasını kaybettikten sonra henüz 15 yaşında iken piyano dersleri vererek annesinin geçimini sağlamaya çalışan Liszt, müziğe ilgisini kaybetmeye ve bu mesleğin anlamını sorgulamaya başladı. Kendisini edebiyat ve dini konulara kaptıran Liszt’in bu ilgilerinin etkisi hayatına ve eserlerine yansıdı. [[1830]] Devrimi ile yeniden sanata ve hayata dönmeye karar verdi. Asla bitiremeyeceği '''Devrim Senfonisi'''’ni yazmaya başladı. Besteciliğinin öne çıktığı bu dönemde [[Alphonse de Lamartine]]’in şiirlerini solo piyano için besteledi. [[Hector Berlioz]] ile tanıştı. [[1832]]’de kemancı [[Niccolo Paganini]]’yi dinlemesi, yeniden virtüözlüğe ilgi duymasına neden oldu.; Pagani’nin '''La Campanella'''’sı üzerine bir fantezi yazdı. [[1833]]’de Berlioz’un '''Fantastik senfonisi'''ni piyanoya uyarlamayı başardı.
Paris günlerinde o sıralar Polonya'dan gelmiş olan Chopin'in yeteneğini duyup onu kendine rakip olarak düşündüyse de sonraları çok iyi arkadaş oldular.
[[1835]]’deki İsviçre seyahati sırasında piyanist [[Sigismond Thalberg]]’in [[Paris]]’teki başarılarını duyunca '''Piyanonun Kralı'''ününü pekiştirmek için bir piyano düellosu yapmak üzere Paris’e gitti. Daha sonra piyano resitali kavramını geliştiren Liszt, büyük bir konser turuna çıktı, hayır dernekleri yararına konserler verdi, her yerde ilgiyle karşılandı. Konserleri sayesinde küçük yaşta kaybettiği ülkesin Macaristan’daki sel felaketinde hayatını kaybedenlere bağışlamak üzere büyük bir gelir elde etti ve [[Bonn]]’da yapılması planlanan '''Beethoven anıtının''' maliyetini üstlendi. [[1840]]-[[1847]] arasında çıktığı turnede [[İrlanda]]’dan [[Türkiye]]’e, [[Portekiz]]’den [[Rusya]]’ya kadar pek çok yeri dolaştı. [[18 Haziran]] [[1847]]'de Padişah [[Abdülmecit]]'e [[Dolmabahçe Sarayı]]'nda bir konser verdi.
Satır 29 ⟶ 30:
Liszt, konser piyanisti kariyerine son verdikten sonra, [[1848]]’de [[Weimar]]’da orkestra şefliğine başladı ve kenti, Avrupa kültürünün buluşma merkezi haline getirdi. Bu görevi sayesinde [[Giuseppe Verdi|Verdi]], [[Richard Wagner|Wagner]] ve [[Hector Berlioz|Berlioz]]’un yeni operalarını yönetti. Aynı dönemde en önemli eserlerini besteledi, genç piyanistlere ders vererek '''Altenberg Kartalları''' diye anılan yeni bir piyanist kuşağı yetiştirdi. [[1858]]’de, muhafazakarların kendisinin ve öğrencilerinin yapıtlarına yoğun eleştirileri üzerine görevinden ayrıldı.
[[1861]]-[[1869]] yılları arasında daha çok [[Roma]]’da yaşadı ve ve dini kitaplar yazdı, rahiplik dersleri aldı ve '''onur rahibi''' oldu. [[1870]]’den sonra ise [[Roma]], [[Weimar]] ve [[Budapeşte]] arasında seyahat ederek ömrünün sonuna kadar öğretmenlik ve piyanistliği sürdürdü. Budapeşte Müzik Okulu’nu kurarak ilk başkanı oldu. [[31 Temmuz]][[1886]]’da, bir festival nedeniyle bulunduğu [[Bayreuth]]'ta zatüreye yakalanarak hayatını kaybetti.
== Ölümü ==
| |||