Hiung-nu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Johnny281993 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
Gogolplex (mesaj | katkılar)
k Johnny281993 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, Br Prometheus tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
1. satır:
{{Hakkında|Orta Asya'da yaşamış kırsal göçebe kabileler federasyonu SiyunnuHsiung-nu halkı|Avrupa Hunları|Hun İmparatorluğu}}
{{Eski ülke bilgi kutusu
|kendi_dilindeki_adı = 匈奴 <br /> Xiongnu
|tam_adı = SiyunnularBüyük Hun İmparatorluğu
|yaygın_adı = Siun-nuBüyük Hun İmparatorluğu
|statü =
|yönetim_biçimi =
103. satır:
[[Dosya:XiongnuMap.png|330px|küçükresim|Hiung-nu bölgeleri, MÖ. 250 yılı.]]
 
'''Siyunnular''' veya '''SiunHiung-nularnu''' <ref>Şevket Koçsoy, "Türk Tarihi Kronolojisi", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 78, Wilhelm Koppers, "İlk Türklük ve İlk İndo-Germenlik", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 332, 333, 336, László Rásonyi, "Tarihte Türklük", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 358, 364, 372, Lajos Ligeti, "Bilinmeyen İç Asya", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 679, İlhami Durmuş, "İskitler", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 576, 587, 588, İlhami Durmuş, "Sarmatlar", ''Türkler'', Cilt 1, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-34-X, s. 637, Faruk Sümer, "Oğuzlar", ''Türkler'', Cilt 2, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-35-8, s. 289 - 290.</ref>{{Refn|Hun, Huna, Hunlar, Khuni, Hiung-nu, Hsiung-nu, Xun-nu, Xiong-nu ve Xiyon, Hiung-nu halkına atıfta bulunan ve farklı kaynaklarda geçen diğer isimlendirmelerdir.{{kaynak belirt}}|group=fn}} ([[Çince]]: '''匈奴'''; [[pinyin]], '''Xiōngnú'''; [[Wade-Giles]]: '''Hsiung-nu'''), Türkiye [[tarihyazımı]]nda bilinen isimleri ile '''Büyük Hun İmparatorluğu''' veya '''Asya Hun İmparatorluğu''', [[MÖ 3. yüzyıl]] sonlarından itibaren Çin'in Kuzey sınırlarını tehdit eden bir güç unsuru olarak 500 sene Orta Asya'da egemenlik kurmuş olan kırsal göçebe kabileler konfederasyonuna verilen isim.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Xiongnu People | url = http://global.britannica.com/topic/Xiongnu | website = britannica.com | yayıncı = Encyclopædia Britannica | erişimtarihi = 25 Temmuz 2015 | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20200311191625/https://global.britannica.com/topic/Xiongnu |arşivtarihi= 11 Mart 2020 | ölüurl = hayır }}</ref> Hiung-nu halkı hakkındaki bütün bilgiler dağınık Çin kaynaklarına ve arkeolojik bulgulara dayanmaktadır. Dilleri hakkındaki değişik varsayımlar, Çin kaynaklarında bulunabilen, çoğunluğu kişi ve unvan adları olan sözcüklere dayanmaktadır. Dillerindeki sözcüklerin Çin lehçelerindeki transkripsiyonlarına göre dillerinin [[İran dilleri|İrani]],<ref name="Harmatta488">{{harvnb|Harmatta|1994|p=488}}: "Their royal tribes and kings (''shan-yü'') bore Iranian names and all the Hsiung-nu words noted by the Chinese can be explained from an Iranian language of Saka type. It is therefore clear that the majority of Hsiung-nu tribes spoke an Eastern Iranian language."</ref><ref name="Bailey21">{{harvnb|Bailey|1985|pp=21–45}}</ref><ref name="Jankowski26">{{harvnb|Jankowski|2006|pp=26–27}}</ref> [[Türk dilleri|Türk]],<ref>[[Yusuf Gedikli|Gedikli, Yusuf]] (2009). [http://abs.kafkas.edu.tr/upload/518/yomdergi.pdf Hun Türkçesi Üzerine Araştırma ve İncelemeler - 8: Hun Türklerindeki Hu-Chie ~ Wu-Chie, İ-Ch’ü Jung, Ta-Li Jung Kavim Adlarının Etimolojisi ve Çok Önemli Üç Sonuç; Türk Dilinin ve Türk Tarihinin MÖ 659 Yılında Başladığının Belgelenmesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121202133830/http://abs.kafkas.edu.tr/upload/518/yomdergi.pdf |tarih=2 Aralık 2012 }}. YOM Türk Dünyası Kültür Dergisi, Bahar 2009</ref><ref name="ReferenceA">[[History of Northern Dynasties]], [[:zh:s:北史/卷099|vol. 99]]</ref><ref name="ReferenceB">[[Book of Zhou]], [[:zh:s:周書/卷50|vol. 50]]</ref><ref name="Henning 1948">Henning 1948</ref><ref name="Sims-Williams 2004">Sims-Williams 2004</ref><ref name=":0">Pritsak 1959</ref><ref name="Gyula">Gyula Németh, ''Attila ve Hunlar'', çev. Tarık Demirkan, Kömen Yayınları, Konya 2014, 2. bs, s. 20.</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.diyadinnet.com/YararliBilgiler-404&Bilgi=asya-hun-devleti | başlık = Asya Hun Devleti | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131121042945/http://www.diyadinnet.com/YararliBilgiler-404%26Bilgi%3Dasya-hun-devleti | arşivtarihi = 21 Kasım 2013 | erişimtarihi = 19 Mart 2020 | ölüurl = evet }}</ref><ref name="tez">Balaban, Ayhan. İskit, Hun ve Göktürklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Çağ Tarihi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2006. URL:http://fef.kafkas.edu.tr/sosyb/tde/halk_bilimi/makaleler/kultur_med/kultur_med%20(20).pdf {{Webarşiv|url=https://www.webcitation.org/63rPeTJL1?url=http://fef.kafkas.edu.tr/sosyb/tde/halk_bilimi/makaleler/kultur_med/kultur_med%20%2820%29.pdf |tarih=11 Aralık 2011 }}. Erişim tarihi: 11.12.2011. (Archived by WebCite® at http://www.webcitation.org/63rPeTJL1 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120118064149/http://www.webcitation.org/63rPeTJL1 |tarih=18 Ocak 2012 }})</ref> [[Moğol dilleri|Moğol]], [[Ural dilleri|Ural]],<ref>Di Cosmo, 2004, pg 166</ref> [[Yenisey dilleri|Yenisey]]<ref>Adas 2001: 88</ref><ref name="beckwith">Beckwith 2009: 404-405, nn. 51-52.</ref> veya [[İzole dil|yalıtık dil]] olduğuna veya halkın [[Çokuluslu devlet|çok uluslu]] olduğuna dair görüşler bulunmaktadır.
 
Çin'in kuzeyinde MÖ 2. bin yıldan itibaren, bugün Çin sınırlarındaki bölgelerde ve Moğolistan'ın güneyinde yaşayan kırsal göçebe kabileler birbirleriyle savaştılar. Bu kabilelerden bazıları birleşerek Hiung-nu konfederasyonunu kurdu ve bölgedeki önemli bir güç olan [[Yueshi]]'leri<ref>月氏 yuè shì</ref> yendikten sonra MÖ 200'lerden itibaren [[Teoman (lider)|Teoman]] ve [[Mete]] döneminde Çin'e karşı ciddi bir tehdit oluşturan bir imparatorluk oldular.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hiung-nu" sayfasından alınmıştır