Diyalektik materyalizm: Revizyonlar arasındaki fark

[[Karl Marx|Marx]]'ın ve [[Friedrich Engels|Engels]]'in öncülük ettiği, ancak MarksMarx'tan çok -sistematik bir felsefe olarak- Engels'te açılımları bulunabilecek [[felsefe]] akımı. Engels, MarksMarx daha hayattayken sözkonusu kuramı şekillendirmeye başlamıştır ve MarksMarx'ın bunlara yönelik bilinen itirazlari yoktur. Bununla birlikte, MarksMarx kendi felsefi çalışmalarını bu şekilde adlandırmaya ve kategorize etmeye çok eğilim göstermemiştir.

MarksMarx, Diyalektik yöntemin üstünlüğünü ve Hegel'de "idealist bir kabuk" içinde saklı ve "başaşağı çevrilmiş" olarak bulunan diyalektiğin rasyonel özünü ortaya çıkarabilmek için onu tamamen materyalist temelde yeniden ele almak gerektiğini savunmuştur. Bu anlamda,Marks Marx'ın diyalektik materyalizmden söz ettigiettiği ve onu calışmalarında kullandığı bilinir, ancak sistematize edilmiş ''bir disiplin ya da yöntem olarak'' diyalektik materyalizm daha çok MarksMarx'ın ardılları tarafından onun teorik çalışmalarından ve analizlerinden yararlanılarak geliştirilmiştir.

::''"Benim '''diyalektik yöntemim''', hegelciHegelci yöntemden yalnızca farklı değil, onun tam karşıtıdır da. Hegel için insan beyninin yaşam-süreci, yani düşünme süreci —Hegel bunu "Fikir" ("Idea") adı altında bağımsız bir özneye dönüştürür— gerçek dünyanın yaratıcısı ve mimarı olup, gerçek dünya, yalnızca "Fikir"in dışsal ve görüngüsel (Phenomenal) biçimidir. Benim için ise tersine, fikir, '''maddi dünyanın''' insan aklında '''yansımasından''' ve düşünce biçimlerine dönüşmesinden başka bir şey değildir."'' (Das Kapital,Almancı İkinci Baskıya Önsöz)

Lenin'in bu alandaki en önemli katkısı 1908 tarihinde yayınlanan ''Materyalizm ve Ampriokritisizm'' oldu. Burada Lenin bir tür [[fideizm]] olarak gördüğü ve özellikle Avusturyalı fizikçi [[Ernst Mach]]'ın felsefi çalışmalarının etkisinde kalan [[Bogdanov]], [[Bazarov]], [[Lunaçarski]] gibi bazı önde gelen Rus Marksistlerinin "diyalektik materyalizmi aşan" ve "en yeni bilimsel bulgulara uygun bir felsefe" olarak sundukları yeni-Kantçı "Ampiriokritisizm" felsefelerini kıyasıya eleştirdi. Bu eser aynı zamanda Lenin'in 1905 Rus devriminin yenilgisinden sonra gerek halk kesimleri, gerekse de aydınlar arasında hızla yaygınlaşan kaderci, fideist, tanrı-yaratıcı görüşlere karşı sert bir tepki niteliğindeydi. Lenin'in eseri Rus Marksistleri ve devrimci çevreleri arasında derhal büyük bir yankı uyandırdıysa da, Avrupa'daki Marksistler arasında Lenin'in uluslararası işçi hareketinin önde gelen bir otoritesi olarak kabul göreceği Ekim devrimi sonrasına kadar hemen hiç bilinmeden kaldı. Lenin bu eserinde ayrıca MarksMarx, Engels ve Plehanov'un çalışmalarından olduğu kadar, "diyalektik materyalizm" felsefesini MarksMarx ve Engles'den bağımsız olarak geliştiren işçi-filozof [[Joseph Dietzgen]]'in eserinden de yararlandı, büyük Rus devrimci yazar [[Çernişevski]]'nin bu alandaki katkılarını tekrar hatırlattı.

Geç sovyet felsefesinde özellikle [[Evald İlyenkov]] özgün çalışmalarıyla SSCB'de ve dışında adından söz ettirebildi. İlyenkov, Hegel diyalektiğini inceledi, bir dizi çalışmasında, MarksMarx, Engels ve Lenin'in, eserlerinde diyalektik yöntemi çeşitli olguların analizine nasıl uyguladıklarını ayrıntılı olarak göstermeye çalıştı ve Lenin'in izinden giderek, yeni-Kantçı ve yeni-pozitivist okulların çağdaş biçimlerini diyalektik materyalizm açısından eleştirisine girişti.

Daha çok ve asıl olarak MarksMarx sonrası [[Marksizm]]'in benimsediği bir tanımlama olmuştur Diyalektik Materyalizm; özellikle Engels'in bu disiplini belirginleştirdiği söylenebilirse de daha çok [[Lenin]]'den sonra ''belirli yasaları ve formülasyonları olan bir yöntemsel disiplin'' olarak anlaşılmaya başlanmıştır. Lenin sonrasında ise genel Marksizm yorumunda tamamen bir felsefi ilkeler ve prosedürler şeklini almıştır. Sovyet Rusya'da, Stalin'in formülasyonlarıyla "Dia-mat" olarak aldığı biçim bunu gösterir.