Adenozin trifosfat: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Anlam ayrımı sayfalarına verilen bağlantı asıl maddeye bağlandı |
|||
1. satır:
[[Dosya:ATP structure.svg|küçükresim|320x320px|ATP'nin kimyasal yapısı]]
'''Adenozin trifosfat''',
[[hücre]] içinde bulunan çok işlevli bir [[nükleotit]]tir. İngilizce ''Adenosine Triphosphate'''den ATP olarak kısaltılır. En önemli işlevi hücre içi [[biyokimya]]sal reaksiyonlar için gereken kimyasal enerjiyi taşımaktır. [[Fotosentez]] ve [[hücre solunumu]] sırasında oluşur. ATP bunun yanı sıra [[RNA]] sentezinde gereken dört monomerden biridir. Ayrıca ATP, hücre içi [[sinyal iletimi]]nde [[protein kinaz]] reaksiyonu için gereken fosfatın kaynağıdır. 3 tane fosfattan oluşur.
ATP çeşitli yollarla sentezlenebilir. [[Aerobik
ATP sentezinde yakıt olarak başta [[glukoz]] ve [[trigliserit]]ler kullanılır. Trigliseritlerin bozunumunda [[gliserol]] ve [[yağ asitleri]] oluşur. Hücre [[sitozol]]unda glukoz ve gliserol, [[glikoliz]] yoluyla [[pirüvat]]a dönüştürülürler. [[Sübstrat fosforilasyonu]] yoluyla bu aşamada bir miktar ATP [[pirüvat kinaz]] ve [[fosfogliserat kinaz]] enzimleri tarafından sentezlenir. Pirüvat sonra [[mitokondri]]de oksitlenmeye devam eder.
Mitokondride pirüvat [[pirüvat dehidrojenaz]] aracılığıyla [[asetil KoA]]'ya dönüşür, o da [[Krebs döngüsü]] ile [[karbon dioksit]]e kadar oksitlenir. Yağ asitleri de [[beta oksidasyonu]] ile asetil-KoA'ya dönüşürler ve Krebs döngüsü'yle metabolize olurlar. Krebs döngüsü'nün her bir deviniminde [[süksinil KoA sentetaz]] tarafından bir ATP dengi [[Guanozin trifosfat|GTP]], bir de indirgeme gücüne sahip olan [[NADH]] sentezlenir. NADH'deki elektronlar [[elektron taşıma zinciri]] ile taşınırken [[ATP sentaz]] tarafından [[oksidatif fosforilasyon]] yoluyla çok miktarda ATP sentezlenir.
Glukozun karbon dioksite oksidasyonuna hücre solunumu denir. Glukozdaki kimyasal enerjinin %40'ı, hücre için daha kullanışlı olan ATP'ye dönüşür.
Satır 21 ⟶ 20:
== İşlevi ==
ATP'nin enerjisi onun [[Adenozin difosfat|ADP]]'ye dönüşmesine yol açan fosfat bağının [[hidroliz]]i ile açığa çıkar. Hücre içinde çeşitli [[enzim]], [[motor protein]] ve [[taşıma proteini]] bu enerjiyi kullanırlar. ATP'nin bozunumu [[Adenozin difosfat|ADP]] ve inorganik [[fosfat]] (P<sub>i</sub>) oluşturur, ADP sonra [[adenozin monofosfat|AMP]] ve P<sub>i</sub> olarak ayrıca bozunur. ATP'nin bir diğer bozunum yolu AMP + PP<sub>i</sub> şeklindedir.
ATP'nin hücrede enerji kaynağı olarak kullanıldığı yerler kısaca şöyle sıralanabilir:
| |||