Çin İç Savaşı
Çin İç Savaşı, Çin'de Milliyetçi Parti (Kuomintang) ile Komünist Parti arasında yaşanmış bir savaştır.[1] 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Milliyetçi Partisi'nin sağ kanadının ÇMP-ÇKP ittifakındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi.[1] Komünistler şu anki Çin'i (Hainan Adası dahil olmak üzere) kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.[1]
İlk Birleşmiş Cephe
değiştirQing Hanedanlığı'nın çökmesinden sonra Kuzey Çin'in büyük bir bölümünü yerel diktatörlerce yönetiyordu. Bu diktatörlere karşı Batılı güçlerden yardım isteyen Sun Yat-sen umduğunu bulamadı ve yüzünü Sovyetler Birliği'ne çevirdi. Sovyetler Birliği kendi politik çıkarları doğrultusunda hem Sun'a hem de yeni kurulmuş olan ÇKP'ye yardım etmeye başlayarak Sun'un bu isteğini geri çevirmedi. Sovyetler'in bu yardımla Çin'de bir komünist yöne kayış olacağını ummuştu, buna karşı her iki tarafın da savaşı kazanabileceği olasılığı karşısında da hazırlıklarını yapmıştı. Böylece Çin'deki komünistler ve milliyetçiler arasındaki güç kavgası başlamış oldu.
1923 yılında Şangay'da Sun ve Sovyetler'in temsilcisi Adolph Joffe arasında Sovyetler'in Çin'in bir ulus olarak birleşmesine yardımcı olacağını üstlenen Sun-Joffe Manifestosu adındaki bir belge imzalandı.[1] Bu belgede ÇMP ve ÇKP arasında bir birliğin bir an önce sağlanarak birleşmiş ve bağımsız bir Çin'in kurulması gerektiği vurgulanıyordu. Bundan sonra Sovyetler'den yetkililer her iki partiye birleşme ve yeniden organizasyon için yardım ettiler ve böylece İlk Birleşmiş Cephe kurulmuş oldu. Bu sırada Moskova'ya politik ve askeri eğitim almak için giden ve Sun'un arkadaşlarından biri olan Çan Kay Şek, geri dönerek Whampoa Askeri Akademisi'ni kurdu.[1] 1924 yılında akademinin başkanı olan Chiang burada sivrilerek göze batmaya başladı, en sonunda Sun'dan sonra ÇMP'nin başkanı oldu. Chiang Sovyetler'in giderek artarak Çin politikasına karışması ve içinde olunan "parti içinde parti" durumundan hoşnut olmayarak komünistleri yavaş yavaş ÇMP'den görev sonlandırmaya başladı. Bu Çin İç Savaşı'nın başladığına bir gösterge oldu.
Kuzey Seferi (1926–1928) ve ÇMP'nin cepheden ayrılması
değiştirSun'un 1925 yılında ölümünden birkaç ay sonra Millî Devrimci Ordu'nun başkumandanı olarak, Chiang uzun süredir ertelenmiş olan Kuzey Seferi'ne çıkarak kuzeydeki mahalli diktatörleri yenip Çin'i ÇMP altında birleştirme kararı aldı.
1926 yılında ÇMP sağ-sol diye iki gruba ayrılırken, partideki komünist blok da giderek büyümekteydi. 1926 yılının mart ayında kendisine yapılan bir kaçırma girişiminden kurtulan Çan, derhal Sovyet danışmalarını kovarak partisindeki ÇKP üyelerine yükselme sınırlamaları getirdi ve kendini üst ÇMP lideri olarak atadı.
Kaynakça
değiştirÇin tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |