Vikipedi

Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
EmausBot (mesaj | katkılar)
330.989 değişiklik
k r2.7.2+) (Bot: Değiştiriliyor: fr:Formation et évolution du Système solaire
cite science -> dergi kaynağı
2. satır:
Güneş Sistemi'nin ilk olarak [[Emanuel Swedenborg]]<ref> Swedenborg, Emanuel. 1734, (Principia) Latin: Opera Philosophica et Mineralia (İngilizcesi: Philosophical and Mineralogical Works), (Principia, Cilt 1)</ref> tarafından [[1734]] yılında öne sürülen, daha sonra [[Immanuel Kant]] tarafından [[1755]] yılında genişletilen [[bulutsu varsayım]]a uygun olarak oluştuğuna inanılmaktadır. Benzer bir teori [[Pierre-Simon Laplace]] tarafından bağımsız olarak [[1796]]'da üretilmiştir.<ref>{{Cite web | url = http://links.jstor.org/sici?sici=0003-049X%28190901%2F04%2948%3A191%3C119%3ATPHOTE%3E2.0.CO%3B2-U&size=LARGE | başlık = The Past History of the Earth as Inferred from the Mode of Formation of the Solar System | erişimtarihi = 2006-07-23 | çalışma = American Philosophical Society | yıl = 1909 }}</ref> Bu teoriye göre Güneş Sistemi 4,6 milyar yıl önce dev bir [[moleküler bulut]]un çökmesi sonucu oluşmuştur. Bu ilk bulutun birkaç ışık yılı genişliğinde olduğu ve birkaç yıldızın doğumuna sebep olduğu sanılmaktadır.<ref name="Arizona">{{Cite web | url = http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html | başlık = Lecture 13: The Nebular Theory of the origin of the Solar System | erişimtarihi = 2006-12-27 | çalışma = University of Arizona }}</ref> Çok eski [[göktaşı|göktaşların]]ın incelenmesi sonucunda, ancak çok büyük patlayan yıldızların merkezinde oluşabilecek kimyasal elementlere rastlanması Güneş'in bir [[yıldız kümesi]] içinde ve birkaç [[süpernova]] patlamasının yakınında oluştuğuna işaret eder. Bu süpernovalardan gelen şok dalgası çevrede bulunan bulutun içinde yüksek yoğunluk bölgeleri oluşturarak iç gaz basıncını yenecek ve içe çöküşe neden olacak kütleçekimsel kuvvetlerin oluşmasına izin vererek Güneş'in oluşmasını tetiklemiş olabilir.<ref>{{Cite web | url = http://www.universetoday.com/am/publish/new_theory_solar_system_formation.html | başlık = New Theory Proposed for Solar System Formation | erişimtarihi = 2007-01-11 | çalışma = Arizona State University | yıl = 2004 | yazar = Jeff Hester }}</ref>
 
Sonradan Güneş Sistemi olacak olan ve ''güneş öncesi bulutsu'' olarak bilinen bölge<ref>{{Cite web | url = http://adsabs.harvard.edu/abs/1983coex....1....3I | başlık = The chemical composition of the pre-solar nebula | erişimtarihi = 2007-02-15 | çalışma = Amherst College, Massachusetts | yazar = Irvine, W. M. }}</ref> 7.000 ile 20.000 [[Astronomik birim|AB]] çapında<ref name= "Arizona" /><ref name="Rawal_1985">{{citedergi sciencekaynağı | last = Rawal | first = J. J. | month = Ocak | year = 1985 | title = Further Considerations on Contracting Solar Nebula| journal = Physics and Astronomy | volume = 34 | issue = 1 | pages = 93–100 | doi = 10.1007/BF00054038 | url = http://www.springerlink.com/content/r5825j48k66n8284/fulltext.pdf | format = [[PDF]] | abstract = http://www.springerlink.com/content/r5825j48k66n8284/ | accessdate=2006-12-27}}</ref> ve Güneş'in kütlesinden biraz daha fazla bir kütleye sahipti (0,1 ile 0,001 güneş kütlesi kadar).<ref name="Kitamara">{{Dergi belirt |yazar= Yoshimi Kitamura | yardımcıyazarlar = Munetake Momose, Sozo Yokogawa, Ryohei Kawabe, Shigeru Ida and Motohide Tamura | tarih = 10 Aralık 2002 | başlık=Investigation of the Physical Properties of Protoplanetary Disks around T Tauri Stars by a 1 Arcsecond Imaging Survey: Evolution and Diversity of the Disks in Their Accretion Stage | dergi = The Astrophysical Journal | cilt = 581 | sayı = 1 | sayfalar = 357–380 | doi = 10.1086/344223 | url=http://www.journals.uchicago.edu/ApJ/journal/issues/ApJ/v581n1/56044/56044.text.html|erişimtarihi=9 Ocak 2007}}</ref> Bulutsu içe doğru çöktükçe [[açısal momentum]]un korunması nedeniyle daha da hızlı dönmeye başladı. Bulutsunun içindeki maddeler yoğunlaştıkça içindeki [[atom]]lar artan frekanslarla çarpışmaya başladı. Hemen hemen kütlenin tamamının toplandığı merkezin sıcaklığı, etrafındaki diske göre giderek daha da arttı.<ref name="Arizona"/> Kütleçekimi, gaz basıncı, manyetik alanlar ve dönüş, küçülen bulutsuyu etkiledikçe kabaca 200 AB çapında<ref name= "Arizona"/>, kendi etrafında dönen gezegen öncesi bir diske dönüştü ve merkezde sıcak ve yoğun bir [[önyıldız]] oluştu.<ref>{{citedergi sciencekaynağı | last = Greaves | first = Jane S. | date = [[7 Ocak]] [[2005]] | title = Disks Around Stars and the Growth of Planetary Systems | journal = Science | volume = 307 | issue = 5706 | pages = 68–71 | doi = 10.1126/science.1101979 | url = http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/307/5706/68 | abstract = http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/sci;307/5706/68
| accessdate = 2006-11-16}}</ref><ref>{{Cite web | url = http://www7.nationalacademies.org/ssb/detectionch3.html | başlık = Present Understanding of the Origin of Planetary Systems | erişimtarihi = 2007-01-19 | yayımcı = National Academy of Sciences | tarih = 5 Nisan 2000 }}</ref>
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Güneş_Sistemi%27nin_oluşumu_ve_evrimi" sayfasından alınmıştır