Türk Kurtuluş Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Visnelma (mesaj | katkılar)
Tanım güncellendi.
k Visnelma tarafından yapılan 25374278 sayılı değişiklik geri alınıyor. Yok artık daha neler
Etiketler: Geri al Geri alındı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
188. satır:
}}
{{Türk Kurtuluş Savaşı cepheleri}}
{{Türkiye tarihi}}'''Türk Kurtuluş Savaşı''', '''İstiklal Harbi''' veya '''Millî Mücadele''', [[I. Dünya Savaşı]]'ndan yenik çıkan [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[İtilaf Devletleri]]'nce işgali sonucunda [[Mîsâk-ı Millî]] sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadele ve azınlıklara karşı yürütülen [[Etnik temizlik|etnik temizlikti]]mücadeledir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://academic.oup.com/ejil/article/23/3/797/399905|başlık=State Identity, Continuity, and Responsibility: The Ottoman Empire, the Republic of Turkey and the Armenian Genocide|erişimtarihi=29 Nisan 2021|tarih=11 Ekim 2012|sayı=3|yayıncı=European Journal of International Law|alıntı=The 'War of Independence' was not against the occupying Allies – a myth invented by Kemalists – but rather a campaign to rid Turkey of remaining non-Turkish elements. In fact, Nationalists never clashed with Entente occupying forces until the French forces with Armenian contingents and Armenian deportees began to return to Cilicia in late 1919. ('Kurtuluş Savaşı' işgalci İtilaf Devletlerine karşı değildi, ki bu Kemalistler tarafından icat edilmiş bir mittir. Aksine Türk olmayan unsurlardan kurtulmak için girişilen bir seferdi. Gerçekte, Ermeni askerlerinden ve sürgünlerinden oluşan Fransız kuvvetleri 1919 yılının sonlarında Klikya'ya dönene kadar, milliyetçiler İtilaf Devletleri'yle savaşmamıştı.)|cilt=23|ad=Vahagn|soyadı=Avedian}}</ref> Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri [[Yunanistan Silahlı Kuvvetleri|Yunan ordusuna]], güneyde [[Fransız Silahlı Kuvvetleri|Fransız ordusuna]], doğuda yeni Kafkas devletlerinden [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti|Ermenistan]]'ın kuvvetlerine ve İtilaf güçlerine yaranarak tahtını korumayı amaçlayan padişahın taraftarlarına karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin [[Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi|Batı Cephesi]] Yunan millî belleğine "[[Küçük Asya Felaketi]]" ([[Yunanca]]: Μικρασιατική καταστροφή: ''Mikrasiatiki katastrofi'') adıyla kazınmıştır.<ref name=":0">Jowett, S. Philip, Kurtuluş Savaşı’nda Ordular 1919-22, çev. Emir Yener, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.</ref>
 
Yunan ordusu Megali İdea düşüncesiyle Yunanca konuşan tüm toprakları birleştirme amacıyla 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıktı. Bunun üzerine Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan beri İtilaf kuvvetlerine karşı direnmenin yollarını arayan Mustafa Kemal Paşa IX. Ordu Müfettişi sıfatıyla 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı ve yurt çapında topyekûn bir direniş gerçekleştirmek için işe girişti. Bu tarihte Çanakkale ve İstanbul Boğazları ve Trakya İtilaf devletlerinin; Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz'deki Mersin, Adana, Maraş, Antep ve Urfa Fransız; Antalya ve Muğla İtalyan işgali altındaydı. Ermeniler bir yandan Doğu Anadolu'da saldırı hazırlıkları yaparken bir yandan da güneydoğudaki Fransız birlikleriyle işbirliği yapmaktaydı. Benzer bir şekilde Eskişehir, Kütahya, Amasya gibi kentlerde İngiliz askerleri bulunmaktaydı. Bu dönemde Mustafa Kemal kongreler düzenleyerek halkı savaşa manen hazırlamakla ve askerî direnişi örgütlemekle uğraştı. Mustafa Kemal önce halktan oluşturulan silahlı müfrezelerle işgali yavaşlatmayı ve böylelikle kazanılan zamanla düzenli ordunun kurulması planlamıştı. Kuvâ-yi Milliye ile yapılan düzensiz savaş tekniği güneyde Fransızlara karşı başarılı olmuştu. Doğu Cephesi'nde ise Kazım Karabekir komutası altındaki XV. Kolordu Ermeni birliklerine karşı başarı gösteriyordu. Böylelikle Kazım Karabekir komutasındaki ordu Sarıkamış, Kars ve Gümrü'yü ele geçirdi ve 3 Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalandı. Batı Cephesi'nde ise Kuvâ-yi Milliye birlikleri Yunanları yenebilecek kabiliyette olmasa da onları oyalamaktaydı.