Tartışma:İkinci Dağlık Karabağ Savaşı/Arşiv 1: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok |
→Savaş sebebi: +bir şeyler |
||
233. satır:
:Editörlere maddenin İngilizce versiyonuu örnek almalarını tavsiye ederim. Orada en çok katkı bana ait (statistik olarak), ama Ermeni, Türk, Rus, ve Batılı kullanıcıların da müdahaleleri oldu. O yüzden daha tarafsız olduğunu düşünüyorum. Olaylara duygusal yaklaşmanız doğal, ama mevcut kurallara saygı duymanızı isterim. --► Saygıyla: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 08.31, 25 Aralık 2020 (UTC)
[[VP:Ş]]'de de yazdığım üzere, burada yaşanan ve çözümlenmesi şart gibi görünen anlaşmazlığa müdahil olmaya niyetliyim. Konunun henüz tüm yönlerini inceleyecek zamanım olmadı, tarafların birbirlerine yönelik TBA iddialarını da önümüzdeki günlerde daha ayrıntılı inceleyeceğim, ama bu "sebep" konusu özelinde bir şeyler yazmak isterim.
Tartışmaya katılan kullanıcılar kusuruma bakmazsa eğer, bu anlaşmazlığın iki ana figürü olarak {{kl|Maurice Flesier}} ve {{kl|Mogulgomez}}'e hitap edeceğim sıklıkla ve biraz da Nasrettinlik yaparak şunu diyeceğim bu yazıda: Aslında ikiniz de haklısınız. İkiniz de haklısınız, çünkü tartıştığınız zemin ve değişkenler sabit değil ve ikinizi de savunduğunuz yönler açısından haklı noktaya çıkarıyor, o yüzden de orta nokta bulmanız zorlaşıyor. İzah edeyim...
Öncelikle "sebep" kavramıyla "casus belli" kavramını bir dakikalığına ayrı düşünelim. Casus Belli denen şey, bir tür "gerekçe"dir. Yani ben sana saldırıyorum, ben sana silah sıkıyorum, ben senin topraklarına giriyorum ama sor bir neden?'dir. Almanya'nın 2. Dünya Savaşı'ndaki Casus Bellisi Polonya üniforması giydirdiği askerleriyle düzenlediği tiyatrodur. Almanya'nın neden savaştığına dair genel olarak çok neden sayılabilir elbette. Versailles'dan girilir Great Depression'dan çıkılır, ancak Almanya'nın Casus Bellisi [[Gleiwitz Vakası]]dır. Casus Belli ile ülkelerin aslen neden savaştığı arasındaki farklar üzerinden yapılan ayrımlar var görebildiğim kadarıyla literatürde. Dolayısıyla Casus Belli bir gerekçedir, tetiktir, "Benim bardağım taştı, nedeni ise bu"dur, yeri geldiğinda bahanedir, yeri geldiğinde "gözünün üstünde kaşın var"dır ama hep bir "gerekçe"dir.
Dolayısıyla haklısın, Mogulgomez, çünkü Azerbaycan'ın Casus Bellisi senin de dediğin gibi Ermenistan'ın açtığı ateş. Azerbaycan'ın "Ben şu anda bir şeye başlıyorum, çünkü..." diye başladığı tümceleri bitirme yolu bu.
Burada tartışılan şey tek başına Casus Belli olsa diyeceklerim bunlarla sınırlı olurdu ama değil, çünkü o şablon parametresinde Casus Belli değil Sebep yazıyor. Sebep ise Casus Belli ile aynı şey değil. Burada aynı olduğu varsayımıyla konuşulmuş ve kavramlar kaymış, birbirine karışmış, ama değil.
"Sebep" ya da "Savaş Sebebi" sayılan şey, illa ilk tetikleyici olmak zorunda değil. İlk başta bir nedeni olur, savaşta çeşitli gelişmeler olur, o gelişmeler ışığında yeni sebepler doğar, yeni amaçlar, yeni "İyi taraf biziz" iddiaları doğar, tarih defterleri açılır, eski hesaplar masaya yatırılır. Sebep gösterilen, haklılık ispatı olarak zikredilen şeyler kendini güncelleyebilir. Söz konusu kavram geniştir, savaşın da savaşın devamının da "gerekçe"si olabilir. Yani Azerbaycan ilk çatışmalardan sonra "Eeeh yettin sen artık, elim değmişken şu meseleyi de aradan çıkarayım" demişse, bu da elbette Azerbaycan'ın savaşmasının sebebidir.
Dolayısıyla sen de haklısın, Maurice, çünkü Azerbaycan'ın savaş sebebi Ermenistan'ın işgalini sona erdirmek. Başka sebepleri de vardır belki, kapalı kapılar arkasında neler olup bitiyor bilemeyiz, bazen bu tür şeyleri 50 yıl sonra kitaplar yazıldığında öğrenebiliyor insan. Ancak Vikipedi'de her zaman yaptığımız gibi doğrulayabildiğimiz şeyler özelinden giderek burada Ermenistan'ın işgali "sebeb"inin hatalı olduğunu söyleyemeyiz.
Yani yaşadığınız anlaşmazlık biraz da dilsel bir anlaşmazlık. O parametre Casus Belliyi spesifikleştirmiş bir parametre olsaydı, o zaman Mogulgomez'in eklentisi ihtiyaç duyduğumuz şey olacaktı. Ancak sebep diyor, çerçeveyi genişletiyor. Bu durumda sebep gösterilen her şey oraya eklenebilir. İşgal de buna dâhildir, hatta Casus Belli de buna dâhildir. Neticede Azerbaycan işgal altında toprağı olduğunu düşünüyor olsa da bu olaylar başlayana kadar savaşmıyor, ancak bir tetiklenme oluyor da başlıyor. Dolayısıyla o tetiklenme de savaşmasının sebebidir, çünkü Casus Bellisidir. Yani o da eklenebilir.
Konuya tarafsızlık açısından baktığımızda da şöyle bir not düşmek gerekir: Biliyorsunuz, bu ansiklopediyi yazan ve hemen hepsi Türk vatandaşı olan bireyler olarak [[VP:MİLLİ]] açısından sorunlu değişiklikler yapabiliriz, ülkemizin meselelerdeki pozisyonunu ülkelerarası fikir birliğinin önüne koyma eğilimi gösterebiliriz. Bunu elbette yapmamamız gerekiyor, yıllardır konuşuyoruz. Burada Türkler (Türkiye ve Azerbaycan'ı Türkler parantezine aldım burada) uluslararası kamuoyu tarafından haklı konumda görülüyor, dolayısıyla Ermenistan da işgalci görünüyor. Çok ortada olan bir konu olmadığı için, uluslararası hukuka göre Ermenistan haksız kabul edildiği için Ermenistan'ın yaptığına işgal demekte bir sıkıntı görmüyorum. Ancak bunu değerlendirirken aklıma da anti-tez olarak hemen [[Kıbrıs Harekâtı]] geldi. Orada da tersi bir durum söz konusu var, uluslararası kamuoyunun fikir birliği Türklerin işgalci olduğu. Haklıyız haksısız, bunlar değil elbette mesele. Orada bunu yapabilmiş miyiz diye baktım, BM'ye göre işgalci nitelemesi filan denmiş, yani biraz kaçak güreşmişiz. Bunu da not etmekte yarar var. İşbu maddede Ermenistan'a işgalci, Kıbrıs maddesinde de kendimize işgalci diyebilmeliyiz, diyemiyorsak kendi ansiklopedimizi yazıyoruz demektir. Tarihin bizi haklı çıkarması gibi konular bizim dışımızdaki konular.
Bu madde özeline dönersek, yaşadığınız anlaşmazlığın bana göre iki çözümü var. Birinci seçenek parametreyi doğrudan kaldırmak. Burada sayısız farklı fikir, sayısız köşe yazısı ve sayısız kaynağa göre sayısız hipotez verilebilir. Madde metni de yeterli bir şekilde ele alıyor konuyu diye düşünüp bu sebep konusunu bilgi kutusundan kaldırmayı düşünebiliriz. İkinci seçenek de Casus Belliyi de Sebep'e eklemek olabilir. Bunun değerlendirmesini siz yaparsınız.
Toparlarsam, konu tartışmalı, evet, ancak, herkese söylüyorum, lütfen birbirinizi üzmeyin, kırmayın. Karşı tarafın motivasyonunu etkileyecek şeylerden kaçının. Sağlıklı bir diyalogla aşağı yukarı her konu çözülür. Bir süre de konu sağlıklı bir olgunlağa ulaşana dek bu Sebep konusuyla ilgili değişiklikleri bekletmenizi öneririm. İleri geriyle akıntıya karşı kürek çekmiş oluyoruz. Yazdıklarım tartışmaya yararlı olur diye umut ediyorum. Eğer öyle olursa belki söz konusu yönden daha stabil bir maddeye kavuşabiliriz.
[[Kullanıcı:Vito Genovese|<span style="color: green;">'''Vito Genovese'''</span>]] 10.08, 25 Aralık 2020 (UTC)
== Türk medyası kimdir,nedir? ==
| |||