Ebû Said Bahadır: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 212.154.4.185 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, 108.18.143.93 tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
k Anlam ayrımı sayfalarına verilen bağlantı asıl maddeye bağlandı.
53. satır:
 
==== Bu devirde Alevî-Bâtınî tekkelerin hükûmetler üzerindeki itibârları ====
[[İmamiyye]]’nin ulularından addedilen “Seyyid Kıvâm’ed-Dîn Mer’aşî”, Şiîliğin en kuvvetli câzibe merkezi olarak hizmet veren ve [[Horasan kıt’asının(bölge)|Horasan]] bölgesinin merkezî konumunda bulunan Âmûl kentindeki tekkesinden, bütün “[[Şia|Şîʿa]]-i [[Bâtınî]]’yye” hareketlerini denetim altında tutmaktaydı. Bu devirde Horasan Valisi olan “Efrasiyab” da derviş elbisesi giyerek Seyyid Kıvâm’ed-Dîn Mer’aşî’ye intisap edenler arasında yer almıştı. Fakat daha sonra Seyyid Kıvâm’ed-Dîn’in yükselen şöhreti karşısında kaygılanan öteki Âmûl âlimleriyle ittifak kurarak neyfedilmek üzere Kıvâm’ed-Dîn’i hapsettirdi. O gece Efrasiyab’ın veliâhtı Seyf’ed-Dîn’in aniden vefat etmesi halkın Seyyid hakkındaki i’tikatlarının daha da kuvvetlenmesine sebep oldu. Halk zindana hücum ederek Seyyid Kıvâm’ed-Dîn’i oradan kurtarıp başlar üzerinde taşıyarak “Rabo” köyündeki tekkesine getirdiler. H. 730 / M. 1330 tarihinde ise Kıvâm’ed-Dîn’nin üzerine Efrasiyab komutasında hücuma kalkan “kuvayi te’dibiye” de ağır bir yenilgiye uğradı. Bu müsademede Efrasiyab ile birlikte bulunan üç oğlu da Seyyid’in müridleri tarafından öldürüldü. Üç yüz dervişiyle birlikte [[Mazenderan]] dağlarının en sarp yerlerine çekilen “Seyyid Kıvâm’ed-Dîn Mer’aşî” o yörelerin mutlak hâkimi oldu.<ref>Hayrullah Efendi, ''Hayrullah Efendi Tarihi,'' Cilt 4, Sayfa 22. (Seyyid Zâhir’ed-Dîn’in [[Taberistan]] tarihinden naklen.)</ref>
 
==== Serbedârlar devrinde “Alevî-Bâtınîllik” hareketleri ====
[[Serbedâriler|Serbedârlar]] tarafından sürekli olarak desteklenen ve himaye edilen [[Şia]]-i [[Bâtıni]]ye mezhebi bu sayede yaptığı hamlelerle yeniden hayât bulmağa uğraşmaktaydı. [[Serbedâriler|Serbedârlar]] hükûmeti Horasan’da meşhur [[Ebû Bekir Beyhakî]]’nin de memleketi olan [[Beyhak]] kasabasına bağlı “[[Şia|Şîʿa]]-i [[Bâtıni]]ye” mezhebinin en yaygın olduğu “Paştin” köyünde doğan Abd’ûr-Razzak adında bir kişi tarafından kurulmuştu.<ref>''Sahâif’ûl-İhbâr,'' Cilt 3, Sayfa 16.</ref><ref>''Ravzat’ûl-Saffaç,'' Cilt 5, Sayfa 243.</ref> Şeyh Cevrî’nin hâlifesi Emîr Seyyid İzz’ed-Dîn Suğundî’nin nâkibi olan “Seyyid Kıvâm’ed-Dîn” daha [[İlhanlılar]] devrinde “[[Mazenderan]]” ve “[[Sari, İran|Sari]]” yörelerinde şiddetli [[Şiî]] propagandalarını başlatmış bulunmaktaydı. Bu devirde Horasan’da[[Horasan (bölge)|Horasan]]’da hiç eksik olmayan isyânların başında mutlaka bir şeyh ya da [[Şia]]-i [[Bâtıni]]ye tarafından idare edilmekte olan bir zâviye bulunmaktaydı. H. 737 / M. 1337 yılında [[Serbedâriler|Serbedârlar]] Hükûmeti’nin kurucusu olan Abd’ûr-Razzak’ın kardeşi Vecd’ed-Dîn’in de aralarında yer aldığı çok mühim kuvvetlerle Tus şehrinin üzerine yürüyen Hasan Cevrî müridlerinden “Derviş Aziz” tarafından [[Horasan]]’daHorasan’da büyük bir ihtilâl çıkartıldı. [[Türkistan]], [[Belh]], [[Tirmiz]], [[Herat]], Hâf, [[Huzistan|Khûhistan]], [[Kerman]], [[Meşhed]], [[Nişapur]] gibi büyük şehirlerin tamamı Hasan Cevrî müridlerinin denetimi altına alındı.
{{Ayrıca bakınız|Serbedâriler}}