Vikipedi

Çınar, Diyarbakır

Diyarbakır'da bir ilçe

Çınar, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.

Çınar
İlçe
Diyarbakır
Diyarbakır
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlDiyarbakır
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamZikrullah Erdoğan
 • Belediye başkanıSemra Akyüz (DEM Parti)
Rakım680 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam74.207
 • Kır
-
 • Şehir
76.798
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu412
İl plaka kodu21

Cumhuriyetin ilk yıllarında Diyarbakır merkeze bağlı büyük bir köy olan Çınar 23 Haziran 1937 yılında, 3223 sayılı kanun ile bağımsız ilçe haline gelmiştir. Önceleri adı "Melkis" olup merkezi daha sonra "Hanakpınar" mahallesi yakınlarına taşınan ilçenin, 1937'den önce adı "Akpınar" ve "Hanakpınar" olarak bilinmekteydi.

Tarihi eserler

değiştir

Süleyman Ağa Mağaraları

değiştir

Aşağıkonak mahallesi yakınlarında Göksu Çayı kenarında halk arasında Karaçay denilen bölgededir. Kayalık olan yüksek bir dağ oyularak odalar açılmıştır. 2000 yıl öncesi izlerini taşımaktadır. Rivayete göre burada Süleyman Ağa adında birinin oturduğundan "Süleyman Ağa Mağaraları" denilmektedir.

Şikeftan Mağaraları

değiştir

Aşağıkonak Mahallesi yakınlarında Göksu Çayı kenarındadır. Süleyman Ağa mağaraları tipinde olup, aynı döneme aittir.

Zerzevan Kalesi

değiştir

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır-Mardin Karayolu üzerinde olup Demirölçek mahallesinin 1,5 km güneyindedir. Çevrenin en yüksek tepesi üzerinde kurulmuştur. Eskiden yer yer 70 metre yüksekliğinde surlarla çevrili olan Kaleden günümüze sadece kalenin ve konutların yıkılmış duvarları kalmıştır. Genel olarak Silifke'deki uzunca burç yerleşimini anmaktadır. Kalede yaşayanların içme suyu ihtiyaçlarını karşıladıkları Diyarbakır-Mardin Karayolu kenarında geçen dereye inen yeraltı tüneli kapanmıştır. İpek yolu üzerinde kurulan bu kalenin karakol görevi gördüğü tahmin edilmektedir. Kalenin ve surların taş boyları 2 metre, dar kenarları ise yarımşar metrelik dikdörtgen bloklardır.

Aktepe Minaresi

değiştir

Aktepe mahallesindedir. Osmanlı döneminde kaldığı tahmin edilmektedir. Küllahı olamayan kesme taştan minarenin ait olduğu caminin birkaç kenar duvarı da yanında bulunmaktadır. Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğünce tescili yapılmıştır.

Jüşnehamke Mağarası

değiştir

Mardin yolu üzerinde bulunan Göksü Barajının alt kısmında bulunan H. kale mağarası çınarın en büyük ve uzun mağarasıdır. Aynı zaman karşısında bulunan mağara onların bir mahallesinin karşısında olmasından dolayı onların köy ismi olan "jüşnehamke" mağarası olarak da anılmaktadır.

Nüfus

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1940[2] 12.377 828 11.549
1945[3] 11.708 715 10.993
1950[4] 15.384 914 14.470
1955[5] 17.789 1.308 16.481
1960[6] 21.010 1.504 19.506
1965[7] 24.354 2.344 22.010
1970[8] 28.344 3.823 24.521
1975[9] 30.272 4.949 25.323
1980[10] 35.668 6.115 29.553
1985[11] 42.988 8.049 34.939
1990[12] 50.445 10.080 40.365
2000[13] 58.583 13.282 45.301
2007[14] 62.871 12.725 50.146
2008[15] 65.964 11.936 54.028
2009[16] 67.504 11.627 55.877
2010[17] 68.950 11.666 57.284
2011[18] 66.178 11.634 54.544
2012[19] 67.008 12.037 54.971
2013[20] 68.530 68.530 veri yok
2014[21] 69.380 69.380 veri yok
2015[22] 70.519 70.519 veri yok
2016[22] 71.672 71.672 veri yok
2017[22] 72.682 72.682 veri yok
2018[22] 74.207 74.207 veri yok
2019[22] 75.640 75.640 veri yok
2020[22] 76.798 76.798 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İklim

değiştir

İklim olarak karasal iklim söz konusudur. Çarıklı beldesinin etkisinden ve Bismil'den gelen çöl sıcaklarının etkisinden yazları çok sıcak geçer, ancak çınar genelde Haziran ve Ağustos aylarında yüksek sıcaklıklar yaşar. Haziranda en yüksek 45.2, Ağustosta da 48.9 dereceyi bulan gölge sıcaklık değerleri ölçülmüştür. Kışın ise Karacadağ'ında etkisiyle soğuk geçer. En düşük kış sıcaklığı -28.7 dereceyle 31 Aralık 2007 tarihinde ölçülmüştür.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  3. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  7. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  20. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  21. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  22. ^ a b c d e f
 
Wikimedia Commons'ta Çınar, Diyarbakır ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çınar,_Diyarbakır&oldid=33428826" sayfasından alınmıştır