Vikipedi

Şamahı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ali-500 (mesaj | katkılar)
27 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Ali-500 adlı kullanıcının son 5 değişikliği reddedilerek Vugar 1981 sürümüne (10543238) geri dönüldü
1. satır:
{{Location map
{Aydınlaşdırma
|Azerbaijan
| Konu = Şamahı rayonu
|label= Şamahı| marksize=5
| Diğer konu = Şehir
|mark=Red pog.svg
| Diğer konu Listesi = Şamahı (şehir)
|lat_dir=N | lat_deg=40 | lat_min=38
| lat_sec=02
|lon_dir=E | lon_deg=48 | lon_min=38
| lon_sec=21
|position=right
|width=250
|float=right
|caption= Şamahı şehri'nin konumu
}}
''' Şamahı ''' ([[Azerice]]: '' Şamaxı ''), [[Azerbaycan]]'da şehir. [[Şamahı Rayonu]]nun idarî merkezidir.
 
Nüfusu [[2008]] hesaplarıyla 30.100 kişi.<ref>[http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/az/012.shtml Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi]</ref>
{{İlçe bilgi kutusu
| İlçe adı = Şamahı
| Rayonun sad = A-Samaxi.PNG
| Ekonomik bölge = Dağlık Şirvan
| Yüzölçümü = 1611
| Nüfus = 91400 <ref> [http://www.azstat.org/region/az/011_4.shtml Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi - Şamahı rayonu] </ ref> (1 Ocak 2009 yılı)
| Nüfus yoğunluğu = 53
| Kuruluş Tarihi = 08.08.1930 <ref> [http://www.azstat.org/region/az/011_4.shtml Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi - Şamahı rayonu] </ ref>
| Ulaşım vas. kodu = 56 <ref> [http://www.azstat.org/region/az/011_4.shtml Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi - Şamahı rayonu] </ ref> (1 Ocak 2009 yılı)
| Telefon kodu = 176
| Posta Kodu = AZ 5600
| Nerde birimlerinin sayısı = 61
| İcra başkanı = Məmmədov Asif Salman oğlu | İnternet sitesi =
}}
 
'''Şamahı''' - [[Azerbaycan]] da bölge. [[Büyük Kafkas dağları | Genel Kafkas silsilesinin]] güneydoğu eteklerinde, cumhuriyet başkentinden 118 kilometre mesafede bulunan Şamahı Azerbaycan'ın eski tarihe sahip şehirlerinden biridir. Yüzölçümü 1611 km ², nüfusu 85,3 bin kişidir. İlçe topraklarında 3 tıp müəssəsi, 97 kültür ocağı faaliyet gösteriyor.
 
== Tarihi ==
[[Resim: Gumbez mausoleum.jpg | thumb | Yedi Kubbe XV yüzyıl.]]
[[Resim: Kişi_üst_geyimi.jpg | thumb | left | Erkek kazak. Şamahı. XIX yüzyıl]]
 
İlk kez adı Yunan coğrafiyaşünası [[Ptolomey]] in eserinde "Samaxeya" ve "Kemaxeya" gibi çekilen Şamahı hakkında birçok antik dönem Arap, Fars, Türk, Rus ve orta çağ Avrupa yazarları geniş bilgiler vermişlerdir.
 
Şamahı uzun yıllar Arap hilafeti bağlı bir arazi olmuştur. Bu hilafet zəifləkdikdən sonra Şamaxıda feodal devleti olan [[Şirvanşahlar]] devleti kurulmuştur. [[Lahicanşahlıq]] [[Şirvanşahlar devleti]] ne birləşdirildikdən sonra eski Şamahı şehrini geri ettirdi ve Şirvanşahlar devletinin başkenti buraya aktarıldı. Bu dönemde başkent şehir Yezidiyə olarak adlandırılıyordu. Şirvanşahlar devletinin gelişmesi [[I Şah İbrahim]] in dönemine rastlar. Bu dönemi kapsayan [[1382 ]]-[[ 1417]] yıllarında Şamahı hem ekonomik, hem de kültürel yönden hızla gelişmiş ve bazı yabancı ülkelerle büyük ticari ilişkiler kurmuştur. Şirvanşahlar devleti sukut sonra ise bu toprak beylerbeyi yönetimi ile idare edilmiştir. Buna rağmen Şamahı yeniden ayağa kalkmış, kendi ekonomisini ve kültürünü geliştirmiştir. Sık sık yaşanan depremler şehri birkaç kez tamamen dağıtmıştır. Bu nedenle kentte eski tarihi abideler, neredeyse kalmamıştır. Batı, doğu ve güneyi birleştiren bir merkez olan Şamaxıda Rus tüccarlarının öldürülmesi sonucunda İran-Rus Savaşı başladı. Büyük Pyotr Şamahı üzerine yürüdü ve onu asıl bozguna çevirdi. XVIII yüzyılın ortalarında xanlığa dönüşen Şamahı on dokuzuncu yüzyılın başlarında [[Rusya]] nın dahil olmuştur. Bundan sonra Şamahı kaza ve quberniya merkezine dönüşmüştür. [[1920]] yılında Azerbaycan Rus Bolşevikler tarafından işgal edildikten sonra Şamahı on yıl yine quberniya merkezi olmuştur. Geçen yüzyılın 30'lu yıllarından sonra Şamaxıya rayon statüsü verilmiştir. <ref> [Http://sazeri.iblog.com/post/208326/269111 Şamahı] </ ref>
<br />
 
== Sınır rayonlar ==
[[Ağsu]], [[İsmayıllı]], [[Qobustan]], [[Xızı]], [[Sinop]]
 
== Şehirler ==
* [[Şamahı (şehir)]]. Şehrin nüfusunun 2006 yılına sayısı'''29600'''neferdir.
 
== Şamahı eğitim sistemi ==
Şamahı ilçesinde hazırda 72 ümumtəhsil dahil 50 orta, 18 temel 4 ilkokul faaliyet göstermektedir. Aynı zamanda rayonda 23 okul ve 5 məktəbdənkənar eğitim müessesesi vardır. Bu okullarda 1849 kişi öğretmen ve 200 belletmenlik. Rayonun ümumtəhsil okullarında 14526 kişi öğrenci, çocuk bahçelerinde 1250 kişi çocuk vardır.
 
== Şamahı sağlık sistemi ==
Şamahı ilçesi nüfusuna 345 çarpaylıq merkezi, 40 çarpaylıq [[Gökler]] köy ve 35 çarpaylıq Sabir kasaba hastaneleri, poliklinik, ayrıca 16 doktor amplatoriyası ve 23 ferdşer - mama istasyonu, 114 doktor, 332 orta tıp elemanı ve 248 küçük tıp çalışanı hizmet veriyor.
 
== Şamahı turizim bölgesi gibi ==
Pirqulu kasabasında "Fortuna" adlı tatil bölgesinin rahat kottecləri bulunuyor. Bu kotteclərdə her türlü gerekli ev kolaylıklar yaratılmıştır, uydu televizyonu da çalışıyor. Kompleks rasathanenin lap yakın konumdadır. Buradaki restoranda çok çeşitli yiyecekler öneriliyor. Restorandan ek bar, dans pisti da faaliyet gösteriyor, arzu edenler için at ile ekskursiyalar düzenleniyor.
 
== Belediyeler ==
Rayonda 1 şehir, 3 kasaba ve 46 köy belediyesi faaliyet göstermektedir. Belediye olarak 372 kişi çalışıyor.
 
== Kardeş şehirler ==
* [[Resim: Flag_of_Turkey.svg | 20px]]'''[[ Iğdır ili | Iğdır ]]''' ([[Türkiye]])
 
== Görkemli kişileri ==
[[Xaqani Şirvani]], [[İmadeddin Nesimi]], [[Seyyid Azim Şirvani]], [[Mirza Alekber Sabir]], [[Muhammed Hadi]], [[Abbas Sıhhat]], [[Sultan Mecid Qənizadə] ], [[C. Cəbrayılbəyli]], [[Ömer İbn Kafiyəddin]], [[Hacı Zeynelabidin Şirvani]], [[Kasım bey Hacıbababəyov]], [[Nitekim bey Əhmədbəyov]], [[Memmedağa Şirəliyev]], [ [Gül Qasımov]], [[Memmedağa Qəniyev]], [[agasemed Əlizadə]], [[Şamil Əzizbəyov]], [[Ələşrəf Əlizadə]], [[Musa Aliyev]], [[Salih Rüstəmov]], [[ İbrahim Səfərov]], [[Əbdülhab Salamzadə]], [[Sadi İmanov]], [[Ferhat İbrahimov]], [[Əbdülvahab Hasanov]], [[Aziza Caferzade]], [[Əlövsət Abdullayev]], [[Nurqələm Mikayılov]], [[Alem Nuriyev]], [[Diyanet Musayev]], [[Nəsbət Mehdiyeva]], [[İsmail Efendiyev]], [[Tərlan Əliyarbəyov]], [[Remzi Yüzbaşov ]],[[ Alim Qasımov ]]
 
== Resimler ==
 
<center>
<gallery>
Resim: Expensive in the village (Azerbaijan, Shamakhi Rayoni) e-citizen.jpg
Resim: Shamakhi e-citizen.jpg
Resim: Village in Turkey (Shamakhi Rayoni) e-citizen.jpg
Resim: Mountain in Turkey, Shamakhi Rayoni e-citizen.jpg
Resim: Azerbaijan, Shamakhi e-citizen.jpg
Resim:
Resim:
Resim:
 
</ Gallery>
</ Center>
 
== Kaynak ==
 
<references/>
 
==Kaynakça==
{{Şamahı bölgesi köy / kasabaları}}
{{Azerbaycankaynakça}}
{{Azerbaycan ekonomik bölgeleri}}
 
{{Azb-taslak}}
 
{{Azerbaycan-yerleşim-taslak}}
[[Kategori: Şamahı]]
{{Azerbaycan-Rayon merkezleri}}
[[Kategori:Azerbaycan'daki şehirler]]
 
[[Brarz: Şamahıشماخى]]
[[Csaz:Şamaxı Šamachi(şəhər)]]
[[Deca: Şamahı (State)Shamakhi]]
[[de:Şamaxı (Stadt)]]
[[En: Shamakhi State]]
[[en:Şamaxı]]
[[Es: Şamahı (raión)]]
[[es:Şamaxı]]
[[Fa: شهرستان شماخی]]
[[fi:Şamaxı]]
[[Fi: Şamaxın piirikunta]]
[[Idfr: ShamakhiŞamaxı]]
[[Kohy: 샤마흐 주Շամախի]]
[[Mklt: Şamaxi (okruq)Šemacha]]
[[Msnl: ShamakhiŞamaxı]]
[[pl:Şamaxı]]
[[Nl: Şamahı (district)]]
[[Plro: Rejon ŞamahıȘamahî]]
[[ru:Шемаха]]
[[Pnb: ضلع شاماخی]]
[[Pttl: ShamakhiŞamaxı]]
[[uk:Шемаха]]
[[Ru: Şemaxinskiẏ raẏon]]
[[Trur: Şamahı İliشماخی]]
[[Uk: Şamaxinsьkiẏ raẏon]]
[[War: Shamakhi State]]
[[Zh: 沙马基 区]]
~~~~
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şamahı" sayfasından alınmıştır