Kumanova Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bödöŋtıl (mesaj | katkılar)
89.106.5.130 adlı kullanıcının sahte izlenimi veren son 3 değişikliği reddedilerek 89.106.5.130 sürümüne (10928426) geri dönüldü
99. satır:
Osmanlılar bu önemli savunma avantajını kullanmaktan kaçınmışlar ve ancak eğitimli bir ordu ve sayıca üstün kuvvetlerle yapılabilecek hilal taktikli muharebelerle bütün şanslarını harcamışlardır. Kumanova savaşında Vardar Ordusu’nda Zeki Paşa'nın hedeflediği hilal taktiği (kanatlardan sarma taktiği) ordusunun birebir plana uymasına karşın başarısız olmuştur. Doğu ordusu Bulgar ordusuna karşı [[Kırkkilise Muharebesi]]’nde kendilerinden sayıca üstün ve silah donanımı iyi Bulgar ordusuna karşı yine bu aynı taktiği seferberliğini tamamlamadan kullanmış ancak büyük bozguna uğramıştır; [[Lüleburgaz Muharebesi]]’nde yine aynı taktikle davranmaya çalışıp bozguna uğramış ve Çatalca’ya kadar çekilmiştir. Edirne’yi sol kanattan izole konumda bırakıp kuşatma altına girmesine neden olmuştur. [[Kumanova]] sonrası önce [[Köprülü, Makedonya|Köprülü]]’de tutunmaya çalışan fakat tutunamayan [[Manastır, Makedonya|Manastır]]'a kadar gerileyen Vardar Ordusu [[Manastır Muharebesi]]’nde<ref name=Erickson></ref> yine tekrar bu taktiği kendiden üstün Sırplara karşı uygulayıp bir daha bozguna uğramıştır. Sonuçta Osmanlılar ağır toprak kaybına uğramışlardır. Oysa ki [[İşkodra]] ve [[Yanya]]'da savunma taktiği ile tahkim edilmiş mevziilerde hareket eden Osmanlılar hiç bir mühimmat ve asker takviyesi olmadan aylarca Yunan, Karadağ ve Sırp ordularına direnmiştir. Bu durumda Osmanlıların bu savaşta özellikle savaşın başlarında saldırı taktiği izlemesinin yanlışlığının ispatıdır.<ref name=Erickson></ref><ref>[http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9D04E6D61630E233A2575AC2A9669D946396D6CF NYtimes:Türk ordusu nerede? isimli haber.Bu haberde de Türk ordusunda uğranılan felaketin boyutu özetlenmektedir.]</ref>
 
İkinci olarak Osmanlılarda yanlış seferberlik sistemi ve redif sistemi de savaşın kaybedilmesindeki bir başka nedendir. Vardar Ordusu çoğunluğu eğitimsiz redif askerleri ile yanlış şekilde seferber edilmişti. Bu muharebede de bu deneyimsiz askerler büyük sorunlara neden olmuştur. Buna ilaveten Osmanlıların topçular bakımından sayı yönünden üstünlüğü olmasına karşın toplarını yanlış konumlandırması ve kullanamaması, Vardar Ordusu birliklerinin topçu desteksiz Sırplara saldırması yanında, birde Sırp topçu ateşine maruz kalarak ağır kayıplar vermesine neden olmuştur. Oysa topçu düzgün şekilde konumlandırılabilse ve biraz deneyimli bir topçu birliği olsa belki de Osmanlı Ordusunda kayıplar bu kadar fazla olmayabilir; Sırplara daha büyük kayıp verdirilebilirdi. Dahası daha önceki savaşlarda Osmanlı Ordusu genelde müslüman askerleri seferberlik içine almaktaydı.Oysaki bu Balkan savaşında bir ilk olarak hristiyan v.s dinlerden askerlerde bu sistem içine alınmış ve büyük bir hata ile yine orduda adaptasyonu yapılmadan ön saflarda görevlendirilmişlerdi.Buna ilaveten askere alınan bu kimselerin bir kısmı bölgede yaşayan Bulgarlar,Rumlar,Sırplar sırplar v.sden oluşuyordu,karşılarında da kendi etnik kimliklerini taşıyan, askerlerden oluşan ordular ve devletler bulunuyordu.Asker seçimi ve görevlendirilmesindeki bu hatalar, Kumanova dahil pek çok savaşta firarlara ve ordu disiplinin dahada bozulmasına neden olmuştur.<ref>Hafız İsmail Hakkı Paşa "Bozgun" Sayfa 93-94 Tercüman 1001 Temel eser </ref>Osmanlı seferberlik sistemi [[1. Dünya Savaşı]] öncesi kısa dönemde tamamen değiştirilmiştir; ayrıca redif sistemi de ortadan kaldırılmış ve bütün ordu birliklerinin nizami hale getirilmesine çalışılmış, bir dizi reformlar yapılmıştır.{{ref label|kitap5|E|}}
 
Bunun yanında Osmanlının komuta kademesindeki sorunlar ve yanlış istihbaratta bu bozgunun bir başka sebebidir. Osmanlıların, Sırp 1. ordusunun kuvvetlerini doğru şekilde hesaplamadan Zeki Paşa’nın 60.000 kişi tahmin etmesi gibi bir yanılsama ile kendilerinden sayı, silah, donanım yönünden üstün seferberliğini tamamlamış Sırp 1. ordusuna saldırmaları büyük bir hatadır. Dahası savaşta neredeyse Sırplarla eşit kayba karşın Osmanlılar firarla büyük kayıp vermekle kalmamış birde Vardar Ordusu [[Anadolu]] ile olan bağlantısının kesilmesi ile artık telafisi imkânsız büyük miktar topunu düşman elinde bırakarak Makedonya'da bütün bir savaşı ve savunmayı iyice zora sokmuştur. Bu savaş Makedonya'da Osmanlı yenilgisinin kesin bir faktörü olmuştur. Vardar Ordusu, Makedonya'da pek çok yeri bırakarak geri çekilmek zorunda kalmıştır.<ref name=twentyfour>Borislav Ratković, Mitar Đurišić, Savo Skoko, ''Srbija i Crna Gora u Balkanskim ratovima 1912-1913'', BIGZ, Belgrad 1972, s. 83. Result and significance of the battle.</ref>