Curiosity (keşif aracı): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Giriş bölümü organizasyonu |
Erentar2002 (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
62. satır:
|referans=
}}
'''Curiosity''', [[NASA]]'nın [[Mars Bilim Laboratuvarı|Mars Bilim Laboratuvarı (MSL)]] misyonunun bir parçası olarak [[Mars]]'ta [[Gale krateri]]nde keşifte bulunan otomobil büyüklüğündeki [[keşif aracı]]
Curiosity keşif robotu, Mars Bilim Laboratuvarı'nın parçası olarak 26 Kasım 2011 saat 15:02 UTC'de [[Cape Canaveral|Cape Canaveral]]'dan fırlatıldı ve 6 Ağustos 2012 saat 05:17 UTC'de Mars'taki Gale kraterinde [[Aeolis Palus]] bölgesine başarılı bir iniş yaptı.<ref>[http://www.ntvmsnbc.com/id/25372218/ NASA’da tarihi gün]</ref> Dünyadan 563.000.000 km'lik bir yolculuktan sonra, araçın inişi hedeflenen [[Bradbury]] iniş bölgesinden 2.4 km ötede gerçekleşti.
Aralık 2012'de, Curiosity'nin 2 yıllık misyonu, süresiz olarak uzatıldı. 5 Ağustos 2017'de [[NASA]], aracın inişinin 5. yıldönümünü kutladı. Araç 14 Mart 2019 itibari ile çalışır durumdadır ve Mars üzerinde 2347 [[sol]] (2411 Dünya günü) geçirmiştir. Keşif aracının hedefleri Mars iklimini ve jeolojisini incelemek, Mars'ta daha önce yaşam olup olmadığını ve su barınabilirliğini araştırmak, gezegen yerleşimine ve ileri zamanlarda insansı keşiflerin mümkün olup olmadığını araştırmaktır.<ref>[http://www.ntvmsnbc.com/id/25367073/ Curiosity için geri sayım]</ref>
Daha farklı aletler taşıyacak Mars 2020 keşif aracı için Curiosity'nin tasarımı temel alınmıştır.
Curiosity kelimesi Türkçede "merak" anlamına gelmektedir.
== Hedef ve amaçlar ==
Satır 112 ⟶ 116:
:KİB bilgisayarları, Mars Exploration Rover'lerin kullandığı [[IBM RAD6000|RAD6000]] [[merkezî işlem birimi]]nin gelişmişi [[RAD750]] [[merkezî işlem birimi|MİB]]'yi (CPU) kullanmaktadır.<ref>{{Basın açıklaması kaynağı| url = http://www.baesystems.com/Newsroom/NewsReleases/autoGen_108517143749.html | başlık = BAE Systems Computers to Manage Data Processing and Command For Upcoming Satellite Missions | tarih = June 17, 2008 | erişimtarihi = November 17, 2008 | yayıncı = BAE Systems }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.baesystems.com/BAEProd/groups/public/documents/bae_publication/bae_pdf_eis_2008-08-1.pdf | başlık = E&ISNow — Media gets closer look at Manassas | tarih = August 1, 2008 | erişimtarihi = November 17, 2008 | yayıncı = BAE Systems | arşivurl = http://web.archive.org/web/20090224205507/http://www.baesystems.com/BAEProd/groups/public/documents/bae_publication/bae_pdf_eis_2008-08-1.pdf | arşivtarihi = 24 Şubat 2009}}</ref> RAD750 MİB'si 400 [[MİPS|milyon işlem/s]]'ye kadar hesaplayabilirken RAD6000 MİB'si ancak 35 MİPS'e erişir.<ref name="RAD750brochure">{{Haber kaynağı| başlık = RAD750 radiation-hardened PowerPC microprocessor | yayıncı = BAE Systems | url = http://www.baesystems.com/BAEProd/groups/public/@businesses/@eandis/documents/bae_publication/bae_pdf_eis_rad750_pwr_pc_mp.pdf | format = PDF | tarih = July 1, 2008 | erişimtarihi = 2009-09-07 }}</ref><ref name="RAD6000brochure">{{Haber kaynağı| başlık = RAD6000 Space Computers | yayıncı = BAE Systems | url = http://www.baesystems.com/BAEProd/groups/public/documents/bae_publication/bae_pdf_eis_sfrwre.pdf | format = PDF | tarih = June 23, 2008 | erişimtarihi = 2009-09-07 }}</ref> İki yerleşik bilgisayardan biri yedekte olup ana bilgisayar arızalandığında kontrolü devralır.<ref name="Brains"/>
:Kâşifin Dâhilî Ölçüm Birimi (DÖB; {{Dil|en|Inertial Measurement Unit}} (''IMU'')) ile sağlanan üç eksen konum bilgisi, kâşif robotun navigasyonunda kullanılır.<ref name="Brains" /> KR'un bilgisayarları, dâhilî sıcaklığı ayarlamak gibi işlemlerle kendini devamlı denetleyerek KR'un kullanılmaya hazır durumda kalmasını sağlar.<ref name="Brains" /> Resim çekmek, hareket etmek ve âletleri kullanmak gibi işlemler, uçuş ekibince ona yollanan bir komut dizisi şeklinde uygulamaya konur.<ref name="Brains" />▼
:Mayıs 2016'da yüklenen AEGIS yazılımı, Curiosity'nin ChemCam için otomatik olarak hedef seçmesini ve ölçümleri Dünya'dan gelen bir komuta ihtiyaç duymadan, otomatik olarak yapabilmesini sağlamıştır.<ref>https://ieeexplore.ieee.org/document/7444544</ref><ref>https://www.hou.usra.edu/meetings/lpsc2016/pdf/2487.pdf</ref>
▲:Kâşifin Dâhilî Ölçüm Birimi (DÖB; {{Dil|en|Inertial Measurement Unit}} (''IMU'')) ile sağlanan üç eksen konum bilgisi, kâşif robotun navigasyonunda kullanılır.<ref name="Brains"/> KR'un bilgisayarları, dâhilî sıcaklığı ayarlamak gibi işlemlerle kendini devamlı denetleyerek KR'un kullanılmaya hazır durumda kalmasını sağlar.<ref name="Brains"/> Resim çekmek, hareket etmek ve âletleri kullanmak gibi işlemler, uçuş ekibince ona yollanan bir komut dizisi şeklinde uygulamaya konur.<ref name="Brains"/>
[[Dosya:PIA16106 - Curiosity speaks and orbiters listen.jpg|thumb|sağ|Curiosity dünya ile iletişimini doğrudan ya da Mars yörüngesindeki üç uydu üzerinden sağlar.]]
* '''Haberleşme: '''Curiosity'nin iki haberleşme imkânı vardır: Dünya ile doğrudan haberleşebilen bir [[X bandı]] [[transponder (satelit haberleşmesi)|verici-alıcısı]] ve Mars etrafında dönen uzay araçlarıyla (orbiter) haberleşmek için Mars UHF [[Electra (radyo)|Electra]]-Lite [[software-tanımlı radyo]]. Yörüngedeki uzay araçlarıyla haberleşme, yörünge araçlarının daha güçlü ve büyük antenlerinden dolayı kâşifin muhtemel ana haberleşme yolu olarak görülmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://descanso.jpl.nasa.gov/DPSummary/Descanso14_MSL_Telecom.pdf | başlık = Mars Science Laboratory Telecommunications System Design | yazar = Andre Makovsky, Peter Ilott, Jim Taylor | yayıncı = JPL | year = 2009 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130228065724/http://descanso.jpl.nasa.gov:80/DPSummary/Descanso14_MSL_Telecom.pdf | arşivtarihi = 28 Şubat 2013}}</ref>
| |||